-17%

ebook Międzymiejsce. Współczesny Hongkong w poszukiwaniu własnej tożsamości Małgorzata Osińska

Wydawca: Scholar

Rok wydania: 2020

Małgorzata Osińska bardzo wnikliwie, a równocześnie w przejrzysty sposób przedstawia historyczny proces kształtowania się wyjątkowej hongkońskiej tożsamości, będącej efektem budowania relacji z dwoma dominującymi partnerami społecznych interakcji – Wielką Brytanią i Chinami. Państwa te, korzystając z władzy politycznej, ekonomicznej i symbolicznej, próbują narzucać tożsamość miastu i jego mieszkańcom. W trakcie tego procesu kształtuje się również tkanka miejska Hongkongu i jego przestrzeń symboliczna.

Co istotne, Autorka oddaje głos samym mieszkańcom, których prosi o narysowanie mapy mentalnej miasta oraz pyta o miejsca dla nich ważne, a także o granice i podziały przebiegające przez Hongkong.

Całość zamyka rzetelna analiza, w której Autorka, korzystając z zebranych materiałów, oferuje nowe spojrzenie na Hongkong, z perspektywy samych Hongkończyków.

W kontekście burzliwych protestów społecznych i wydarzeń roku 2019 książka Małgorzaty Osińskiej stanowi niezwykle ciekawą lekturę.

Mirosław Adamczyk, konsul generalny RP w Hongkongu w latach 2014–2019

Małgorzata Osińska, doktor nauk społecznych w zakresie socjologii (PAN), pracuje w Instytucie Bliskiego i Dalekiego Wschodu Uniwersytetu Jagiellońskiego, stypendystka Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego Rzeczypospolitej Polskiej do Chin (2009–2010), Ministerstwa Edukacji Chińskiej Republiki Ludowej (2011–2016) oraz Hongkong Polytechnic University (2015). Zajmuje się interdyscyplinarnymi badaniami problemów współczesnych miast, związków przestrzeni z procesami kształtowania się lokalnych tożsamości. Interesuje się również przedsiębiorczością w krajach Dalekiego Wschodu oraz zagadnieniami związanymi z obecnością przedsiębiorców z Dalekiego Wschodu w Polsce.

Spis treści ebooka Międzymiejsce. Współczesny Hongkong w poszukiwaniu własnej tożsamości

