ebook Kultura języka polskiego Andrzej Markowski

Spis treści ebooka Kultura języka polskiego

I. Teoria kultury języka 9
1. Język i jego funkcje 9
2. Język jako wartość 13
3. Kultura języka 15
3.1. Kultura języka – rozumienie terminu 15
3.2. Składniki kultury języka 18
4. Podstawowe pojęcia teoretyczne kultury języka. Teksty, uzus, norma, system 20
5. Norma językowa – dyskusyjne zagadnienia z nią związane. Poziomy i typy normy współczesnej polszczyzny 30
6. Warianty w normie i ich typy 38
7. Innowacje językowe a błędy językowe. Kryteria oceny innowacji: zasady wydzielania, istota poszczególnych kryteriów i ich hierarchizacja 43
8. Typy błędów językowych 57
8.1. Błędy wewnętrznojęzykowe – systemowe 58
8.1.1. Błędy gramatyczne 58
8.1.2. Błędy leksykalne 60
8.1.3. Błędy fonetyczne 61
8.2. Błędy wewnętrznojęzykowe – stylistyczne 61
8.2.1. Niewłaściwy dobór środków językowych w określonej wypowiedzi, niedostosowanie ich do charakteru i funkcji tej wypowiedzi 61
8.2.2. Naruszanie zasad jasności, prostoty i zwięzłości stylu 62
8.3. Błędy zewnętrznojęzykowe 62
8.3.1. Błędy ortograficzne 62
8.3.2. Błędy interpunkcyjne 62
9. Kodyfikacja normy językowej 63
10. Podstawy działalności kulturalnojęzykowej. Polityka językowa 71
11. Upowszechnianie opisu i kodyfikacji współczesnej polszczyzny Poradnictwo językowe 81
11.1. Działania upowszechniające (prewencyjne) 81
11.1.1. Działalność skierowana do wszystkich „miłośników języka” 81
11.1.2. Działalność kulturalnojęzykowa prowadzona dla określonych środowisk 84
11.2. Działalność interwencyjna (poradnictwo) 87
11.2.1. Poradnictwo językowe o charakterze ogólnym (bez szczegółowego adresata) 87
11.2.2. Poradnictwo językowe prowadzone w określonych środowiskach 88
11.3. Instytucje prowadzące działalność kulturalnojęzykową 89
12. Warunki właściwego użycia języka. Nowomowa i neonowomowa 91
12.1. Etyka słowa 91
12.2. Manipulacja językowa 94
12.3. Nowomowa i neonowomowa 94
13. Estetyka słowa. Brutalizacja języka publicznego. Grzeczność językowa 104
13.1. Estetyka słowa 104
13.2. Wulgaryzmy w języku 106
13.3. Grzeczność językowa 108
13.4. „Poprawność polityczna” w języku 113
14. Sprawność językowa. Zróżnicowanie współczesnej polszczyzny. Styl językowy, cechy dobrego stylu. Stylizacja językowa i jej rodzaje 114
14.1. Pojęcie sprawności językowej 114
14.2. Zróżnicowanie współczesnej polszczyzny 115
14.3. Przejawy sprawności językowej 127
14.4. Styl: definicja, cechy dobrego stylu 128
14.5. Stylizacja językowa 131
15. Nowe gatunki językowe w polszczyźnie 133
15.1. Język reklamy 133
15.2. Polszczyzna komputerowo-internetowa 138
16. Świadomość językowa współczesnych Polaków 142
17. Postawy Polaków wobec języka – od puryzmu do leseferyzmu 145
17.1. Typy postaw językowych 145
17.1.1. Puryzm i jego rodzaje 145
17.1.2. Perfekcjonizm 152
17.1.3. Logizowanie w języku 154
17.1.4. Liberalizm językowy 157
17.1.5. Indyferentyzm językowy 158
17.1.6. „Postawa naturalna” wobec języka 159
17.1.7. Postawa racjonalistyczna 159
17.2. Przewidywanie w języku 160
18. Polszczyzna początku XXI wieku: charakterystyczne zjawiska, procesy i tendencje 162
Aneks. Ustawa o języku polskim. Ustawa o mniejszościach narodowych i etnicznych oraz o języku regionalnym 167

II. Zagadnienia poprawności leksykalnej – najważniejsze kwestie 179
1. Leksyka jako podsystem języka 179
2. Leksyka współczesnej polszczyzny 181
3. Sposoby wzbogacania leksyki 185
4. Kwestie normatywne związane z leksyką współczesnej polszczyzny 190
5. Wyrazy i związki frazeologiczne zbędne 191
6. Wyrazy i frazeologizmy źle rozumiane 199
6.1. Niewłaściwe odczytywanie znaczenia wyrazu z jego budowy słowotwórczej lub przypisywanie podzielności wyrazowi niemotywowanemu 200
6.2. Niewłaściwe rozumienie wyrazów zapożyczonych wskutek złego odczytania z kontekstu 203
6.3. Niewłaściwe rozumienie związków frazeologicznych 204
7. Wyrazy mylone 205
7.1. Mylenie znaczeń wyrazów zapożyczonych podobnie brzmiących 206
7.2. Mylenie znaczeń wyrazów zapożyczonych o podobnej budowie 207
7.3. Mylenie znaczeń wyrazów z tego samego pola znaczeniowego 208
7.4. Mylenie znaczeń wyrazów rodzimych z powodu podobieństwa brzmienia i budowy 208
8. Rozszerzenie znaczenia jako przyczyna błędów leksykalnych 210
8.1. Wyrazy modne 210
8.2. Szablonowe określenia leksykalne 232
8.3. Neosemantyzacja wyrazów pod wpływem obcym. Internacjonalizmy semantyczne 235
9. Wyrazy i związki frazeologiczne o zmienionej formie 251
9.1. Deformacje formalne wyrazów 251
9.2. Zmiany w składzie związków frazeologicznych 253
10. Wyrazy i związki frazeologiczne użyte w złym kontekście 271
10.1. Łączliwość wyrazów, jej typy i kwestie normatywne z nią związane 271
10.2. Związki frazeologiczne w kontekście wypowiedzenia 281
10.3. Redundantne połączenia wyrazowe 284
11. Podstawowe współczesne tendencje rozwojowe w obrębie słownictwa 289
Wykaz skrótów 294
Bibliografia 295
Indeks 301