ebook Korespondencja Fryderyka Chopina 1844-1847. Tom 3, część 2

Wydawca: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego

Rok wydania: 2024

Pobierz fragment

"Korespondencja Fryderyka Chopina" to trzytomowa wieloczęściowa publikacja, zawierająca dostępne w zbiorach muzealnych, bibliotecznych lub przechowywane w kolekcjach prywatnych transkrypcje listów kompozytora w większości potwierdzone reprodukcjami istniejących autografów.

Listy opatrzono merytorycznymi komentarzami polskich muzykologów, którzy nad przygotowaniem całości wydania pracowali ponad dwie dekady. Zebrana korespondencja została ułożona chronologicznie i podzielona zgodnie z najważniejszymi cezurami życia i działalności twórczej Chopina.

Edycja obejmuje: listy z młodzieńczych lat artysty, z okresu spędzonego przezeń za granicą przed powstaniem listopadowym i po jego upadku, listy dokumentujące kolejny etap życia twórcy po przyjeździe do Paryża 5 X 1831 roku, a także podczas pobytu na Majorce i w Marsylii. Znajdują się tu również listy z letnich pobytów kompozytora w latach 1839–1846 w posiadłości George Sand w Nohant – aż do rozstania z pisarką w 1847 roku. Całość wydania zamykają listy z ostatnich lat życia Chopina (1848–1849), m.in. z jego podróży do Anglii i Szkocji.

Szeroko i wnikliwie opracowany materiał epistolarny będzie pomocny w identyfikacji tych autografów, które jeszcze nie pojawiły się na rynku antykwarycznym, ale wiadomo o nich z dawnych katalogów aukcyjnych, wspomnień lub innej korespondencji. Publikacja ułatwi identyfikację nieznanych adresatów i pozwoli uniknąć pomyłek przy rozpoznawaniu innych listów związanych z artystą.

Tom pierwszy, wydany w 2009 roku, mieści listy pisane od grudnia 1816 do września 1831 roku.

Tom drugi, wydany w 2017 roku w dwóch woluminach, zawiera listy:
część 1 – od listopada 1831 do września 1838 roku,
część 2 – od listopada 1838 do maja 1839 roku.

Tom trzeci, publikowany w czterech woluminach, obejmuje listy:
część 1 – od czerwca 1839 do grudnia 1843 roku,
część 2 – od stycznia 1844 do grudnia 1847 roku,
część 3 – od stycznia 1848 do września 1849 roku, a także listy, których nie udało się datować, listy do których nie było wcześniej dostępu oraz faksymilia podpisów Chopina z lat 1816–1849,
część 4 – stanowi dopełnienie głównego materiału epistolograficznego.

*****

Listy zawarte w części 2 tomu 3 "Korespondencji Fryderyka Chopina" są świadectwem szczytowego okresu twórczych osiągnięć artysty potwierdzonych kompozycjami, takimi jak: Sonata h-moll op. 58, Barkarola Fis-dur op. 60, Polonez-fantazja As-dur op. 61 czy Sonata g-moll op. 65 – dziełami, które tworzył w komfortowych warunkach domu George Sand w Nohant. Na dokonania te cień rzuciło jednak bolesne załamanie, jakiego artysta doświadczył, przeżywając w oddaleniu śmierć swego ojca, który zmarł w Warszawie 3 V 1844 roku. Trzy lata później z kolei nastąpiło rozstanie Chopina z George Sand w wyniku nieporozumień i konfliktu rodzinnego na tle małżeństwa jej córki Solange z rzeźbiarzem Auguste’em Clésingerem. Zerwanie kontaktów z pisarką było nieodwracalne i okazało się fatalne w skutkach dla zdrowia oraz pracy twórczej kompozytora. W tym czasie między Chopinem i Solange nawiązała się korespondencja trwająca do ostatnich dni artysty.

Publikacja finansowana w ramach programu Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego pod nazwą „Narodowy Program Rozwoju Humanistyki” w latach 2015–2024, nr umowy: 0303/NPRH4/H1a/83/2015.

