ebook Państwo w wybranych kierunkach myśli ekonomicznej od połowy XIX wieku do drugiej wojny światowej

Wydawca: Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach

Rok wydania: 2017

Przedmiotem niniejszej publikacji jest ewolucja roli państwa w myśli ekonomicznej z przełomu XIX i XX wieku. W poszczególnych rozdziałach przedstawiono stosunek do ingerencji państwa w wybranych kierunkach myśli ekonomicznej. Wyboru dokonano posiłkując się kryterium ich ważności w dorobku ekonomii. Nie był to zatem wybór przypadkowy. Głównym celem badań jest wykazanie ewolucji w podejściu do roli państwa w gospodarce. Kierunki myśli ekonomicznej w różnych okresach i krajach cechowały się odmiennym podejściem do tego zagadnienia. W monografii analizie poddano rozumienie znaczenia i roli państwa w niemieckiej szkole historycznej (starszej i młodszej), francuskiej myśli ekonomicznej przełomu XIX i XX wieku, myśli socjalistycznej (uwzględniając zarówno socjalizm utopijny, jak i naukowy), nurcie katolickiej nauki społecznej (a konkretnie w dwóch wielkich encyklikach: Quadragesimo anno i Rerum novarum) oraz w ujęciu polskich ekonomistów − akademików okresu międzywojennego.

Spis treści ebooka Państwo w wybranych kierunkach myśli ekonomicznej od połowy XIX wieku do drugiej wojny światowej

Wstęp 7
Rozdział I
Państwo w ujęciu myśli niemieckiej – historyzm (Artur Grabowski) 9
1. Państwo w ujęciu starszej szkoły historycznej: Friedrich List, Adam Heinrich Müller 11
2. Państwo w ujęciu starszej szkoły historycznej: Karl Gustav Adolf Knies, Wilhelm Georg Friedrich Roscher, Max Wirth 13
3. Zmiany sytuacji ekonomiczno-instytucjonalnej Niemiec po 1871 roku 19
4. Państwo w ujęciu młodszej szkoły historycznej: Adolph Wagner 22
5. Państwo w ujęciu młodszej szkoły historycznej: Lujo Brentano, Karl Bücher, Karl Diehl, Gustav von Schmoller 25
Rozdział II
Państwo we francuskiej myśli ekonomicznej w XIX i na początku XX wieku (Renata Pęciak) 31
1. Złoty wiek liberalizmu francuskiego i ograniczona rola państwa 33
1.1. Frédéric Bastiat oraz widoczne i niewidoczne działania państwa 34
1.2. Michel Chevalier i aspekt społeczny 36
1.3. Gustave de Molinari – ostatni klasyczny liberał francuski 38
1.4. Yves Guyot i państwo laissez-faire 41
2. Schyłek idei liberalnych we Francji 44
3. Państwo w poglądach nieliberalnych 45
3.1. Ruch utopijny 45
3.2. Pierre-Joseph Proudhon i idea anarchii 46
3.3. Louis Blanc i warsztaty społeczne 49
3.4. Jean Jaurès − ojciec socjalizmu francuskiego 52
4. Początki idei państwa opatrznościowego (l’État Providence) we Francji 54
Rozdział III
Państwo w rozważaniach przedstawicieli socjalizmu utopijnego oraz socjalizmu naukowego (Barbara Danowska-Prokop) 58
1. Państwo w utopijnych poglądach Saint-Simona, Fouriera oraz Owena 59
2. Marksowska koncepcja państwa 68
Rozdział IV
Rola społeczno-gospodarcza państwa w interpretacji przedstawicieli katolickiej nauki społecznej (KNS) – Leona XIII oraz Piusa XI (Mateusz Rolski) 78
1. Leon XIII – rola państwa w gospodarce według „papieża robotników” 79
1.1. Głos prekursora KNS w kwestii systemów gospodarczych 79
1.2. Państwo jako odpowiedź na postulaty społeczne 82
2. Zadania państwa w myśl poglądów Piusa XI 85
2.1. Pochwała Rerum novarum 85
2.2. (Nie)pełna krytyka liberalizmu gospodarczego 86
2.3. Ustrój korporacyjny – czyli samorządność społeczeństwa jako propozycja rozwiązania problemów społeczno-gospodarczych 88
Rozdział V
Państwo w ujęciu myśli ekonomicznej II Rzeczypospolitej (Urszula Zagóra-Jonszta) 94
1. Szkoła krakowska wobec etatyzmu 95
2. Pozostali ekonomiści o roli państwa 100
3. Nieliczni zwolennicy aktywnej roli państwa 108
4. Określanie granic działalności państwa – kwestie społeczne 112
Zakończenie 119
Bibliografia 123
Informacja o autorach 135