ebook Motywacyjne mechanizmy efektu dezinformacji Malwina Szpitalak

Wydawca: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego

Rok wydania: 2012

Dr Malwina Szpitalak napisała bardzo ważną i wartościową książkę. Problematyka w niej podjęta jest nieoczywista, a uzyskane przez Autorkę wyniki i zaproponowane przez nią interpretacje stanowią istotny wkład w rozwój wiedzy dotyczącej sytuacyjnych i indywidualnych uwarunkowań wielkości efektu dezinformacji. Książka dotyczy istotnej dla psychologii sądowej tematyki motywacyjnych uwarunkowań efektu dezinformacji i zeznań świadków. Jednym z jej podstawowych celów jest sprawdzenie, czy motywy Ja wpływają na wielkość efektu dezinformacji. (…)

W książce zaprezentowano rzetelny przegląd literatury przedmiotu związanej z efektem dezinformacji, konstruktem Ja, regulacyjną rolą Ja, samooceną, dysonansem poznawczym, czy też zniekształceniami pamięciowymi związanymi z mechanizmami autoregulacyjnymi. Zaprezentowano również wyniki aż siedmiu badań o charakterze eksperymentalnym oraz ich metaanalizę. (…)
Zdecydowanym walorem książki jest zaprojektowana przez Autorkę innowacyjna, i kilkukrotnie w ramach badań prezentowanych w niniejszej książce replikowana, metoda uodparniania na dezinformację, czyli procedura wzmocnionej autoafirmacji. Metoda ta polega na połączeniu dokonywanego przez uczestników aktu autoafirmacji z podaniem im pozytywnej informacji zwrotnej odnośnie funkcjonowania ich pamięci. Następstwem takiej manipulacji jest uodpornienie badanych na dezinformację, co Autorka określiła jako efekt wzmocnionej autoafirmacji (EWA). (…)

Książka ta bez wątpienia może stanowić wartościowe źródło informacji na temat efektu dezinformacji, jak również problematyki dysonansu poznawczego czy regulacyjnej roli Ja w kontekście zniekształceń pamięciowych. Stanowi również przykład przejrzystego interpretowania dużej liczby wyników empirycznych.

Z recenzji dr hab. Romualda Polczyka

Spis treści ebooka Motywacyjne mechanizmy efektu dezinformacji

Cel i przedmiot badań 13

Rozdział 1. Efekt dezinformacji – definicja, wyznaczniki oraz mechanizmy leżące u jego podłoża 15

1.1. Definicja i eksperymentalne operacjonalizacje efektu dezinformacji 15
1.2. Wyznaczniki wielkości efektu dezinformacji 18
1.3. Mechanizmy efektu dezinformacji 19
1.3.1. Mechanizmy pamięciowe 20
1.3.2. Mechanizmy pozapamięciowe 26
1.4. Umiejscowienie efektu dezinformacji wśród zniekształceń w funkcjonowaniu pamięci 31

Rozdział 2. Ja jako podstawowy konstrukt związany z aktywnością jednostki 33

2.1. Definicje i ujęcia Ja 33
2.1.1. Ja w ujęciu poznawczym 34
2.1.1.1. Ja jako schemat 34
2.1.1.2. Ja jako struktura pamięci 35
2.1.1.3. Ja jako (samo)wiedza 35
2.1.2. Ja w ujęciu społecznym 36
2.1.3. Ja w ujęciu motywacyjnym 37
2.2. Klasyfikacje i struktura Ja 38
2.3. Funkcje Ja oraz mechanizmy wpływu Ja na zachowanie 38
2.4. Zaangażowane Ja i jego wpływ na przetwarzanie informacji 39
2.4.1. Definicje zaangażowania Ja 40
2.4.2. Wpływ zaangażowania Ja na procesy poznawcze 41

Rozdział 3. Regulacyjna rola Ja – motywy autoregulacyjne 45

3.1. Definicje i teorie autoregulacji 45
3.2. Dobry, spójny, znający siebie, lepszy – główne motywy autoregulacji i ich charakterystyka 48
3.2.1. Dobre Ja – charakterystyka motywu autowaloryzacji 49
3.2.1.1. Istota motywu autowaloryzacji 49
3.2.1.2. Sposoby realizacji motywu autowaloryzacji 50
3.2.1.3. Motyw autowaloryzacji a samoocena 51
3.2.1.4. Funkcje i adaptacyjność motywu autowaloryzacji 52
3.2.2. Spójne Ja – charakterystyka motywu autoweryfikacji 53
3.2.2.1. Istota motywu autoweryfikacji 53
3.2.2.2. Sposoby realizowania motywu autoweryfikacji 54
3.2.2.3. Funkcje i adaptacyjność motywu autoweryfi kacji 55
3.2.3. Ja znające siebie – charakterystyka motywu samopoznania 56
3.2.4. Lepsze Ja – charakterystyka motywu samonaprawy 57
3.3. Dobre Ja czy spójne Ja? Konfl ikt poznawczo-afektywny 58

Rozdział 4. Samoocena 61

4.1. Definicja samooceny 61
4.2. Struktura samooceny 63
4.2.1. Wysokość samooceny 64
4.2.2. Stabilność samooceny 68
4.2.3. Adekwatność samooceny 68
4.3. Samoocena jawna i utajona 69
4.4. Samoocena a motywy Ja 70
4.5. Samoocena a akceptacja informacji zwrotnej 71
4.6. Koncepcja Romina W. Tafarodiego i Williama B. Swanna (1995, 2001) 72