******

Correspondence of Fryderyk Chopin. Volume 3, part 2. 1844–1847

'Frédéric Chopin’s Correspondence' is a three-volume, multipart publication, which contains composer’s letters with autograph reproductions, preserved in museums, libraries and private collections.

The letters are accompanied by substantive comments of Polish Chopinologists, who worked to prepare the entire publication for 23 years. The correspondence has been organised chronologically. The third volume is published in four parts which include – part one: the letters written between June 1839 and December 1843, part two: the letters written between January 1844 and December 1847, part 3: the letters written between January 1848 and September 1849, part 4: summaries of the missing letters, biographical notes, miscellanea, bibliography, illustration sources, indexes. At the end of part three there are letters from and to Frédéric Chopin, whose dates are unknown, as well as supplements, i.e. letters previously inaccessible.

Publication financed under the Minister of Science and Higher Education “National Programme for the Development of the Humanities” in 2015-2024, contract number: 0303/NPRH4/H1a/83/2015.

Spis treści ebooka Korespondencja Fryderyka Chopina 1844-1847. Tom 3, część 2

456. Do Zofii Rosengardt w Paryżu, [Paryż, 2 stycznia 1844] 821

457. Ernest Legouvé do Fryderyka Chopina w Paryżu, [Paryż, początek 1844?] 826

458. Do Zofii Rosengardt w Paryżu, [Paryż, 10 lutego 1844] 829

459. Do Marie de Rozières? w Paryżu, [Paryż, po 25 maja 1844] 831

460. Fragment koperty do nieustalonego listu Fryderyka Chopina do Justyny Chopin w Warszawie, [Paryż, po 25 maja 1844–1849] 834

461. Do Jeana-Jacques’a Molina w Paryżu, [Paryż, 28 maja 1844] 838

462. Antoni Barciński do Fryderyka Chopina w Paryżu z dopiskiem Izabelli Barcińskiej, [Warszawa, 13? czerwca 1844] 840

463. George Sand do Fryderyka Chopina w Paryżu, Nohant, czerwiec 1844 848

464. Do Marie de Rozières w Paryżu, [Nohant, początek lipca 1844] 850

465. Do Auguste’a Franchomme’a w Paryżu, [Nohant], 4 lipca 1844 (1. wersja listu), [Nohant], 1 sierpnia 1844 (2. wersja listu) 853

466. Cesja praw autorskich dokonana przez Fryderyka Chopina na rzecz firmy Breitkopf & Härtel w Lipsku, Paryż, 16 lipca 1844 858

467. Do Wojciecha Grzymały w Paryżu z dopiskiem George Sand, [Nohant, 26 lipca 1844] 862

468. George Sand do Marie de Rozières w Paryżu z dopiskiem Fryderyka Chopina, [Nohant, 26 lipca 1844] 867

469. Do Auguste’a Franchomme’a w Paryżu, Nohant, 2 sierpnia [1844] 870

470. Auguste Franchomme do Fryderyka Chopina w Nohant, Paryż, 2 sierpnia 1844 878

471. Do Auguste’a Franchomme’a w Paryżu, Nohant, 4 [5] sierpnia [1844] 879

472. Do Marie de Rozières w Paryżu z dopiskami George Sand i Ludwiki Jędrzejewiczowej, Nohant, [11 sierpnia 1844] 883

473. Karol Lipiński do Fryderyka Chopina w Paryżu, Drezno, 26 sierpnia 1844 888

474. Do Auguste’a Franchomme’a w Paryżu, [Paryż, po 28 sierpnia 1844 – ok. 10 czerwca 1845] 889

475. Hyacinthe de Latouche do Fryderyka Chopina w Paryżu, [Paryż, 29? sierpnia 1844] 893

476. Do George Sand w Nohant, [Paryż, 29? sierpnia 1844] 897

477. Do Wojciecha Grzymały w Paryżu, [Paryż, 31 sierpnia 1844] 898

478. Paryski adres Auguste’a Franchomme’a zanotowany przez Fryderyka Chopina na własnym bilecie wizytowym, [Paryż, między 31 sierpnia a 2 września 1844?] 902

