ebook Multimodalność w narracjach o komunikacji Celina Heliasz-Nowosielska

Wydawca: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego

Rok wydania: 2023

Książka jest pierwszym opracowaniem naukowym, w którym omówiono sposób, w jaki użytkownicy polszczyzny relacjonują działania komunikacyjne oraz miejsce, jakie w ich relacjach zajmują określenia modalności tych działań, czyli charakterystyki głosu, spojrzeń, mimiki, gestów, ruchu i postaw ciała. Wyniki badań osiągnięto dzięki analizie danych korpusowych, pochodzących m. in. z opracowanego przez Autorkę eksperymentalnego korpusu pozwalającego na skorelowanie w jednej bazie danych nagrań działań komunikacyjnych (sceny interakcji z niemych i udźwiękowionych filmów dokumentalnych z Archiwum Szkoły Filmowej w Łodzi) i zdawanych z nich relacji przez ponad 100 osób różniących się wiekiem, płcią i wykształceniem.

******

Multi(modality) in the Communication Narratives. Relating Communication Activities and Their Verbal and Non-verbal Realisations

The book is the first scientific publication, which describes how Polish language users relate communication activities and what place in their relations is taken by the definition of their modality, i.e. the voice, looks, mimics, gestures, movement and body postures. The results of the research were obtained through analysis of the corpus data from the experimental corpus devised by the author, which allows for correlating in one database the recordings of communication activities (the interaction scenes from silent and sound documentaries from thearchives of Lodz Film School) and the relations of more than one hundred people who differ in age, gender and education.

Spis treści ebooka Multimodalność w narracjach o komunikacji

1. Wprowadzenie 7

2. Działania komunikacyjne, ich (multi)modalność oraz ich relacjonowanie 14
2.1. Działania komunikacyjne 14
2.2. (Multi)modalność 21
2.3. Relacjonowanie 26

3. Badania naukowe nad komunikacją o działaniach
komunikacyjnych i o ich (multi)modalności 34
3.1. Czasowniki w relacjach z działań
komunikacyjnych 38
3.2. Czasowniki performatywne 43
3.3. Mowa zależna i niezależna 51
3.4. Metatekst 62
3.5. Metajęzyk i samozwrotność języka 68
3.6. Wykładniki świadomości metapragmatycznej i ślady
automonitoringu 75
3.7. Metakomunikacja 87
Podsumowanie 92

4. Warsztat badacza relacji z działań komunikacyjnych
o różnych modalnościach 94

5. Od syntezy do analizy. Struktury reprezentujące modalności w relacjach z działań komunikacyjnych 100
5.1. Jednym słowem. Czasowniki 101
5.2. Dodatkowe charakterystyki. Frazy
przyczasownikowe 105
5.2.1. Frazy przyczasownikowe 106
5.2.2. Ograniczenia łączliwości 112
5.3. Opisowo. Konstrukcje złożone reprezentujące
wymiar fizyczny i komunikatywny działań 113
5.3.1. Frazy zdaniowe zależne 114
5.3.2. Konstrukcje złożone imiesłowowe i względne
116
5.3.3. Opis wielozdaniowy 118
5.3.4. Frazy cudzysłowowe 121
5.3.5. Konstrukcje porównawcze 126
5.3.6. Odwzorowania działań parawerbalnych i
niewerbalnych 131
5.4. Pozorne określenia modalności działań 133

6. Od odtwarzania do tworzenia nazw działań o określonej modalności 140
6.1. Nazwy w języku ogólnym 142
6.1.1. Nazwy utarte 143
6.1.2. Nazwy tworzone doraźnie 144
6.1.3. Konstrukcje alternatywne wobec nazw
utartych 145
6.1.4. Konstrukcje wypełniające luki nazewnicze
148
6.2. Nazwy spoza języka ogólnego 151

7. (Multi?)modalność 158
7.1. Współwystępowanie 159
7.2. Zależności temporalne 161
7.3. Rozszerzanie i ograniczanie zakresu działań 164

8. W poszukiwaniu odpowiedniej nazwy. Sygnały doboru
kwalifikacji działania 167
8.1. Przeciwstawianie sobie kwalifikacji 167
8.2. Dopasowywanie kwalifikacji 171
8.3. Doprecyzowywanie kwalifikacji 174

9. Zróżnicowanie relacji z danej interakcji a (multi)modalność działań komunikacyjnych 178
9.1. Czy relacja jest kompletna? 179
9.2. Jak szczegółowa jest relacja? 184
9.3. Jak na kształt relacji wpływa kontekst? 191
9.3.1. Aktualna interakcja 191
9.3.2. Doświadczenie komunikacyjne 192
9.3.3. Wiedza ogólna 194
9.4. Jak relacjonujący postrzega działania? 196
9.4.1. Kwalifikacje działania 197
9.4.2. Kwalifikacje sposobu działania 200
9.4.3. Interpretacja znaczenia i odniesienia 203
9.5. Czy relacja jest adekwatna? 207

10. Abstrahowanie od modalności działań komunikacyjnych 215
10.1. Uwydatnienie aspektu komunikatywnego działań
215
10.2. Uwydatnienie aspektu umysłowego działań 217
10.3. Uwydatnienie aspektu fizycznego działań 221
10.4. Uwydatnienie aspektu poznawczego działań 223

11. Podsumowanie: główne wnioski i perspektywy badawcze 227

12. Literatura cytowana 238

13. Summary 255