ebook Miau.pl czyli wychowanie na uboczu kultury Michalina Rutka

Wydawca: Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego

Rok wydania: 2015

W publikacji Miau.pl, czyli wychowanie na uboczu kultury autorka, poprzez analizę codziennego życia jednej z wielu grup on-line, odkrywa złożoność świata tworzonego w Internecie. Ukazuje, jak mechanizmy regulujące życie społeczne w świecie realnym są transportowane i adaptowane w świecie wirtualnym. W książce tej nie chodzi o koty, choć one także są ważne. To przede wszystkim tekst o poszukiwaniu sensu życia, o odrzuceniu oraz nadziei, a także o tym, w jaki sposób Internet może pełnić funkcję akceleratora kumulującego i wyzwalającego rozproszoną energię jednostek.

Spis treści ebooka Miau.pl czyli wychowanie na uboczu kultury

Podziękowania 9

Wstęp 11

Rozdział 1. Społeczny i kulturowy fenomen internetu 19
1.1. Eteryczna natura internetu 19
1.2. Związki technologii i społeczeństwa 21
1.3. Rozmycie kategorii i wynikająca z tego trudność oceny społecznego wpływu internetu 24
1.4. Zagrożenia komunikacji komputerowej dla społeczeństwa 26
1.5. Zalety i możliwości, jakie stwarza komunikacja komputerowa 28
1.6. Internet jako przestrzeń publiczna 33

Rozdział 2. Forum jako narzędzie tworzenia się społeczności i formowania tożsamości 37
2.1. Warunki tkwiące w technologii, sprzyjające tworzeniu się społeczności 37
2.2. Czynniki pośrednie sprzyjające rozwojowi społeczności internetowych 41
2.3. Podobieństwa i różnice w funkcjonowaniu w grupach tworzonych na forum i tradycyjnie 42
2.4. Rodzaje i stopnie uczestnictwa we wspólnotach internetowych 45

Rozdział 3. Internetowe fora dyskusyjne jako formy nowego typu kultury uczestnictwa i wiedzy 49
3.1. Pojmowanie kultury jako świata ludzkiej aktywności 49
3.2. Wychowawcza rola kultury 52
3.3. Wpływ mass mediów na funkcjonowanie kultury 55
3.4. Internet – w stronę kultury konwergencji 57
3.5. Wykorzystanie koncepcji kultury E.T. Halla do badania wspólnot internetowych 60

Rozdział 4. Media i internet jako wychowawcza rzeczywistość 63
4.1. Medialna konkurencja dla oﬁcjalnych instytucji wychowawczych 63
4.2. Wychowanie poprzez media i dla mediów 65
4.3. Potrzeba reﬂeksji pedagogicznej nad społecznym wykorzystaniem Internetu 72
4.4. Grupy społeczne on-line jako wspólnoty wychowujące 75

Rozdział 5. Perspektywa Foucaultowska w badaniach nad procesami wychowania zachodzącymi w wirtualnym świecie 79
5.1. Wychowanie przez media 79
5.2. Od kryzysu wartości oświecenia do świata internetu 80

Rozdział 6. Narzędzia i metody badawcze wykorzystane podczas badań 87
6.1. Etap pierwszy – obserwacja hipertekstu 87
6.2. Etap drugi – spojrzenie socjolingwistyczne 89
6.3. Etap trzeci – brikolaż netnograﬁczny 90

Rozdział 7. Możliwości badawcze, jakie stwarza perspektywa Foucaultowska dla badań nad dyskursem miau 101
7.1. Zwrot w orientacji badawczej 101
7.2. Rola osobistego doświadczenia w badaniach miau 102

Rozdział 8. Wpływ struktury forum na reprodukcję dyskursu miau 107
8.1. Początki dyskursu miau w wirtualnej rzeczywistości 107
8.2. Sprawowanie władzy poprzez technologię forum 108
8.3. Rola nazwy forum i tytułów podforów w umacnianiu dyskursu miau 109
8.4. Przejawianie się hierarchii ważności dyskursywnej poprzez układ forum 111
8.5. Analiza ważności dyskursywnej podforów 113
8.5.1. Podforum „Koty” – rdzeń dyskursu 113
8.5.2. Podforum „Kociarnia” – rozszerzenie dyskursu miau 114
8.5.3. Podforum „Zwierzyniec ogólny” – rozszerzenie uwagi dyskursu na inne zwierzęta 115
8.5.4. Podforum „Koci, Łapci” – kontrola dyskursu nad życiem codziennym użytkowników 116
8.5.5. Podforum „Koci Bazarek” – instytucja ﬁnansowa dyskursu miau 119
8.5.6. Podforum „Spotkania” – punkt, w którym dyskurs wychodzi poza świat wirtualny 121
8.5.7. Podforum „Problemy Techniczne” – kontrola formy i estetyki 122
8.5.8. Nowe podfora – świadectwo aktywnego rozwoju dyskursu miau 123
8.5.8.1. Podforum „Pchli Targ” – kolejny etap rozszerzania się dyskursu na życie codzienne użytkowników 123
8.5.8.2. Podforum „Weci Polecani” – detronizacja autorytetu weterynarzy przez dyskurs miau 124
8.6. Podsumowanie 126