Spis treści
Wstęp 11
Rozdział 1. Koncepcja przestrzeni i miejsca w odniesieniu
do tożsamości 19
1.1. Przestrzeń i krajobraz – różnice w postrzeganiu i konstruowaniu
otoczenia w ujęciu międzykulturowym 20
1.1.1. Krajobraz starożytnej Grecji 20
1.1.2. Konstruowanie przestrzeni w Chinach 22
1.1.3. Bycie w przestrzeni 26
1.1.4. Społeczne koncepcje przestrzeni 27
1.1.5. Koncepcja krajobrazu 31
1.2. Miasto – teorie i koncepcje 32
1.2.1. Miasto jako przestrzeń społeczna 32
1.2.2. Teorie miast globalnych 34
1.2.3. Obraz miasta – w stronę miasta humanistycznego 38
1.3. Tożsamość 40
1.3.1. Definicja tożsamości 40
1.3.2. Tożsamość przestrzeni i krajobrazu a kwestia symboli
i mitów 44
Rozdział 2. Metodologiczne podstawy badań własnych 48
2.1. Metody, techniki, narzędzia badawcze 51
2.1.1. Wywiad swobodny z liderami opinii 51
2.1.2. Scenariusz wywiadów 53
2.1.3. Mentalne mapy miasta 53
2.1.4. Obserwacja – spacery po Hongkongu 54
2.1.5. Fotografia miasta i jego mieszkańców 55
2.2. Przebieg procesu badawczego 58
2.2.1. Wywiad swobodny z liderami opinii 59
2.2.2. Mentalne mapy Hongkongu 60
2.2.3. Obserwacja – spacery po Hongkongu 60
2.3. Analiza materiału badawczego 61
2.3.1. Analiza dokumentów i materiałów źródłowych 61
2.3.2. Analiza urbanistyczno-architektoniczna a pytanie
o kulturę 61
2.3.3. Analiza wywiadów, map mentalnych, spacerów, fotografii 63
Rozdział 3. Hongkong: proces powstawania jednego miasta
dla dwóch społeczności 66
3.1. Krajobraz Hongkongu 68
3.1.1. Położenie geograficzne Hongkongu 68
3.1.2. Górzyste ukształtowanie terenu 68
3.1.3. Pozyskiwanie gruntu z morza jako główna metoda
powiększania powierzchni Hongkongu 69
3.2. Pierwszy etap powstawania brytyjskiego Hongkongu 73
3.2.1. Historia Hongkongu przed przybyciem Brytyjczyków 73
3.2.2. Powstanie Hongkongu – wpływ wojen opiumowych
na jego kształt i dalsze losy 74
3.2.3. Pierwsze lata rządów brytyjskich w Hongkongu.
System prawny i sytuacja gospodarczo-polityczna 77
3.3. Rozwój społeczeństwa Hongkongu na tle wydarzeń historycznych
w latach 1841–1935 78
3.4. Drugi etap powstawania Hongkongu –
formowanie tkanki miejskiej od 1841 do 1935 r. 79
3.4.1. Nowy kształt miast w Europie i Ameryce 80
3.4.2. Miasto Wiktoria 81
3.4.3. Podział na strefy i początki polityki zarządzania gruntami 82
3.4.4. Zdrowie publiczne a warunki życia w Hongkongu 82
3.4.5. Rozwój portu i budowa nowego miasta.
Urbanizacja półwyspu Kowloon i Nowych Terytoriów 86
3.5. Jedno miasto – dwa odrębne społeczeństwa 89
3.5.1. Kartografia a identyfikacja przestrzeni kolonialnej
w Hongkongu 90
3.5.2. Przestrzeń wykluczenia – Wzgórze Wiktorii 92
Rozdział 4. Miasto zmian – Hongkong od 1941 do 1979 roku 97
4.1. Wojna chińsko-japońska, okupacja Hongkongu
i jej skutki społeczno-gospodarcze 97
4.1.1. Historia 97
4.1.2. Ekonomia 98
4.1.3. Społeczeństwo 99
4.1.4. Miasto 100
4.2. Powrót Brytyjczyków i odbudowa Hongkongu (1945–1957) 101
4.2.1. Wydarzenia historyczno-polityczne 101
4.2.2. Odbudowa gospodarki 102
4.2.3. Pierwsza faza kształtowania się nowoczesnego społeczeństwa w Hongkongu 103
4.2.4. Transformacja przestrzeni miejskiej 105
4.3. Prawo do miasta (1958–1970) 111
4.3.1. Historia 1114.3.3. Społeczeństwo 112
4.3.2. Ekonomia 112
4.3.4. Miasto 113
4.4. Nowoczesna metropolia (1971–1979) 122
4.4.1. Historia 122
4.4.2. Ekonomia 123
4.4.3. Społeczeństwo 124
4.4.4. Miasto 126
Rozdział 5. Jeden kraj, dwie tożsamości – Hongkong
w latach 1980–2017 132
5.1. Burzliwe lata transformacji 132
5.1.1. Historia 132
5.1.2. Ekonomia 135
5.1.3. Społeczeństwo 138
5.1.4. Tożsamość mieszkańców a tożsamość miasta 142
5.2. Hongkong – rekonfiguracja koncepcji globalnego miasta 144
5.3. Regionalny kontekst Hongkongu – relacje z Deltą Rzeki Perłowej 149
5.3.1. Historia i znaczenie Delty Rzeki Perłowej 149
5.3.2. Południe. Różne definicje i funkcje obszaru o strategicznym
znaczeniu dla rozwoju Hongkongu 151
5.4. Miasta Południa 154
5.4.1 Kanton (Guangzhou) 154
5.4.2. Shenzhen – od dezintegracji i podziału do chińskiego mitu
nowej koncepcji miasta 157
5.4.3. Makau – od kolonii portugalskiej do Las Vegas Azji 167
5.5. (Dez)integracja Hongkongu z regionem Delty Rzeki Perłowej 171
5.5.1. Jeden most, trzy miasta 175
5.5.2. Szybka kolej Hongkong–Kanton 178
5.5.3. HKIA – nowy pas czy raczej nowe lotnisko? 179
5.5.4. Granica – brak granicy. Połączenie lotnisk
w regionie Delty Rzeki Perłowej i Hongkongu 179
5.5.5. Integracji nie będzie? Hongkong w latach 2003–2017 183
Rozdział 6. Międzymiejsce. Współczesny Hongkong w poszukiwaniu
własnej tożsamości. Analiza materiału badawczego 189
6.1. Czym jest Hongkong dla jego mieszkańców? 189
6.1.1. Pierwsze skojarzenia ze słowem Hongkong 189
6.1.2. Obraz Hongkongu 191
6.2. Stosunek mieszkańców do zachodzących zmian 196
6.3. Pamięć, pomniki i miejsca symboliczne 201
6.4. Kwestia granic i podziałów Hongkongu 206
6.5. My i Oni 209
7. Zakończenie 211
7.1. Od obcości do oswojonej różnorodności 211
7.2. Międzymiejsce 214
Bibliografia 220
Spis rycin i tabel 230
Załącznik. Scenariusz wywiadu w języku polskim 231
Summary: “Mind the gap”. In search of Hong Kong’s identity 234
Indeks nazwisk 236