479. Do Maurice’a Dudevant-Sanda w Paryżu, [Paryż, 3 września 1844] 905

480. Do Marie de Rozières w Paryżu, Orlean, [3 września 1844] 910

481. Do Wojciecha Grzymały w Paryżu, [Nohant, 6 lub 7 września 1844] 918

482. Do Marie de Rozières w Paryżu, Nohant, [7 września 1844] 923

483. Do Marie de Rozières w Paryżu, Nohant, 11 września [1844] 925

484. Do Ludwiki Jędrzejewiczowej w Warszawie z dopiskiem George Sand, Nohant, 18 września 1844 932

485. Do Auguste’a Franchomme’a w Paryżu, Nohant, 20 września 1844 942

486. Do Marie de Rozières w Paryżu, Nohant, 22 października [1844] 945

487. Do Marie de Rozières w Paryżu, Nohant, 31 października [18]44 948

488. Do Ludwiki Jędrzejewiczowej w Warszawie, Nohant, 31 października 1844 953

489. Felix Mendelssohn Bartholdy do Fryderyka Chopina w Paryżu, [Berlin, 3 listopada 1844] 959

490. Do Marie de Rozières w Paryżu, [Nohant], 14 listopada [18]44 965

491. Do Marie de Rozières w Paryżu, [Nohant, 21 listopada 1844] 970

492. Do George Sand w Nohant, [Paryż, 2 grudnia 1844] 972

493. Do Maurice’a Schlesingera w Paryżu, [Paryż, 4 lub 11 grudnia? 1844] 978

494. Do George Sand w Nohant, [Paryż, 5 grudnia] 1844 982

495. Do Maurice’a Schlesingera w Paryżu, [Paryż, 6 lub 13 grudnia? 1844] 991

496. Do Maurice’a Schlesingera w Paryżu, [Paryż, 9 lub 16 grudnia? 1844] 994

497. Do Ernesta Legouvégo w Paryżu, [Paryż, początek drugiej połowy grudnia 1844] 997

498. Bohdan Zaleski do Fryderyka Chopina w Paryżu, Fontainebleau, 18 grudnia 1844 999

499. Cesja praw autorskich dokonana przez Fryderyka Chopina na rzecz firmy wydawniczej Breitkopf & Härtel w Lipsku, Paryż, 21 grudnia 1844 1003

500. Ernest Legouvé do Fryderyka Chopina w Paryżu, [okolice Paryża, krótko przed 23 grudnia 1844] 1006

501. Do nieustalonego adresata w Paryżu, [Paryż, druga połowa 1844] 1008

502. Klementyna z Tańskich Hoffmanowa do Fryderyka Chopina w Paryżu, [Paryż, koniec 1844?] 1010

503. Do Jeana-Jacques’a Molina w Paryżu, [Paryż, 1844] 1013

504. Do Jeana-Jacques’a Molina w Paryżu z dopiskiem George Sand, [Paryż, po 9 grudnia 1844–1845?] 1014

505. Do Marie de Rozières w Paryżu, [Paryż, zima 1844/1845] 1018

506. Eugène Delacroix do Fryderyka Chopina w Paryżu,
[Paryż, koniec 1844 – początek 1845] 1021

507. Do Krystyna Ostrowskiego w Paryżu, [Paryż, 17 stycznia? 1845] 1022

508. Frédéric Kalkbrenner do Fryderyka Chopina w Paryżu, Paryż, 31 stycznia 1845 1026

509. Charles Alkan do Fryderyka Chopina w Paryżu, [Paryż, 24 lutego 1845] 1027

510. Do Zofii Rosengardt w Paryżu, Paryż, [5–10 marca 1845] 1029

511. Do Stefana Witwickiego w Freiwaldau, Paryż, [23 marca] 1845 1031

512. Eugène Delacroix do Fryderyka Chopina w Paryżu,
[Paryż, krótko po 16 marca 1845?] 1038

513. Do Camille’a Pleyela w Paryżu, [Paryż, kwiecień 1845?] 1041

514. Cesja praw autorskich dokonana przez Fryderyka Chopina na rzecz firmy wydawniczej Ch. R. Wessel and Co. w Londynie, Paryż, 2 maja 1845 1042

