ebook Ochrona klimatu Dlaczego tak trudno o sukces? Małgorzata Burchard-Dziubińska

Wydawca: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego

Rok wydania: 2025

Pobierz fragment

Książka jest poświęcona problematyce zmiany klimatu oraz współpracy międzynarodowej na rzecz jego ochrony. Rozważania obejmują szerokie spektrum uwarunkowań związanych z rozwojem wiedzy, kształtowaniem polityki i postaw społecznych. Osadzone zostały na gruncie ekonomii, zwłaszcza ekologicznej i instytucjonalnej, ale nawiązują także do wyników badań nauk przyrodniczych i humanistycznych. Celem dociekań było zdiagnozowanie, dlaczego pomimo ponad trzech dekad współpracy na rzecz ochrony klimatu nadal rosną emisje gazów cieplarnianych, a destabilizacja ziemskiego ekosystemu staje się coraz bardziej zauważalna. Zidentyfikowane przyczyny są natury ekonomicznej, społecznej, instytucjonalnej i politycznej. Na rynku instytucji ochrony klimatu strona popytowa i podażowa tego rynku „nie widzą się” wzajemnie. Popyt na stosowne instytucje zarówno ze strony aktywistów klimatycznych, jak i progresywnego biznesu w niewielkim stopniu przekłada się na podaż instytucji formalnych skrojonych na miarę potrzeb wynikających z długofalowych uwarunkowań przyrodniczych. Istniejące rozwiązania są za słabe, by skutecznie walczyć z globalnym ociepleniem, ale wystarczająco dobre, aby poprawić samopoczucie ich twórców.

Spis treści ebooka Ochrona klimatu

Spis skrótów 9

Wstęp 11

Rozdział I. Gospodarowanie a klimat 13
1.1. Nisza klimatyczna ludzkości 13
1.2. Wpływ człowieka na klimat w świetle badań i teorii naukowych 17
1.3. Czwarta rewolucja przemysłowa a klimat 25
1.4. System przyrodniczo-społeczno-gospodarczy w czasach antropocenu 29

Rozdział II. Współpraca międzynarodowa na rzecz klimatu 39
2.1. Początki międzynarodowej współpracy w dziedzinie klimatu 39
2.2. Pierwsze umowy międzynarodowe w dziedzinie ochrony klimatu 41
2.3. Sztuka negocjacji i strategie zachowań wobec problemu zmian klimatu 47

Rozdział III. Ochrona klimatu w świetle badań ekonomii 51
3.1. Emisje i koncentracja w atmosferze gazów cieplarnianych – ujęcie modelowe 51
3.2. Zachowania strategiczne wobec zmiany klimatu 59
3.3. Analiza kosztów i korzyści jako podstawa decyzji o współpracy międzynarodowej w ochronie klimatu 65
3.4. Państwa rozwijające się wobec zmian klimatu 74
3.5. Ochrona klimatu a wzrost gospodarczy 79

Rozdział IV. Zasoby naturalne w grze o klimat 83
4.1. Ewolucja energetycznego zasilania procesów gospodarczych 83
4.2. Popyt na energię elektryczną w ujęciu globalnym 85
4.3. Surowce energetyczne a dekarbonizacja 87
4.4. Surowce nieenergetyczne ważne z punktu widzenia wytwarzania energii 96
4.5. Ciemne strony zielonej transformacji 103

Rozdział V. Zbrojenia i wojny a klimat 109
5.1. Emisje gazów cieplarnianych związane z sektorem militarnym i wojnami – zarys problematyki 109
5.2. Emisje gazów cieplarnianych związane z wojną w Ukrainie i konfliktem w Strefie Gazy 111
5.3. Emisje gazów cieplarnianych powiązane pośrednio z wojnami i konfliktami 116
5.4. Zmiana klimatu jako przyczyna konfliktów i wojen 118

Rozdział VI. Polityka klimatyczna – ujęcie przekrojowe 123
6.1. Zasady sprawowania polityki klimatycznej 123
6.2. Uwarunkowania polityki klimatycznej 134
6.3. Działania podejmowane przez głównych graczy 138
6.4. Ochrona klimatu w różnych reżimach politycznych 149
6.5. Postawy społeczne wobec wyzwań klimatycznych ludzkości 154

Zakończenie 163

Bibliografia 169