Za darmo

ebook Niże śródziemnomorskie jako czynnik klimatu Polski Jan Degirmendžić, Krzysztof Kożuchowski

Wydawca: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego

Rok wydania: 2016

Publikacja zawiera wyniki badań klimatologicznych, mających na celu ocenę roli działalności niżów, wędrujących znad Morza Śródziemnego na północ wzdłuż tzw. szlaku Vb i przynoszących często gwałtowne opady, wezbrania rzek i powodzie w Europie Środkowo-Wschodniej, w tym w Polsce. Przedstawiono w niej ponad 50-letnią historię występowania niżów śródziemnomorskich. Wyróżniono najczęściej obserwowane szlaki ich wędrówki oraz określono wielkość opadów pochodzenia śródziemnomorskiego w Polsce. Zidentyfikowano także formy cyrkulacji atmosferycznej, sprzyjające aktywności niżów śródziemnomorskich.
Książka jest pierwszym w literaturze polskiej monograficznym opracowaniem niżów śródziemnomorskich. Może być wykorzystana przez klimatologów i hydrologów, w tym także przez synoptyków w prognozowaniu ekstremalnych warunków hydrometeorologicznych w Polsce.

Spis treści ebooka Niże śródziemnomorskie jako czynnik klimatu Polski

Wstęp 7
Podziękowania 8

Rozdział 1. Niże śródziemnomorskie 9

Rozdział 2. Cele opracowania, problemy i hipotezy badawcze 13

Rozdział 3. Dane i metody 17
Baza danych niżów śródziemnomorskich MEC 17
Parametry charakteryzujące dynamikę niżów 18
Klasyfikacja trajektorii 18
Kryteria klasyfikacji 20
Średnie trajektorie MEC 23
Zmiany sezonowe liczby MEC 23
Baza opadów w Polsce 24
Odcinek opadotwórczy trajektorii 24
Geneza śródziemnomorska opadu w Polsce 26
Charakterystyki opadów 26
Baza danych wilgotnościowych, termicznych oraz cyrkulacyjnych 27
Trendy MEC, makrotypów cyrkulacji V-G, opadów oraz zawartości wilgoci w atmosferze 29
Czynniki wpływające na opady MCP w Polsce 29
Trajektorie wsteczne mas powietrza 29

Rozdział 4. Trajektorie ruchu i frekwencja niżów śródziemnomorskich nad Europą Środkowo-Wschodnią 31
Szlak niżowy Vb 31
Sezonowość frekwencji niżów MEC 32
Cele i materiał analizy 33
Typy trajektorii ruchu niżów MEC 33
Częstość niżów MEC na trajektoriach 34
Zmiany sezonowe frekwencji niżów 37
Wnioski 40

Rozdział 5. Niże śródziemnomorskie i opady w Polsce 41
Opady o genezie śródziemnomorskiej w Polsce 41
Materiał analizy opadów o genezie śródziemnomorskiej 42
Udział opadów o genezie śródziemnomorskiej w całkowitych sumach opadów 45
Obfitość opadów o genezie śródziemnomorskiej 48
Sezonowe zmiany opadów o genezie śródziemnomorskiej 54
Wnioski 57

Rozdział 6. Szlaki niżów śródziemnomorskich a rozkład opadów MCP na obszarze Polski 59
Położenie niżów a opady 59
Wschodni szlak niżów MEC 61
Centralny szlak niżów MEC 63
Zachodni szlak niżów MEC 65
Południowy szlak niżów MEC 67
Maksima średnich opadów MCP 69
Efektywne opady MCP 72
Wnioski 74

Rozdział 7. Niże śródziemnomorskie, zawartość wilgoci w atmosferze i temperatura powietrza 75
„Precipitable water” 75
Cele i materiał badań 79
Szlaki niżów MEC, zawartość wilgoci w atmosferze i opady w Polsce 81
Ekstremalne opady i zawartość wilgoci w atmosferze 85
Niże MEC a zawartość wilgoci w atmosferze nad Europą i północnym Atlantykiem 89
Niże MEC, pole temperatury w Europie i nad północnym Atlantykiem oraz opady w Polsce 92
Wnioski 99

Rozdział 8. Tendencje zmian wieloletnich 101
Ocieplenie, cyrkulacja atmosferyczna i opady od połowy XX wieku 101
Cele, materiał i metody analizy 105
Liczba i cechy niżów śródziemnomorskich w okresie 1958–2008 107
Zmiany opadów pochodzenia śródziemnomorskiego 109
Zmiany zawartości wilgoci w atmosferze 112
Makroforma cyrkulacji południkowej E i niże śródziemnomorskie 113
Wnioski 123

Rozdział 9. Niże śródziemnomorskie a warunki cyrkulacyjne w górnej troposferze 125
Wnioski 134

Rozdział 10. Podsumowanie i wnioski 135

Spis tabel 141
Spis rysunków 143
Literatura 149
Summary – Mediterranean Cyclones as a Factor of the Climate of Poland 159
Aims 159
Data 160
Results 162