Rozdział 5. Dysonans poznawczy 75

5.1. Teoria dysonansu poznawczego – ujęcie klasyczne Leona Festingera (1957/2007) 77
5.2. Krytyka klasycznej teorii dysonansu poznawczego 78
5.3. Wybrane modyfikacje teorii dysonansu poznawczego 80
5.3.1. Modyfikacja Elliota Aronsona (1968) – teoria zgodności z Ja 80
5.3.2. Modyfikacja Claude’a Steele’a (1988) – teoria autoafirmacji 82
5.3.3. Modyfikacja Eddiego Harmona-Jonesa (1999) – model dysonansu poznawczego oparty na aktywności 85
5.3.4. Modyfikacja Jeffa Stone’a i Joela Coopera (2001) – model dysonansu poznawczego oparty na standardach Ja 88
5.4. Sposoby redukowania dysonansu poznawczego 89
5.5. Dysonans poznawczy a samoocena 90

Rozdział 6. Zniekształcenia pamięciowe uwarunkowane mechanizmami autoregulacyjnymi 93

6.1. Etapy procesu pamięciowego a zniekształcenia pamięciowe uwarunkowane mechanizmami Ja 94
6.2. Empiryczne poparcie dla związków między Ja a zniekształceniami pamięciowymi 95
6.3. Ja a efekt dezinformacji 98

Rozdział 7. Hipotezy badawcze 99

7.1. Negatywna informacja zwrotna 99
7.2. Umiejscowienie negatywnej informacji zwrotnej 100
7.3. Pozytywna informacja zwrotna 101
7.4. Zaangażowanie 102
7.5. Autoafirmacja 102
7.6. Samoocena 103
7.7. Efekt wzmocnionej autoafirmacji 103

Rozdział 8. Eksperyment I 105

8.1. Metoda 106
8.1.1. Osoby badane 106
8.1.2. Materiały 106
8.1.3. Procedura 106
8.2. Strategia opisu wyników 108
8.3. Opis wyników 109
8.3.1. Weryfikacja hipotez badawczych 109
8.3.2. Analizy eksploracyjne 111
8.4. Dyskusja wyników 114
8.4.1. Dyskusja dotycząca części weryfikacyjnej 114
8.4.2. Dyskusja dotycząca części eksploracyjnej 117

Rozdział 9. Eksperyment II 119

9.1. Metoda 120
9.1.1. Osoby badane 120
9.1.2. Materiały i procedura 120
9.2. Opis wyników 121
9.2.1. Analizy dotyczące skali samooceny użytej w eksperymentach II i III 121
9.2.2. Weryfikacja hipotez badawczych 122
9.2.3. Analizy eksploracyjne 125
9.3. Dyskusja wyników 128
9.3.1. Dyskusja dotycząca części weryfikacyjnej 128
9.3.2. Dyskusja dotycząca części eksploracyjnej 133

Rozdział 10. Eksperyment III 135

10.1. Metoda 136
10.1.1. Osoby badane 136
10.1.2. Materiały i procedura 136
10.2. Opis wyników 137
10.2.1. Weryfikacja hipotez badawczych 137
10.2.2. Analizy eksploracyjne 140
10.3. Dyskusja wyników 144
10.3.1. Dyskusja dotycząca części weryfikacyjnej 144
10.3.2. Dyskusja dotycząca części eksploracyjnej 148

Rozdział 11. Eksperyment IV 151

11.1. Metoda 152
11.1.1. Osoby badane 152
11.1.2. Materiały i procedura 152
11.2. Opis wyników
11.2.1. Weryfikacja hipotez badawczych 152
11.2.2. Analizy eksploracyjne 154
11.3. Dyskusja wyników 156
11.3.1. Dyskusja dotycząca części weryfikacyjnej 156
11.3.2. Dyskusja dotycząca części eksploracyjnej 157

Rozdział 12. Eksperyment V 159

12.1. Metoda 161
12.1.1. Osoby badane 161
12.1.2. Materiały 162
12.1.3. Procedura 162
12.2. Opis wyników 163
12.2.1. Weryfikacja hipotez badawczych 163
12.2.2. Analizy eksploracyjne 168
12.3. Dyskusja wyników 171
12.3.1. Dyskusja dotycząca części weryfikacyjnej 171
12.3.2. Dyskusja dotycząca części eksploracyjnej 173

Rozdział 13. Eksperyment VI 175

13.1. Metoda 176
13.1.1. Osoby badane 176
13.1.2. Materiały i procedura 176
13.2. Opis wyników 177
13.2.1. Weryfikacja hipotez badawczych 177
13.2.2. Analizy eksploracyjne 180
13.3. Dyskusja wyników 181
13.3.1. Dyskusja dotycząca części weryfikacyjnej 181
13.3.2. Dyskusja dotycząca części eksploracyjnej 183

Rozdział 14. Eksperyment VII 185

14.1. Metoda 186
14.1.1. Osoby badane 186
14.1.2. Materiały i procedura 186
14.2. Opis wyników 186
14.3. Dyskusja wyników 188

Rozdział 15. Metaanalizy 191

Rozdział 16. Dyskusja końcowa 195

16.1. Omówienie najważniejszych wyników 195
16.2. Słabości przeprowadzonych badań 198
16.3. Propozycja kolejnych badań 199

Literatura cytowana 201