-17%

ebook Peryferie Tomasz Zarycki

Wydawca: Scholar

Rok wydania: 2010

Peryferie postrzegane są tradycyjnie jako uzależnione od centrów i skazane na niesamodzielność. W książce przedstawiono odmienne podejście, które wskazuje, że zależności centro-peryferyjne są zawsze dwustronne, a życie społeczne na peryferiach nie może być postrzegane wyłącznie jako pasywna reakcja na bodźce płynące z centrów. Ujęcie to – interakcyjne czy też kontekstowe – odwołuje się do nowych koncepcji, jakie pojawiają się w naukach społecznych, głównie w socjologii, geografii społecznej oraz analizie dyskursu.
Ilustracją opisywanego paradygmatu jest analiza relacji symbolicznych pomiędzy Warszawą a trzema polskimi metropoliami: krakowską, poznańską i górnośląską.

Tomasz Zarycki, dr hab., pracuje w Instytucie Studiów Społecznych Uniwersytetu Warszawskiego. Zajmuje się socjologią polityki i kultury, geografią polityczną oraz analizą dyskursu. Jest autorem kilku książek, m.in.: Nowa przestrzeń społeczno-polityczna Polski (1997), Region jako kontekst zachowań politycznych (2002) oraz Kapitał kulturowy. Inteligencja w Polsce i w Rosji (2008), a także licznych artykułów publikowanych w znanych czasopismach: „Communist and Post-Communist Studies”, „East European Politics and Societies”, „Europe-Asia Studies”, „GeoForum”, „Journal of Communist Studies and Transition Politics”, „Russian Education & Society” oraz „Theory and Society”. Prowadził badania w wielu instytucjach zagranicznych w Holandii, Rosji, Szwecji, USA i Wielkiej Brytanii.

Spis treści ebooka Peryferie

Wstęp ................9
Część I
Teoretyczne aspekty relacji centrum–peryferie
Rozdział 1
Modele zależności centrum–peryferie ...........................19
Status teorii dominacji przestrzennej . . . . . . . . 19
Modele układów centro-peryferyjnych na poziomie państwa . . .. 28
Modele układów centro-peryferyjnych na poziomie
międzynarodowym . . . . . . . . . . . . . . . . 32
Rozdział 2
Trzy wymiary dominacji . . . . . . . . . . . . . .36
Dominacja polityczna . . . . . . . . . . . . . . 38
Dominacja ekonomiczna . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 39
Dominacja kulturowa . . . . . . . . . . . . . . . 42
Rozdział 3
Teoria pola i podejścia kontekstowe
do relacji centrum–peryferie . . . . . . . . . . ... 46
Teoria pola i kapitałów Pierre’a Bourdieu . . . . . . . . . . 46
Teoria pola społecznego . . . . . . . . . . . .. . 53
Analiza relacji centrum–peryferie jako forma podejścia
kontekstowego . . . . . . . . . . . . . . . . 60
Podejście kontekstowe w analizie zachowań językowych . . . 69
Rozdział 4
Dominacja symboliczna centrów nad peryferiami:
ujęcie interdyscyplinarne . . . . . . . . . . . . 89
Dominacja jako interakcja . . . . . . . . . . . . . . . . . . 89
Dominacja symboliczna w ujęciu Pierre’a Bourdieu . . . . . 95
Pojęcie kompetencji jako narzędzie dominacji symbolicznej . . .99
Centra jako uprzywilejowane węzły systemów informacyjnych . ..108
Siła performatywna dyskursów centralnych . . . . . . . . . . . 111
Asynchroniczność form dominacji w centrach i na peryferiach . .119
Adekwatność strategii i wiedzy centralnej na peryferiach . . 123
Zależności centro-peryferyjne a teoria uprzejmości . . . . . ..127
Peryferyjne mechanizmy kompensacyjne . . . . . . . . . 139
Rozdział 5
Podwójny świat społeczny peryferii . . . . . . . . . 146
Rozerwanie elit peryferyjnych . . . . . . . . . . . . . . . . .148
Stosunek do centrum jako główny wymiar podziałów społeczno-
-politycznych na peryferiach . . . . . . . . . . . . . . . . ..150
Elity peryferyjne a stosunek do centrum . . . . . . . . 154
Teoria zmiany kodów na peryferiach . . . . . . . . . 161
Kody komunikacyjne centrów i peryferii . . . . . . . . 166
Rozdział 6
Wzajemna percepcja centrów i peryferii . . . . . . . . 171
Centra postrzegane oczami peryferii . . . . . . . . . 171
Peryferie postrzegane oczami centrów . . . . . . . . . 175
Rozdział 7
Status a dyskurs elit peryferyjnych . . . . . . . . . 182
Część II
Symboliczne aspekty relacji centrum–peryferie
w Polsce
Rozdział 8
Polska i jej regiony a debata postkolonialna . . . . . ..191
Teoria postkolonialna . . . . . . . . . . . . . 191
Polska a debata postkolonialna . . . . . . . . . . 192
I Rzeczpospolita jako imperium i jej spuścizna . . . . . 194
„Imperializm” II Rzeczypospolitej,
PRL-u oraz III Rzeczypospolitej . . . . . . . . . . . . . ... 196
Ziemie polskie w okresie zaborów jako kolonie . . . . . . . . 203
PRL jako kolonia sowiecka . . . . . . . . . . . . 204
III Rzeczpospolita jako kolonia Zachodu . . . . . . . .207
Centrum i trzy regiony peryferyjne:
studia przypadków ............................................212
Warszawa jako słabe centrum . . . . . . . . . . . 214
Kraków . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 225
Poznań . . . . . . . . . . . . . . . . . .. 248
Konurbacja górnośląska . . . . . . . . . . . . . 269
Rozdział 10
Studenci aglomeracji o Warszawie .............................307
Podsumowanie . . . . . . . . . . . . . . . . .321
Załącznik. Opis badania ilościowego ..........................327
Bibliografia .................................................339