515. Franz Liszt do Fryderyka Chopina w Paryżu, Lyon, 21 maja [1845] 1045

516. Do Wojciecha Grzymały w Paryżu, [Paryż, tuż przed 30 maja lub 6 czerwca 1845] 1047

517. Cesja praw autorskich dokonana przez Fryderyka Chopina na rzecz firmy wydawniczej Ch. R. Wessel & Stapleton w Londynie, Paryż, czerwiec 1845 1051

518. Do Auguste’a Léo w Paryżu, Nohant, 8 lipca 1845 1055

519. Do Wojciecha Grzymały w Paryżu, [Nohant, kilka dni po] 8 lipca [1845] 1061

520. Do rodziny w Warszawie z dopiskiem George Sand do Ludwiki Jędrzejewiczowej, [Nohant, 18]–20 lipca 1845 1065

521. Do Ludwiki i Józefa Kalasantego Jędrzejewiczów w Warszawie z dopiskiem George Sand, [Nohant, 1–5 sierpnia 1845] 1084

522. Do Marie de Rozières w Paryżu z dopiskiem George Sand, Nohant, [12? sierpnia 1845] 1099

523. Cesja praw autorskich dokonana przez Fryderyka Chopina na rzecz firmy wydawniczej Ch. R. Wessel & Frederic Stapleton w Londynie, Paryż, sierpień 1845 1107

