ebook Logiczna problematyka czynu i sprawstwa Mateusz Klinowski

Wydawca: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego

Rok wydania: 2011

Książka jest przystępnym wprowadzeniem w problematykę filozofii czynu i sprawstwa, widzianą z perspektywy badań logicznych. Autor stawia w niej tezę, że to badania logiczne powinny być punktem wyjścia do analizy sprawstwa i pojęć pokrewnych. Następnie stosuje jeden z rachunków logicznych do rozstrzygnięcia kilku szczegółowych zagadnień dyskutowanych w literaturze przedmiotu. Pracę traktować można jako przyczynek do wykorzystania narzędzi formalnych pomocnych w zrozumieniu pojęć używanych w naukach społecznych.

Spis treści ebooka Logiczna problematyka czynu i sprawstwa

1. WPROWADZENIE 9

1.1. Od autora 9
1.2. Sprawstwo i czyn w strukturze pojęciowej nauk 10
1.3. Filozofia sprawstwa i teoria czynu 12
1.4. Cel metafizyki czynu i naturalizacja pojęcia czynu 14

2. METAFIZYKA CZYNU 17

2.1. Kauzalna teoria czynu 17
2.2. Teoria kauzalna: wkład sprawcy 19
2.3. Teoria kauzalna i efekt akordeonu 20
2.4. Teoria kauzalna w ujęciu Davidsona 21
2.5. Gruboziarniste ujęcie czynu a czyny podstawowe 22
2.6. Gruboziarniste ujęcie czynu i argument studni 24
2.7. Teoria przyczynowości sprawcy 25
2.8. Wady teorii przyczynowości sprawcy 27
2.9. Teoria woli 29
2.10. Teoria woli i usiłowanie 31
2.11. Zaniechanie 34
2.12. Zaniechanie w teorii czynu 36
2.13. Teoria czynu Searle’a: czyn i intencjonalność 37
2.14. Teoria Searle’a: usiłowanie, efekt akordeonu i zaniechanie 40
2.15. Konkurentki teorii kauzalnej a relacja kauzalna 41
2.16. Prawnicze koncepcje czynu 43
2.17. Podsumowanie: jałowość metafizyki czynu? 45

3. LOGIKA CZYNU: UWAGI OGÓLNE 49

3.1. Czyn – opalenizna słoneczna czy pożar? 49
3.2. Askryptywny charakter zdań o czynach 50
3.3. Askryptywizm jako teoria czynu 53
3.4. Zagadnienie podstaw sprawstwa i odpowiedzialności w perspektywie logicznej 56
3.5. Logika i logika filozoficzna 59
3.6. Główne założenia logicznej teorii czynu 61

4. LOGIKA CZYNU: VON WRIGHT 65

4.1. Operatory działania i zaniechania 65
4.2. Wady logiki czynu von Wrighta 69

5. LOGIKA CZYNU: SEES TO IT 73

5.1. Czynienie a gwarantowanie prawdziwości zdań 73
5.2. Fatalizm logiczny i rozgałęziony czas 75
5.3. Rozgałęzione historie i rzeczywistość 79
5.4. Semantyka rachunku czasów gramatycznych zbudowana na podstawie branching time 81
5.5. Wybór w strukturze rozgałęzionego czasu (możliwych historii) 85
5.6. Operator działania w stit 89
5.7. Logiczne własności operatorów „stit” i „cstit” 92
5.8. Kontrowersje wokół [cstit5], [cstit6] i [cstit7] 95
5.9. Zdolność sprawcy do działania 99
5.10. Zdolność do działania a operator „◊” 100
5.11. Zaniechanie w rachunku z operatorem stit 105
5.12. Kwadrat logiczny czynu 109
5.13. Logika czynu von Wrighta a teoria stit 111
5.14. Interakcje pomiędzy sprawcami i sprawstwo grupowe 112

6. TEORIA stit I LOGIKA DEONTYCZNA 117

6.1. Standardowa logika deontyczna 117
6.2. Powinności bezosobowe i osobowe 119
6.3. Operator powinności w teorii stit 120
6.4. Powinność osobowa w teorii stit 124
6.5. Teoria stit i paradoksy logiki deontycznej 128

7. DETERMINIZM, WOLNA WOLA I ODPOWIEDZIALNOŚĆ 139

7.1. Wolna wola, odpowiedzialność, determinizm 139
7.2. Teoria przyczynowości sprawcy a teoria stit 141
7.3. Ogólne warunki odpowiedzialności 143
7.4. Teoria stit i warunki odpowiedzialności sprawcy 146
7.5. Kontrprzykłady Frankfurta dla ZAM 149

8. PRZYCZYNOWOŚĆ ZANIECHANIA 155

8.1. Argumenty przeciwko przyczynowości zaniechania 155
8.2. Przyczynowość zaniechania w teorii stit 158
8.3. Dwa sposoby zaniechania a teoria stit 159

9. ZAKOŃCZENIE: NOWY PARADYGMAT BADAŃ NAD SPRAWSTWEM

Bibliografia 165