ebook Kwestia filozofii i Heidegger. Doświadczenie metafilozoficzne Włodzimierz Pawliszyn, Aleksandra Pawliszyn

Wydawca: Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego

Rok wydania: 2014

Przedstawiona monograﬁa Włodzimierza Pawliszyna wprowadza czytelnika drogą udatnych analiz wybranych wątków ﬁlozoﬁi Martina Heideggera, ujawniających m.in. nieoczywistość metody fenomenologicznej, w wymiar namysłu nad ﬁlozofowaniem samym, niedającym się wyczerpać w jakimkolwiek dyskursie. Zarówno ﬁlozoﬁczny zamysł, jak i precyzyjna – niemal wzorcowa – metodyczność analiz trafnie wybranych fragmentów prac Heideggera czynią ją atrakcyjną tak dla ﬁlozofów, jak też dla każdego humanisty pragnącego wkroczyć w świat ﬁlozoﬁi i Heideggera.

Spis treści ebooka Kwestia filozofii i Heidegger. Doświadczenie metafilozoficzne

Słowo wstępne 9

Część pierwsza. UJAWNIENIE OTWARTOŚCI KWESTII FILOZOFII 11

Rozdział pierwszy. Wskazanie na otwartość kwestii ﬁlozoﬁi 13

§ 1. Dwojakość nawyku w kwestii ﬁlozoﬁi 13
Pkt 1. Przełom mitologiczno-teoretyczny 13
Pkt 2. Pitagorasowe uruchomienie 15
§ 2. Przełom i uruchomienie nie są tym samym. Otwarcie kwestii ﬁlozoﬁi 15

Rozdział drugi. Wykazywanie otwartości kwestii ﬁlozoﬁi 17

§ 1. Zadania obecnego rozdziału 17
§ 2. Przełom mentalny ludzkości jest na pewno niewiadomy 18
Pkt 1. Antropologia kulturowa oraz właściwa o przełomie 18
A. Stanowiska antropologii społecznej 18
a) Jedni antropolodzy kulturowi potwierdzają istnienie przełomu 18
b) Drudzy znów przełomowi przeczą 19
c) Całościowe stanowisko antropologii kulturowej w sprawie istnienia przełomu: niewiadome 22
B. Stanowiska antropologii biologicznej: przełomu nie było 23
Pkt 2. Czy w historii ﬁlozoﬁi twierdzenie o istnieniu przełomu uzyskuje potwierdzenie? 25
Pkt 3. Wyłączną siłą twierdzenia o istnieniu przełomu jest arbitralność „historyków ﬁlozoﬁi” 29
Pkt 4. Rekapitulacja obecnego paragrafu 31
§ 3. Pitagorasowy wzorzec ﬁlozoﬁi 32
Pkt 1. Kłopoty z postacią Pitagorasa 32
Pkt 2. Opowieść o rozmowie Pitagorasa z władcą Fliuntu 35
Pkt 3. „Pitagorasowe” wzorce ﬁlozoﬁi 37
§ 4. Bilans całości dotychczasowych dokonań i następne perspektywy 45

Część druga. NA TROPIE METAFILOZOFII WCZESNEJ FILOZOFII HEIDEGGERA 53

Rozdział pierwszy. Filozoﬁa i kwestia ﬁlozoﬁi w Byciu i czasie 55

§ 1. Zamysł i rzeczywistość Sein und Zeit 55
§ 2. Przymus i powaga pytania o bycie 58
§ 3. Pojęcie bycia a trzy przesądy tradycyjnej metaﬁzyki 60
Pkt 1. Bycie jest pojęciem najogólniejszym, tzn. najbardziej mrocznym 62
Pkt 2. Niedeﬁniowalność a sens bycia 63
Pkt 3. Oczywistość i niezrozumiałość pojęcia bycia 63
§ 4. Pytanie o bycie w świetle teorii zapytywania 64
§ 5. Człowiek bytem wyróżnionym w pytaniu o bycie 67
§ 6. Idea metaﬁzyki „fundamentu” 69
§ 7. Idea introdukcji do ontologii fundamentalnej, czyli idea ontologicznej analityki jestestwa – rzeczywiste Sein und Zeit 72
§ 8. Plan analizy bytu ludzkiego przez wzgląd na bycie 75
§ 9. Idea i zarys destrukcji dziejów ontologii –
Sein und Zeit tylko zamierzone 76
§ 10. Fenomenologia jako właściwa metoda
właściwej ontologii 77
Pkt 1. Czymże jest „fenomen”? 78
Pkt 2. Omówienie i rozwinięcie Heideggerowej
wykładni fenomenu. Sprawa fenomenologii 80
Pkt 3. Formalne a pozytywne ujęcie fenomenu 85
Pkt 4. Cóż znaczy „logos”? 86
Pkt 5. Czym jest fenomenologia? 90
Pkt 6. Filozoﬁa, czyli ontologia i fenomenologia zarazem. Hermeneutyka Dasein jako wprowadzenie do ﬁlozoﬁi i istotny sens ﬁlozoﬁi 93
§ 11. Analityka bytu ludzkiego nie jest psychologią, antropologią, ani biologią… 95
§ 12. Sens bycia – ontologiczno-egzystencjalna teoria sensu 98
§ 13. Architektonika sensownej sytuacji – omówienie Heideggerowej teorii sensu 99
§ 14. Wykład egzystencjalnej analityki jestestwa jako zdanie sprawy z faktycznie wykonanego przez Heideggera w Sein und Zeit ﬁlozoﬁcznego zadania 104
Pkt 1. Forma ﬁlozoﬁi: pojęciowość wobec egzystencjalności, czyli bezpojęciowej zrozumiałości 105
Pkt 2. Człowiek jest, właściwie albo niewłaściwie. Uwaga o właściwych wartościach 107
Pkt 3. Trwoga wynosi nas poza byt 109
Pkt 4. Sein zum Tode: u kresu siebie pobieramy wszystko 110
Pkt 5. Czym „naprawdę” jest czas?, sens ludzkiej skończoności, i czy jest on sensem bycia? 112
§ 15. Sein und Zeit w kwestii ﬁlozoﬁi 119