524. George Sand do Fryderyka Chopina w Paryżu, [Nohant, 20 września 1845] 1111

525. Do George Sand w Nohant, [Paryż, 22 września 1845] 1114

526. Eugène Delacroix do Fryderyka Chopina w Paryżu,
[Paryż, 22–25 września 1845?] 1117

527. Do Felixa Mendelssohna Bartholdy’ego w Berlinie, Paryż, 8 października 1845 1119

528. Do Auguste’a Léo w Paryżu, Nohant, 9 października 1845 1121

529. Do Wojciecha Grzymały w Paryżu, [Paryż, 28 lub 29 listopada 1845] 1125

530. Do Marie de Rozières w Paryżu, [Paryż, 7 grudnia 1845] 1129

531. Do rodziny w Warszawie, Paryż, 12–24, 26 grudnia [1845] 1132

532. Do Wojciecha Grzymały w Paryżu, [Paryż, 17 grudnia 1845] 1152

533. Frédéric Kalkbrenner do Fryderyka Chopina w Paryżu,
[Paryż], 25 grudnia 1845 1156

534. Do Jeana-Jacques’a Molina w Paryżu, [Paryż, 26 grudnia 1845?] 1159

535. Justyna Chopin do Fryderyka Chopina w Paryżu, [Warszawa, 1845] 1161

536. Do Antoniego Kątskiego w Paryżu, [Paryż, 1845?] 1163

537. Do Pierre’a-Josepha Zimmermana? w Paryżu, [Paryż, między 1 a 25 maja lub po 11 listopada a 31 grudnia 1846] 1166

538. Do wydawcy Louisa Brandusa w Paryżu, [Paryż, po 14 stycznia 1846] 1169

539. Bohdan Zaleski do Fryderyka Chopina w Paryżu, [Paryż, 5 marca 1846] 1171

540. Do Marie de Rozières w Paryżu, Nohant, [31 maja] 1846 1174

541. Do Charles’a Veyreta w Paryżu z dopiskiem George Sand, Nohant, 19 czerwca [1846] 1178

542. Do Auguste’a Franchomme’a w Paryżu, Nohant, 8 lipca 1846 1186

543. Do Marie de Rozières w Paryżu, Nohant, [18 lipca 1846] 1189

544. Do Marie de Rozières w Paryżu z dopiskiem George Sand, [Nohant, 17 sierpnia 1846] 1194

545. George Sand do Wojciecha Grzymały w Paryżu z dopiskiem Fryderyka Chopina, [Nohant, 25 lub 26 sierpnia 1846] 1200

546. Do Auguste’a Franchomme’a w St Germain-en-Laye,
[Nohant], 30 sierpnia [1846] 1208

547. Do Auguste’a Léo w Paryżu, Nohant, 30 sierpnia 1846 1212

548. Do Wojciecha Grzymały w Paryżu z dopiskiem George Sand, [Nohant, 30 sierpnia 1846] 1217

549. Do Auguste’a Léo w Paryżu, Nohant, 9 września [18]46 1223

550. Koperta do nieznanego listu Fryderyka Chopina do Marie de Rozières w Paryżu, [Nohant, 11 lub 12 września 1846] 1225

551. Do Auguste’a Franchomme’a w Paryżu, Nohant, 13 września [18]46 1228

552. Do Wery Rubio w Mediolanie, Nohant, 22 września 1846 1237

553. Do Auguste’a Franchomme’a w Paryżu, [Nohant], 22 września [1846] 1240

554. Cesja praw autorskich dokonana przez Fryderyka Chopina na rzecz firmy wydawniczej Ch. R. Wessel & Co. w Londynie, Paryż, 30 września 1846 1247

555. Do rodziny w Warszawie z dopiskiem George Sand do Ludwiki Jędrzejewiczowej, Nohant, 11 października 1846 1251

556. Do Auguste’a Franchomme’a w Paryżu, Nohant, 9 listopada [1846] 1271

557. Cesja praw autorskich dokonana przez Fryderyka Chopina na rzecz firmy wydawniczej Breitkopf & Härtel w Lipsku, Paryż, 19 listopada 1846 1274

558. Pokwitowanie Fryderyka Chopina wystawione dla firmy wydawniczej Brandus & Comp. w Paryżu za honorarium, Paryż, 19 listopada 1846 1276

559. Do George Sand w Nohant, [Paryż, 25 listopada 1846] 1277

560. Adam Jerzy i Anna Zofia Czartoryscy do Fryderyka Chopina w Paryżu, Paryż, 8 grudnia 1846 1284

561. Do George Sand w Nohant, [Paryż, 12 grudnia 1846] 1286

562. Do George Sand w Nohant, [Paryż, 15 grudnia 1846] 1290

563. Félicité de Lamennais do Fryderyka Chopina i Jane Stirling w Paryżu, Paryż, [22–25 grudnia 1846?] 1294

564. Eugène Delacroix do Fryderyka Chopina w Paryżu, [Paryż], 29 grudnia 1846 1296

565. Do George Sand w Nohant, [Paryż, 30 grudnia 1846] 1298

566. Do Wojciecha Grzymały w Paryżu, [Paryż, 31 grudnia 1846] 1303

567. Koperta do listu Marceliny Czartoryskiej do Fryderyka Chopina w Paryżu, [Paryż, 1846 lub krótko przed 15 września 1847?, lub przed albo po 8 marca 1849?] 1308

568. [Do Józefa Nowakowskiego? w Paryżu, [Paryż, po 15 listopada 1846 – połowa marca 1847] 1310

