ebook Narodziny i rozwój refleksji nad myśleniem Marta Białecka-Pikul

Wydawca: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego

Rok wydania: 2012

Monografia Marty Białeckiej-Pikul traktuje o drogach rozwoju i naturze kompetencji, którą Autorka proponuje nazywać refleksją nad myśleniem. Refleksja ta rozwija się od dziecięcego odkrycia, ze inni ludzie postępują w świecie tak, jak o nim myślą – a nie tak, jak on wygląda – do mądrości, czyli wiedzy o sensie życia i świadomości, że na każdy ludzki problem można spojrzeć z wielu perspektyw. Innymi słowy, etapem wstępnym rozwoju refleksji nad myśleniem jest dziecięca poznawcza teoria umysłu, a jej następnymi fazami są: interpretacyjna teoria umysłu, myślenie relatywistyczne i dialektyczne oraz mądrość.

Czytelnik znajdzie w tej publikacji znakomity przegląd teorii, które powstały w nurcie badan nad rozwojem teorii umysłu, poznania społecznego i komunikacji językowej po przejściu od „ery Piageta” (koncepcje poznawcze) do „ery Wygotskiego” (koncepcje społeczno-konstruktywistyczne). Rozdziały zawierające przegląd społeczno-konstruktywistycznych koncepcji i badan nad teoriami umysłu szczególnie świadczą o ogromnej erudycji Autorki. Przekonuje ona Czytelnika, ze tym, co najsilniej wpływa na nasz sposób widzenia i interpretowania świata, są kontakty z innymi ludźmi, rozmowy z nimi, wymiana myśli, dyskusja, która prowokuje do wewnętrznej rozmowy z sobą, sprzyja refleksji i mądrości.

Z recenzji wydawniczej dr. hab. Adama Putki (UAM)

Spis treści ebooka Narodziny i rozwój refleksji nad myśleniem

Wstęp 9

Rozdział 1. Teoria umysłu 13

1.1. Wprowadzenie 13
1.2. Teoria umysłu. Narodziny terminu 13
1.3. Teoria umysłu. Próby definiowania pojęcia 18
1.4. Teoria umysłu. Terminy bliskoznaczne 21
1.5. Podsumowanie 25

Rozdział 2. Wybrane poznawcze koncepcje rozwoju teorii umysłu 29

2.1. Wprowadzenie 29
2.2. Teorie wrodzonych modułów 32
2.3. Teoria teorii 43
2.4. Teorie symulacji 49
2.5. Teoria umysłu jako funkcja zarządzająca 61
2.6. Podsumowanie poznawczych koncepcji teorii umysłu. Wyniki metaanalizy Wellmana 64

Rozdział 3. Komunikacyjno-poznawcze ujęcia w wyjaśnianiu rozwoju wiedzy o umyśle 69

3.1. Wprowadzenie 69
3.2. Krytyka testu fałszywego przekonania 69
3.3. Istota teorii umysłu w ujęciu Janet Wilde Astington i Lisy Ain Dack 71
3.4. Etapy rozwoju teorii umysłu w ujęciu Bradforda Pillowa 75
3.5. Teoria podzielanej intencjonalności Michaela Tomasella 80
3.6. Teoria ludzkiej pedagogiki Györgya Gergelya 83
3.7. Koncepcja rozwoju rozumienia społecznego Jeremy’ego Carpendale’a i Charliego Lewisa 86
3.8. Koncepcja wchodzenia w społeczność umysłów Katherine Nelson 90
3.9. Podsumowanie 99

Rozdział 4. Czynniki rozwoju teorii umysłu 101

4.1. Wprowadzenie 101
4.2. Język jako czynnik rozwoju teorii umysłu 102
4.3. Indywidualne uwarunkowania rozwoju wiedzy o umyśle 120
4.4. Społeczne uwarunkowania rozwoju wiedzy o umyśle 130
4.5. Podsumowanie 138

Rozdział 5. W poszukiwaniu czynników rozwoju teorii umysłu. Badania własne 141

5.1. Wprowadzenie 141
5.2. Badana grupa 147
5.3. Metoda 149
5.4. Wyniki 155
5.5. Podsumowanie 198

Rozdział 6. Rozwój teorii umysłu po okresie średniego dzieciństwa 203

6.1. Wprowadzenie 203
6.2. Badanie teorii umysłu w późnym dzieciństwie, adolescencji i dorosłości 206
6.3. Zmiany w rozwoju teorii umysłu w dorosłości. Spadek czy przyrost kompetencji? 214
6.4. Egocentryzm dorosłych 222
6.5. Rozwój poznawczy w dorosłości. Jak zmienia się reprezentacja świata? 225
6.6. Koncepcja czytania w umyśle Iana Apperly’ego 229
6.7. Od teorii umysłu do metapoznania. Miejsce relatywizmu w rozwoju myślenia człowieka dorosłego 232
6.8. Podsumowanie 241

Rozdział 7. Rozwój teorii umysłu w adolescencji i wczesnej dorosłości oraz jego indywidualne uwarunkowania. Badania własne 245

7.1. Wprowadzenie 245
7.2. Badana grupa 247
7.3. Metoda 248
7.4. Wyniki 257
7.5. Podsumowanie 273

Rozdział 8. Poszukując dróg rozwoju refleksji nad myśleniem 277

8.1. Wprowadzenie 277
8.2. Rozwój naiwnej epistemologii 278
8.3. Jak rozumieć pojęcie rozwoju? 280
8.4. Od mowy wewnętrznej do refleksji 285
8.5. Od refleksji do mądrości. Mądrość jako cel rozwoju 291
8.6. Podsumowanie. Drogi rozwoju refleksji nad myśleniem 295

Bibliografia 303
Aneks 327