ebook Konflikt cypryjski Przemysław Osiewicz

Wydawca: Wydawnictwo Naukowe PWN

Rok wydania: 2013

Aktualne opracowanie nierozstrzygniętego konfliktu na Cyprze. Autor, wykorzystując grecką i turecką literaturę przedmiotu oraz dokumenty źródłowe, przedstawia przyczyny, przebieg i konsekwencje konfliktu między greckimi i tureckimi mieszkańcami Cypru.
Książka prezentuje: - historyczne uwarunkowania sporu między greckimi i tureckimi mieszkańcami Cypru (okoliczności uzyskania przez Cypr niepodległości), - eskalację konfliktu i wojny domowe w latach 60. XX wieku, - desant wojsk tureckich w "gorącym" roku 1974 spowodowany progrecką polityką rządu cypryjskiego, nieudane negocjacje między skonfliktowanymi stronami, - powołanie w 1983 roku Tureckiej Republiki Północnego Cypru – państwa uznawanego tylko przez Turcję, - problem północnego Cypru w kontekście wejścia Turcji do UE (blokada akcesji). Dzieje omawianego konfliktu autor doprowadził do wydarzeń i działań dyplomatycznych w 2012 roku.
Książkę uzupełniają: - wybór dokumentów, - leksykon postaci, - słownik pojęć, - kalendarium wydarzeń, - wywiady autora z czołowymi politykami cypryjskimi. Publikacja przeznaczona jest dla studentów nauk humanistycznych, społecznych i politycznych, w szczególności historii, politologii, stosunków międzynarodowych, socjologii i dziennikarstwa oraz dla wszystkich zainteresowanych konfliktami współczesnego świata.

Spis treści ebooka Konflikt cypryjski

Wprowadzenie 9

1. Uwarunkowania historyczne konfliktu cypryjskiego 13

1.1 Podbój wyspy przez Imperium Osmańskie, czyli preludium 13
1.2 Początki panowania brytyjskiego 21
1.3 Rozwój świadomości narodowej wśród ludności greckiej oraz tureckiej na Cyprze przed II wojną światową 23
1.4 Cypr i jego mieszkańcy w latach II wojny światowej 32

2. W stronę niepodległości 36

2.1 Trudne lata 50.: okres terroru i represji 36
2.2 Stanowisko greckie – koncepcja enosis 48
2.3 Stanowisko tureckie – koncepcja taksim 50
2.4 Polityka mocarstw wobec Cypru 53
2.5 (Nie)chciany kompromis – konferencje w Zurychu i Londynie 55

3. Trudne początki niepodległości 61

3.1 Okoliczności związane z przekazywaniem władzy oraz utworzeniem Republiki Cypryjskiej 61
3.2 Podstawy konstytucyjne Republiki Cypryjskiej 64
3.3 Papierowy kompromis – pierwsze problemy młodej republiki 67
3.4 Walki z przełomu lat 1963/1964 i ich konsekwencje – koniec jedności 70
3.5 Kryzys w 1967 r., czyli ostatnie ostrzeżenie 79
3.6 Lata 1967–1974: razem, ale osobno 82
3.7 Społeczność międzynarodowa wobec sytuacji na Cyprze 84

4. Gorące lato 1974 r. 88

4.1 Preludium dramatu 88
4.2 Zamach stanu – próba podporządkowania wyspy Grecji 92
4.3 Lądowanie wojsk tureckich na Cyprze – operacja Attyla I 102
4.4 Negocjacje ostatniej szansy 106
4.5 Fiasko rokowań i operacja Attyla II 112

5. W stronę podziału 122

5.1 Krajobraz po wojnie: sytuacja wewnętrzna 122
5.2 Stanowisko społeczności międzynarodowej 126
5.3 Rokowania dwustronne i inicjatywy pokojowe w latach 1974–1983 131
5.4 Proklamacja Tureckiej Republiki Północnego Cypru 146

6. Cypr (nie)podzielony: 1983–1999 150

6.1 Zarys sytuacji politycznej i gospodarczej na Cyprze po 1983 r. 150
6.2 Misje dobrych usług sekretarzy generalnych ONZ na Cyprze w latach 1983–1999 151
6.3 Izolacja międzynarodowa północnego Cypru 165
6.4 Zamieszki na tle etnicznym – sierpień 1996 170
6.5 Cypryjski kryzys rakietowy 174

7. Plan Annana i akcesja Cypru do Unii Europejskiej – szansa na pojednanie 179

7.1 Sytuacja polityczna i gospodarcza w przeddzień akcesji do UE 179
7.2 Kulisy rokowań: od Nowego Jorku do Hagi (1999–2003) 180
7.3 Rokowania ostatniej szansy: od Hagi do Bürgenstock (2003–2004) 189
7.4 Najważniejsze propozycje zawarte w planie Annana V 195
7.5 Referenda w 2004 r. – tak i nie dla wspólnej przyszłości 200
7.6 Konsekwencje odrzucenia planu pokojowego ONZ 204

8. W stronę zjednoczenia czy utrwalania podziału? 207

8.1 Sytuacja polityczna i gospodarcza Greckich Cypryjczyków po 2004 r. 207
8.2 Społeczność Tureckich Cypryjczyków po planie Annana: polityka i gospodarka 210
8.3 Na Cyprze bez zmian: 2004–2008 213
8.4 Nowa runda rokowań bezpośrednich: 2008–2012 217
8.5 Oznaki zbliżenia a nowe linie podziału 228
8.6 Scenariusze średnioterminowe 234

Podsumowanie 237
Bibliografia 240

Aneks 253

Dokumenty i wywiady 255

1. Traktat o gwarancji 255
2. Traktat o przymierzu 257
3. Rezolucja Rady Bezpieczeństwa ONZ nr 353(1974) 260
4. Rezolucja Rady Bezpieczeństwa ONZ nr 357(1974) 261
5. Rezolucja Rady Bezpieczeństwa ONZ nr 367(1975) 262
6. Rezolucja Rady Bezpieczeństwa ONZ nr 541(1983) 263
7. Wywiad z Dervişem Eroğlu 265
8. Wywiad z Raufem Denktaşem 267
9. Wywiad z Mehmetem Alim Talatem 276
10 Wywiad z Aleksisem Galanosem 285
11. Wywiad z dr Erato Kozaku-Markullis 289
12. Wywiad z Tumazosem Tsalepisem 295
13. Wywiad z Wassosem Lyssaridisem 299

Kalendarium 304
Leksykon postaci 312
Słownik pojęć 319
Mapy 326
Indeks nazwisk 330
Spis map 335