569. Edmund Chojecki do Fryderyka Chopina w Paryżu,
[Paryż, koniec 1846 lub początek 1847] 1312

570. Do George Sand w Nohant, [Paryż, 12 stycznia 1847] 1315

571. Do George Sand w Nohant, [Paryż, 17 stycznia 1847] 1317

572. Ernest Legouvé do Fryderyka Chopina w Paryżu,
[Paryż, przed 20 stycznia 1847] 1319

573. Ernest Legouvé do Fryderyka Chopina w Paryżu, [Paryż, 20 stycznia 1847] 1321

574. Do Wojciecha Grzymały w Paryżu, [Paryż, 3 lutego 1847] 1322

575. Do Wojciecha Grzymały w Paryżu, [Paryż, 4 lutego 1847] 1328

576. Do Wojciecha Grzymały w Paryżu, [Paryż, 17 lutego 1847] 1333

577. Do Józefa Nowakowskiego w Paryżu, [Paryż, 6, 13 lub 20 marca? 1847] 1336

578. Do Józefa Nowakowskiego w Paryżu, [Paryż, 10 lub 17 marca 1847] 1340

579. Koperta do listu Fryderyka Chopina do Józefa Nowakowskiego, [Paryż, 10 lub 17 marca 1847] 1342

580. Do Delfiny Potockiej w Paryżu, [Paryż, 23 marca 1847] 1344

581. Do rodziny w Warszawie, [Paryż, 28 marca?, 3, 7, 10, 15–17 kwietnia –] 19 kwietnia [1847] 1347

582. Do George Sand w Nohant, [Paryż, 10 kwietnia 1847] 1371

583. Do George Sand w Nohant, [Paryż, 21 kwietnia 1847] 1374

584. Do George Sand w Nohant, [Paryż], 29 kwietnia [1847] 1376

585. Do Wojciecha Grzymały w Paryżu, [Paryż, 2 maja 1847?] 1378

586. Emilian Jenike do Fryderyka Chopina w Paryżu z dopiskiem Józefa Elsnera, Warszawa, 12 maja 1847 1382

587. Do George Sand w Nohant, [Paryż, 15 maja 1847] 1384

588. Do Solange Clésinger w Nohant, [Paryż, ok. 19 maja 1847] 1387

589. Do Thomasa Albrechta w Paryżu, [Paryż, 20 maja 1847] 1392

590. Do rodziny w Warszawie z dopiskiem George Sand do Ludwiki Jędrzejewiczowej, [Paryż], 8–[9 czerwca] [18]47 1395

591. Koperta do listu Fryderyka Chopina zaadresowanego do Justyny Chopin w Warszawie, [Paryż, 9 czerwca 1847] 1412

592. Do firmy Breitkopf & Härtel w Lipsku, Paryż, 30 czerwca 1847 1415

593. Solange Clésinger do Fryderyka Chopina w Paryżu,
[La Châtre, 11 lipca 1847] 1417

594. Do Solange Clésinger w La Châtre, [Paryż, 14 lipca 1847] 1421

595. Pokwitowanie Fryderyka Chopina wystawione dla firmy wydawniczej Brandus et Cie w Paryżu za honorarium, Paryż, 14 lipca 1847 1424

596. Do George Sand w Nohant, [Paryż], 24 lipca [1847] 1428

597. George Sand do Fryderyka Chopina w Paryżu, [Nohant, 28 lipca 1847] 1434

598. Koperta do listu Solange Clésinger do Fryderyka Chopina w Paryżu, Besançon, 13 września 1847 1440

599. Do Wojciecha Grzymały w Wersalu?, [Paryż, 15] września 1847 1442

600. Wojciech Grzymała do Fryderyka Chopina w Paryżu i odpowiedź Chopina, [Paryż, krótko po 15, ale przed 20 września 1847?] 1444

601. Do Solange Clésinger w Besançon, [Paryż], 18 września 1847 1448

602. Camille de Courbonne do Fryderyka Chopina w Paryżu, Paryż, 21 września [1847] 1453

603. Solange Clésinger do Fryderyka Chopina w Paryżu, Besançon, 30 [września 1847] 1458

604. Do Auguste’a Franchomme’a w Paryżu, [Paryż, 1 października 1847] 1462

605. Do Solange Clésinger w Besançon, [Paryż], 2 października [1847] 1465

606. Do Solange Clésinger w Besançon, [Paryż, 12, 19 lub 26 października 1847] 1467

607. Do Auguste’a Léo w Paryżu, [Paryż, 16 października 1847] 1469

608. Do Adolphe’a Gutmanna w Heidelbergu, Paryż, 28 października 1847 1472

609. Do Adolphe’a Gutmanna w Heidelbergu, [Paryż], 7 listopada 1847 1479

610. Solange Clésinger do Fryderyka Chopina w Paryżu, La Châtre, 9 listopada [1847] 1482

611. Do Solange Clésinger w Guillery, [Paryż], 24 [listopada 1847] 1485

612. Do Solange Clésinger w Guillery, [Paryż], 14 grudnia [1847] 1492

613. Do Hipolita Błotnickiego w Paryżu, [Paryż, 15 grudnia 1847?] 1500

614. Do Solange Clésinger w Guillery, [Paryż], 31 grudnia 1847 1502

615. Do Auguste’a Franchomme’a w Paryżu, [Paryż, zima 1847?] 1511

616. Do Auguste’a Franchomme’a w Paryżu, [Paryż, zima 1847] 1514