ebook Paradygmaty i narzędzia opisu języka dzieł Adama Mickiewicza Zenobia Jaroszak

Wydawca: Uniwersytet Pomorski w Słupsku

Rok wydania: 2012

W obrębie mickiewiczologii rozumianej jako dzieje badań nad twórczością Adama
Mickiewicza ukształtował się lingwistyczny nurt dociekań, który z dzisiejszej perspektywy można nazwać mickiewiczologią językoznawczą. Dyscyplina ta kształtuje się już przez ponad sto trzydzieści lat. Cały ten okres wypełniały próby poszukiwania źródeł języka Mickiewicza, rozumianego w sensie antropologicznym, a jednocześnie poezjotwórczych mocy tego języka. Był to więc czas formowania się naukowego programu badawczego tej dyscypliny, określanego przez pytania dotyczące jej miejsca i roli w badaniach nad twórczością poety, a także pytania o postawy i koncepcje teoretyczne wyznaczające kierunki opisu fenomenu języka twórcy. Spojrzenie z dzisiejszego punktu widzenia uświadamia zmagania się językoznawców-mickiewiczologów w tym zakresie. Poszukiwanie metod adekwatnych do opisu języka Mickiewicza biegło równolegle z procesem kształtowania się metodologii lingwistyki, która w pierwszej kolejności wpływała na dobór narzędzi badawczych w toku rozwoju mickiewiczologii językoznawczej – od przełomu XIX i XX wieku związanego z rozwojem paradygmatu historyczno-porównawczego przez paradygmat strukturalistyczny – do przełomu XX i XXI wieku, czyli epoki poststrukturalizmu (kognitywizmu). Każda z tych metodologii znalazła swoje urzeczywistnienie w podejściach badawczych do języka poety.
(Ze Wstępu)

Spis treści ebooka Paradygmaty i narzędzia opisu języka dzieł Adama Mickiewicza

Wstęp 5
Rozdział I
Przegląd różnych koncepcji metodologicznych jako tła opisu badań nad językiem dzieł Adama Mickiewicza 10
1. 1. Paradygmaty badań w naukach przyrodniczych i humanistycznych w kontekście teorii Thomasa S. Kuhna 10
1. 2. Dyskusja wokół paradygmatów nauki w badaniach lingwistycznych 18
1. 3. Paradygmat historyczno-porównawczy 23
1. 4. Strukturalistyczne szkoły badawcze i metody badań 27
1. 4. 1. Genewska szkoła strukturalistyczna 28
1. 4. 2. Praska Szkoła Lingwistyczna 29
1. 4. 3. Strukturalizm kopenhaski 30
1. 4. 4. Amerykańskie strukturalistyczne szkoły badawcze 31
1. 5. Generatywizm w lingwistyce 34
1. 6. Semiotyka językoznawcza 36
1. 7. Tekstologia 39
1. 8. Paradygmat kognitywistyczny 41
1. 9. Językoznawstwo polskie w paradygmatach 44
1. 10. Teoria paradygmatu a lingwistyczne teorie znaczenia 50
Rozdział II
Wieloparadygmatyczny charakter badań mickiewiczologicznych. Programy, projekty badawcze i postulaty 54
Rozdział III
Pierwsze studia lingwistyczne – kształtowanie się metod w badaniach mickiewiczologicznych 69
3. 1. Pierwsze prace badawcze określające kierunki metodologicznych dociekań nad językiem dzieł Adama Mickiewicza (ogólne propozycje i szczegółowe rozwiązania) 69
3. 2. Koncepcje opisu wyrażeń, zwrotów, konstrukcji składniowych. Próby pierwszych studiów leksykalnych (eklektyzm badawczy) 76
3. 3. Między prozą a poezją – pierwsze badania nad rymami Mickiewicza 93
Rozdział IV
Perspektywa zmian w koncepcjach opisu tworzywa językowego dzieł poety – Rok Mickiewiczowski 1955 w tradycji badawczej 102
4. 1. Badania autografów dzieł Mickiewicza jako dokumentów kształtowania przez niego warsztatu artystycznego 102
4. 2. Źródła języka Mickiewicza – różne perspektywy badawcze 115
4. 3. Badania nad językiem otoczenia Mickiewicza 122
Rozdział V
Między stylistyką strukturalną a integralną. Kształtowanie się nowych koncepcji badawczych 129
5. 1. Słownik języka Adama Mickiewicza a kształtowanie się nowych koncepcji badawczych 129
5. 2. Przegląd różnych propozycji badawczych 131
5. 3. Interpretacja języka dzieł Mickiewicza na tle różnych propozycji badawczych (pola semantyczne, wyrazy-klucze, statystyka) 143

Rozdział VI
Interpretacja Pana Tadeusza jako „tekstu kultury” z perspektywy etnolingwistyki i semantyki kognitywnej 146
6. 1. Od „szczeliny słowa” do „słowa” w koncepcji „językoznawstwa otwartego” – zmiany metodologii badań języka poety 146
6. 2. Językoznawcza tradycja badań mickiewiczologicznych w perspektywie „wiedzy scalonej” 172
Zakończenie 175
Summary 178
Bibliografia 179
Indeks nazwisk 206