Rozdział drugi. Filozoﬁa w teologicznym kontekście i aspekcie 124

§ 1. Potoczne ujęcie stosunku ﬁlozoﬁi i teologii 124
§ 2. Właściwe, tzn. istotowe ustawienie relacji ﬁlozoﬁi i teologii 125
§ 3. Idea nauki w ogóle. Nauki ontyczne – ontologia 126
§ 4. Pozytywność nauki 127
§ 5. Positum teologii: wiara. Zakres teologicznego zadania 128
§ 6. Naukowość nauki wiary. Nauki ontyczne na ontologicznym fundamencie 130
§ 7. Ontologiczne wydłużenie ontycznej specyﬁki teologii 132
§ 8. Konieczność uwzględnienia ontologii przez teologię 133
§ 9. Filozoﬁa teologii jedynie może służyć. Wszystkim innym, nie-teologicznym naukom pozytywnym ﬁlozoﬁa ze swej istoty wytycza kierunek 133
§ 10. Wiara „śmiertelnym wrogiem” ﬁlozoﬁi. Filozoﬁa chrześcijańska nie istnieje. Fenomenologia jest metodą ontologii 134
§ 11. Rekapitulacja prezentacji: Filozoﬁa a uniwersum nauk 134

Część trzecia. W POSZUKIWANIU METAFILOZOFII PÓŹNEJ MYŚLI HEIDEGGERA 147

Rozdział pierwszy. Filozoﬁa i kwestia ﬁlozoﬁi w myśli późnego Heideggera 149

§ 1. Zwrot w ﬁlozoﬁi Heideggera: zmiana podejścia do postawionego zadania 149
§ 2. „Doświadczenie zapomnienia bycia” – obraz choroby nowożytnej ludzkości 151
Pkt 1. Nauka sublimacją Nowożytności 153
Pkt 2. Czym jest metaﬁzyka, istota Nowożytności? 154
Pkt 3. Epoka metaﬁzyczna jest konieczna w dziejach bycia 158
§ 3. Omówienie Heideggerowego rozpoznania „dzisiejszej biedy świata” 159
§ 4. Myślenie istotne, tzn. niemetaﬁzyczne, czyli myśl o niczym 163
Pkt 1. Nicość i trwoga 163
Pkt. 2. Nicość podłożem wszystkiego, także Nowożytności 166
Pkt 3. Myślenie istotne 167
§ 5. Dopełnienie się metaﬁzycznej epoki? 170
§ 6. Kim jest tedy człowiek? 172
Pkt 1. To nie jest problem antropologiczny… 173
Pkt 2. Prawda o człowieku 173
Pkt 3. Heidegger moralistą? 174
Pkt 4. „‘Istota’ człowieka leży w jego ek-sisten-cji” – powołaniem człowieka jest być w prawdzie 175
Pkt 5. Bycie w prawdzie w zbliżeniu: zadomowienie 179
§ 7. Co znaczy myśleć, zadanie teraźniejszej myśli 184
Pkt 1. Co znaczy myśleć? 185
Pkt 2. Zadanie myślenia przy końcu ﬁlozoﬁi 191
§ 8. Co to jest prawda? 200
§ 9. Czymże jest ﬁlozoﬁa? 202
Pkt 1. Wybór drogi źródłosłowu w zapytywaniu o ﬁlozoﬁę 203
Pkt 2. Heideggerowa wykładnia Heraklitowego „miłowania mądrości”: wszelki byt jest w byciu 207
Pkt 3. „Mądrość” na pewno narodziła się pośród starożytnych Greków… 208
Pkt 4. … i umarła, i narodziła się ﬁlozoﬁa 209
Pkt 5. Dzieje prawdziwej miłości prawdziwej mądrości – mgnienie tylko 210
Pkt 6. Istotowy rys dziejów ﬁlozoﬁi „całej”: prawdziwej (myślicielstwa) i nie (ﬁlozoﬁi, metaﬁzycznej miłości mądrości) 211
Pkt 7. Na pytanie: Co to jest ﬁlozoﬁa? „odpowiedź może być tylko ﬁlozofująca”, a nie np. historyczna 212
Pkt 8. Choć jesteśmy w stałej odpowiedniości do bycia – niekiedy tylko ﬁlozofujemy 213
Pkt 9. Filozoﬁa jest odpowiadaniem (mowa) na głos bycia 214
Pkt 10. Zdziwienie jest tkanką odpowiadania głosowi bycia, duchem ﬁlozoﬁi. Nasze uwagi o pełnym podobieństwie zdziwienia i trwogi 215
Pkt 11. Filozoﬁa (od-powiadanie) jest w służbie mowy 218
§ 10. Zagadnienia poetyckie 219

Część czwarta. METAFILOZOFICZNE DOŚWIADCZENIE 223

Rozdział pierwszy. Wolność stanowienia (w) kwestii „miłowania mądrości” 225

Rozdział drugi. Heideggerowa próba wyznaczenia ﬁlozoﬁi urzeczywistniającego kierunku 235

Rozdział trzeci. Możliwości „miłowania mądrości” nie zostały wyczerpane 241

Z literatury cytowanej 251