Za darmo

ebook Polski film dokumentalny po 2005 roku Krzysztof Kopczyński

Wydawca: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego

Rok wydania: 2023

Zebrane w książce teksty są podsumowaniem pracy autora jako producenta filmów dokumentalnych (1995–2016). W publikacji omówiona została sytuacja na rynku filmowym w latach 2005–2022, po wejściu w życie Ustawy o kinematografii, na mocy której powstał Polski Instytut Sztuki Filmowej. Autor analizuje mechanizmy funkcjonujące w środowisku twórców i podkreśla, że osiągnięcie sukcesu wymaga współpracy z innymi podmiotami, m.in. osobami badającymi rynek czy piszącymi o filmach. Zgodnie z podejściem prezentowanym przez badacza, ważnym elementem przedmiotowego statutu filmów dokumentalnych jest dialog z widzami – film powinien być traktowany jako narzędzie komunikacji.

******

Polish Documentary Film after 2005. The Idea and the Experience

The texts collected in the book are a summary of the author’s work as a documentary film producer (2005–2016). The book explores the situation in the film industry in 2002–2005, after the implementation of the Act on Cinematography, which resulted in forming Polish Film Institute. The author analyses the mechanisms functioning among the filmmakers, and stresses that achieving success requires cooperation with other entities, e.g. those researching the market or writing about films. In his opinion, a very important element of the subjective status of documentaries is the dialogue with the viewers – a film should be treated as a communication tool.

Spis treści ebooka Polski film dokumentalny po 2005 roku

Wprowadzenie: perspektywa autora – definicje – struktura książki – postulaty 9

CZĘŚĆ I
PRZYCZYNEK DO ROZWAŻAŃ TEORETYCZNYCH
1. Horyzont oczekiwań odbiorcy filmu dokumentalnego 29
1.1. Relacja twórca – film – widzowie 29
1.2. Badania widowni filmowej. Wspólne cele
filmoznawców i praktyków 31
1.3. Horyzont oczekiwań i horyzont rozpoznania 33
1.4. Horyzont oczekiwań odbiorcy i film dokumentalny
36

2. W dobie konwergencji i europeizacji 39
2.1. Definicja konwergencji 39
2.2. Konwergencja i gatunki filmowe 39
2.3. Rola uczestników mediów. Twórcy filmowi –
amatorzy i profesjonaliści 40
2.4. Filmowe projekty edukacyjne 42
2.5. Uczelnie i pisanie o dokumencie 42
2.6. Zwrot ku rzeczywistości, konkurs dokumentalny
Orłów, uwarunkowania zmian gatunkowych 44
2.7. Temat, struktura, narracja 46

3. Interaktywny film dokumentalny – historia i perspektywy rozwoju 51
3.1. Rozumienie interaktywności w filmie
dokumentalnym 51
3.2. Interaktywny film dokumentalny a film
dokumentalny 55
3.3. Rozwój gatunku 59
3.4. Jaki będzie ciąg dalszy? 64

4. Kreatywny punkt widzenia 66
4.1. Kreatywny film dokumentalny 66
4.2. Uwarunkowania kreatywności 69
4.3. Tożsamość dokumentalisty, tożsamość
dokumentalistów 72
4.4. Obszary kreatywności 76
4.5. Samotność i wspólnota w pracy nad filmem
dokumentalnym 78

CZĘŚĆ II
PRÓBY INTEPRETACJI
5. „Widzieć, aby wiedzieć”. O filmie Marcela Łozińskiego 89 mm od Europy 83
5.1. Prawda o rosyjskich torach 83
5.2. Peregrynacje markiza de Custine’a 83
5.3. Dwie rzeczywistości 86

6. Kinematograf Łozińskich, czyli ucieczka przed poznaniem 89
6.1. Świat przez budkę oglądany 89
6.2. Spektakularna porażka 93

7. Nowe zbliżenia do znanych biografii: Honor Generała Joanny Pieciukiewicz i O moim ojcu Bożeny Garus-Hockuby 98
7.1. Gadające głowy 98
7.2. Telewizyjny dokument historyczny 99
7.3. Honor Generała i O moim ojcu 101

8. „Nie trzeba kłaniać się okolicznościom”. Norwidowskie przestrogi i wizja Marca 1968 roku w dziewięciu polskich filmach dokumentalnych 104
8.1. Norwidowskie przesłanie na tablicy
upamiętniającej Marzec 104
8.2. Dziewięć filmów o Marcu – kryteria wyboru i
analiza 107
8.3. Historia i Ironia 115

9. W stronę dalekiego świata. Tematyka „egzotyczna” w polskim dokumencie pierwszej dekady XXI wieku 117
9.1. O zaginionych statkach i innych zaginionych
rzeczach 117
9.2. Poznanie jako cel dokumentalisty 118
9.3. Polski dokument zagraniczny 120
9.4. Dokumentalna wizja Rosji 127

CZĘŚĆ III
UWAGI O RYNKU DOKUMENTALNYM
10. Koprodukcja międzynarodowa polskich dokumentów w latach 2005–2015 131
10.1. Rozumienie pojęcia „koprodukcja międzynarodowa”
131
10.2. Cele, zalety i wady koprodukcji międzynarodowej
filmu dokumentalnego. Standardy rynkowe 134
10.3. Szacunkowe dane na temat koprodukcji
międzynarodowych filmów dokumentalnych w Polsce w
latach 2006–2015 i ich interpretacja 136
10.4. Mocne i słabe strony oraz szanse i zagrożenia
koprodukcji międzynarodowej polskich filmów
dokumentalnych – analiza SWOT 141

11. Dystrybucja polskiego dokumentu w świecie – smuga cienia 144
11.1. Rozwój projektu dokumentu na rynku
międzynarodowym 144
11.2. Co to znaczy „osiągnąć sukces” na rynku
międzynarodowym? 148
11.3. Uwagi o finansowaniu 150
11.4. Możliwe strategie działania. Prognozy 155

12. Polskie filmy dokumentalne na festiwalach 160
12.1 Festiwale i ich otoczenie 160
12.2 Festiwal w procesie rozwoju projektu, produkcji,
dystrybucji i w dokumentalnej hierarchii celów 165
12.3 Polska i świat 172

13. Nowe tendencje w dystrybucji polskiego dokumentu na przełomie drugiej i trzeciej dekady XXI wieku 174
13.1. Dystrybucja jako przedmiot badań 174
13.2. Dystrybucja w podręcznikach. Warsztaty 176
13.3. Sprzedaż filmu dokumentalnego 178
13.4. Tylko nie mów nikomu 179
13.5. Początek trzeciej dekady XXI wieku 182

Bibliografia 185
Nota wydawnicza 196
Indeks osób 198
Indeks filmów 206
Summary 211