Za darmo

ebook Prawnokarna ochrona wierzycieli Krystyna Patora

Wydawca: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego

Rok wydania: 2020

Autorka monografii koncentruje się na problematyce kompletności ochrony wierzycieli przed działaniami zagrożonych niewypłacalnością dłużników. Przedstawia rozwój instytucji ochrony wierzycieli od czasów starożytnych do współczesnych.
Książka zawiera z jednej strony wykładnię znamion czynów zabronionych, które popełniane są przez dłużników na szkodę wierzycieli, oraz odpowiedź na pytanie o możliwość więzienia za długi. Z drugiej strony przedmiotem analizy są okoliczności uwalniające dłużnika od odpowiedzialności karnej. W publikacji zostały zaprezentowane regulacje prawa międzynarodowego i europejskiego, które mają chronić wierzycieli w obrocie handlowym. Monografia obejmuje także analizę przepisów karnych dotyczących wierzycieli w wybranych krajach systemu kontynentalnego oraz common law.

Spis treści ebooka Prawnokarna ochrona wierzycieli

Wykaz skrótów 9

Wstęp 11

Rozdział I. Dotychczasowe doświadczenia w zwalczaniu zjawiska udaremnienia zaspokojenia wierzyciela 15
1. Ochrona wierzyciela w czasach starożytnych i nowożytnych 15
1.1. Podstawowe tendencje kryminalizacyjne udaremnienia zaspokojenia wierzyciela na świecie 15
1.2. Podstawowe tendencje kryminalizacyjne udaremnienia zaspokojenia wierzyciela w Polsce do roku 1932 21
2. Ochrona wierzyciela w Kodeksie karnym z 1932 r. 24
3. Ochrona wierzyciela w latach 1945–1994 26
4. Ochrona wierzyciela w Ustawie z dnia 12 października 1994 r. o ochronie obrotu gospodarczego i zmianie niektórych przepisów prawa karnego 30
5. Uwagi końcowe 33

Rozdział II. Wątpliwości dotyczące interpretacji znamion przestępstw na szkodę wierzycieli zawartych w artykułach 300–302 Kodeksu karnego 35
1. Uwagi wprowadzające 35
2. Pojęcie „przestępstwo gospodarcze” 36
3. Pojęcie „obrót gospodarczy” 38
4. Pojęcie „działalność gospodarcza” 42
5. Pojęcia „obrót gospodarczy” oraz „działalność gospodarcza” w wykładni art. 300 k.k. 44
6. Dłużnicy faktycznie prowadzący działalność gospodarczą 54
7. Pojęcie „przedsiębiorca” 55
8. Pojęcia „dłużnik” oraz „wierzyciel” 56
9. Pojęcie „wierzytelność” 65
10. Wątpliwości interpretacyjne wynikające z art. 300 k.k. 68
10.1. Znamię „pozornego obciążania składników majątkowych” 68
10.2. Znamię „wielu” – użyte w art. 300 § 3 k.k. – jako problem interpretacyjny 73
11. Wykładnia znamion przestępstwa z art. 301 § 1 k.k. 77
11.1. Pojęcie „nowa jednostka gospodarcza” 77
11.2. Znamię „tworzenie nowej jednostki gospodarczej” 80
11.3. Związek przyczynowy oraz tożsamość podmiotu 85
11.4. Znaczenie znamienia „kilku wierzycieli” w art. 301 § 1 k.k. 87
11.5. Czas powstania zobowiązania 89
11.6. Kolejność znamion czasownikowych oraz znaczenie skutku czynu zabronionego i znaczenie ważności czynności 90
12. Wykładnia znamion przestępstwa z art. 301 § 2 k.k. 91
12.1. Znamię „doprowadzenie do swej upadłości lub niewypłacalności” 91
12.2. Zasada lex certa a znamię „doprowadzenie do swojej niewypłacalności lub upadłości” 95
13. Wykładnia znamion przestępstwa z art. 301 § 3 k.k. 97
13.1. Znamię czynu „w sposób lekkomyślny” 97
13.2. Znamię „trwonienie części składowych majątku” 99
13.3. Znamię „zaciąganie zobowiązań lub zawieranie transakcji oczywiście sprzecznych z zasadami gospodarowania” 100
14. Wykładnia znamion przestępstwa z art. 302 § 1 k.k. 103
14.1. Wymóg równomiernego zaspokajania wierzycieli 103
14.2. Faworyzowanie wierzycieli a decyzje innych organów 109
15. Wykładnia znamion przestępstwa z art. 302 § 2 k.k. 111
15.1. Pojęcie „korzyści” z art. 302 § 2 k.k. 111
15.2. Pozostałe uwagi do art. 302 § 2 k.k. 113
16. Uwagi dotyczące pojęcia „korzyść” 114
17. Uwagi końcowe 115

Rozdział III. Oceny prawnokarne zachowań wypełniających znamiona czynów zabronionych dotyczących ochrony wierzycieli na podstawie niektórych przepisów części ogólnej Kodeksu karnego 117
1. Uwagi wprowadzające 117
2. Relacja art. 300–302 k.k. do zasad odpowiedzialności karnej 117
2.1. Relacja art. 300–302 k.k. do art. 1 k.k. 117
2.1.1. Elementy określające bezprawność przestępstw gospodarczych na podstawie art. 1 § 1 k.k. 118
2.1.2. Ocena społecznej szkodliwości przestępstw na szkodę wierzycieli 119
2.2. Problem obowiązywania ustaw w czasie 124
3. Relacje art. 300–302 k.k. do okoliczności wyłączających bezprawność 126
3.1. Stan wyższej konieczności 126
3.2. Kolizja obowiązków 129
3.3. Ryzyko gospodarcze 130
3.3.1. Eksperyment ekonomiczny 130
3.3.2. Ryzyko gospodarcze dnia powszedniego 135
3.4. Zgoda pokrzywdzonego 137
4. Relacja art. 300–302 k.k. do okoliczności wyłączających winę 139
4.1. Stan wyższej konieczności (ekskulpacyjny) 139
4.2. Błąd co do znamion ustawowych 140
4.3. Nieświadomość bezprawności czynu 142
5. Uwagi końcowe 143

Rozdział IV. Zbieg art. 300 Kodeksu karnego z innymi przepisami 145
1. Uwagi wprowadzające 145
2. Zbieg przepisów ustaw 146
3. Kwalifikacja prawna przy zastosowaniu art. 12 k.k. 156
4. Zbieg przepisów 161
5. Uwagi końcowe 213

Rozdział V. Ochrona wierzycieli w prawie międzynarodowym, europejskim i w wybranych krajach 215
1. Uwagi wprowadzające 215
2. Rodzaje ochrony w prawie międzynarodowym 216
3. Rodzaje ochrony w aktach Rady Europy oraz prawie unijnym 219
4. Przepisy karne niektórych państw dotyczące ochrony wierzycieli 243
5. Uwagi końcowe 272

Zakończenie 273

Bibliografia 277

Akty prawne i decyzje 300

Orzeczenia 307

Wykaz stron internetowych 319