Rozdział 9. Wykorzystanie przez dyskurs miau struktury internetowego forum dyskusyjnego w kształtowaniu tożsamości jego użytkowników 127
9.1. Elementy technologii wpływające na tożsamość użytkowników dyskursu miau 127
9.2. Nicki – znaczenie imion własnych użytkowników w dyskursie miau 129
9.3. Analiza danych demograﬁcznych i innych umieszczanych w proﬁlach przez użytkowników jako próba oglądu osobowości potencjalnego członka miau 137
9.3.1. Miejsce zamieszkania/pobytu – ułatwienie integracji działań dyskursu 138
9.3.2. Hobby i zainteresowania – potencjalne obszary wpływu dyskursu 140
9.3.3. Zawód – inne oprócz dyskursu obszary działalności użytkowników 142
9.3.4. Wiek – informacja najczęściej pomijana 144
9.3.5. Podsumowanie analizy danych demograﬁcznych 144
9.4. Sygnatura – forma podpisu i świadectwo poprawności dyskursywnej 145
9.4.1. Aforyzmy, cytaty i inne teksty – „mądrość” dyskursu 146
9.4.2. Zestawienia i klepsydry – świadectwa zaangażowania w dyskurs 149
9.4.3. Apele – wezwania do zachowań poprawnych 150
9.4.4. Teksty pozostałe 151
9.4.5. Podsumowanie analizy tekstów nieinteraktywnych umieszczonych w sygnaturach 151
9.4.6. Teksty interaktywne – wirtualny zasięg dyskursu miau 152
9.4.7. Elementy graﬁczne – obrazy jako świadectwa tożsamości i informacja przekazywana innym użytkownikom 153
9.5. Podsumowanie 155

Rozdział 10. Kulturowe źródła dyskursu miau jako elementy konstytuujące tożsamość i podstawy wychowania 157
10.1. Metoda genealogiczna w poszukiwaniu kulturowych podstaw dyskursu miau 157
10.2. Adaptacja kultu Bastet w dyskursie miau 158
10.3. Odwrócenie wyobrażenia o czarownicy jako projekt tożsamości miau 164
10.4. Podsumowanie 172

Rozdział 11. Proces wychowania w dyskursie miau 173
11.1. „Kocie ABC” – podstawowy zasób wiedzy umożliwiający funkcjonowanie w ramach dyskursu miau 175
11.2. System banerów jako forma wychowania formalnego w dyskursie miau 196
11.2.1. Uzasadnienie dla uznania systemu banerów za formalny poziom wychowania 196
11.2.2. Ogólne zasady funkcjonowania systemu banerów 197
11.2.3. Wychowanie poprzez obraz idealnej relacji kot-człowiek ukazany w banerach kotów rezydentów 199
11.2.4. Forma wychowania poprzez retorykę zagrożenia obecną w banerach kotów nie-rezydentów jako antyteza dla wychowania poprzez idylliczną wizję zawartą w banerach kotów rezydentów 203
11.2.5. Obraz konsekwencji braku relacji przedstawiony w banerach apelujących o dom 205
11.2.6. Przesłanie roli człowieka w relacji człowiek-kot w banerach apelujących o pomoc 209
11.2.7. Instytucjonalizacja dyskursu miau ukazana w banerach akcji i organizacji jako egzempliﬁkacja działań zmierzających do ustanowienia porządku dyskursu w innych obszarach świata społecznego 215
11.3. Podsumowanie 219
11.4. Przejawy wychowania nieformalnego obecne w dyskursie miau 220
11.4.1. Wprowadzenie do wychowania nieformalnego zawarte w wątkach-pamiętnikach 222
11.4.2. Wychowawcza rola modeli zachowań zgodnych z wartościami dyskursu zawarta w pierwszych postach wątków-pamiętników 227
11.4.3. Model właściwego postrzegania kota obecny w wątkach-pamiętnikach 229
11.4.4. Model nawiązania relacji obecny w wątkach-pamiętnikach 234
11.4.5. Model reagowania na zagrożenia ze strony świata zewnętrznego 239
11.4.6. Podsumowanie 243
11.5. Wychowawcza rola baśni w dyskursie miau jako przykład wychowania nieformalnego 244
11.5.1. Pierwsze próby stworzenia baśni przez dyskurs miau 245
11.5.2. Cztery wątki-baśnie jako przykład wychowania przez świat ﬁkcyjny w dyskursie miau 247
11.5.3. Adaptacja formuły klasycznej baśni magicznej w „Pamiętniku Babuni” i jego wychowawcze znaczenie dla dyskursu miau 248
11.5.4. Przesunięcie dyskursu miau w stronę głównego nurtu kultury poprzez „Pamiętnik Babuni” 257
11.5.5. Rola pozostałych wątków-baśni w umacnianiu wizji tożsamości miau nakreślonej w „Pamiętniku Babuni” 260
11.6. Podsumowanie 266

Rozdział 12. Podsumowanie analizy dyskursu miau i interpretacja uzyskanych wyników badań 267
12.1. Podsumowanie analizy dyskursu miau ujętego z perspektywy wspólnoty wychowującej znajdującej się na uboczu kultury 267
12.2. Reinterpretacja projektu tożsamości miau w świetle uzyskanych wyników badań 272

Literatura 277
Źródła drukowane 277
Źródła internetowe 282

Załączniki 285

Spis załączników 306