ebook Prawo finansów publicznych i prawo podatkowe Maciej Ślifirczyk, Elżbieta Chojna-Duch, Elżbieta Kornberger-Sokołowska, Marek Waluga, Michał Bitner, Maria Supera-Markowska, Karolina Tetłak, Witold Modzelewski, Krzysztof Radzikowski, Jakub Chowaniec, Hanna Elżbieta Litwińczuk, Marek Grzybowski, Bartosz Gryziak

Spis treści ebooka Prawo finansów publicznych i prawo podatkowe

Wykaz skrótów.............................................................................................................. 15

Część pierwsza

PRAWO FINANSÓW PUBLICZNYCH

Rozdział I

Podstawy finansów publicznych i prawa finansów publicznych......................... 23

A. Podstawy finansów publicznych........................................................................ 23

1. Pojęcie finansów publicznych w nauce finansów i w polskim prawie finansowym....................... 23

2. Funkcje finansów publicznych.................................................................... 29

2.1. Tradycyjne funkcje ekonomiczne finansów publicznych............. 29

2.2. Współczesne funkcje finansów publicznych................................... 30

3. Skarb Państwa – podstawowe zasady......................................................... 33

B. System finansowy państwa................................................................................. 37

1. Publiczny system finansowy........................................................................ 37

2. Rynkowy system finansowy......................................................................... 42

C. Prawo finansowe................................................................................................... 46

1. System prawa finansowego........................................................................... 46

2. Źródła prawa finansowego........................................................................... 51

D. Sektor finansów publicznych.............................................................................. 60

1. Pojęcie i zakres sektora finansów publicznych.......................................... 60

2. Jednostki budżetowe – klasyczna forma brutto gospodarki budżetowej.................................. 69

3. Formy netto sektora finansów publicznych............................................... 71

4. Środki finansowe na cele publiczne............................................................ 87

4.1. Pojęcie środków publicznych............................................................ 87

4.2. Rodzaje środków publicznych........................................................... 89

4.3. Dochody i przychody publiczne....................................................... 92

4.4. Wydatki publiczne.............................................................................. 97

Rozdział II

Budżet państwa oraz deficyt i dług publiczny........................................................ 105

A. Ewolucja gospodarki budżetowej, budżetu państwa i budżetów jednostek samorządu terytorialnego w Polsce................................................................... 105

B. Pojęcie budżetu, gospodarki budżetowej, ustawy budżetowej i prawa budżetowego............... 112

1. Budżet państwa, gospodarka budżetowa................................................... 112

2. Prawo budżetowe, ustawa budżetowa, budżet państwa i inne budżety publiczne....................... 118

C. Zasady budżetowe................................................................................................ 129

D. Klasyfikacja budżetowa....................................................................................... 139

E. Procedura budżetowa.......................................................................................... 144

Rozdział III

Finanse jednostek samorządu terytorialnego........................................................ 163

A. Konstytucyjne i prawnomiędzynarodowe zasady finansów samorządu terytorialnego................ 163

1. Decentralizacja finansów publicznych i samodzielność finansowa jednostek samorządu terytorialnego.......................................................... 163

2. Finanse jednostek samorządu terytorialnego w świetle Konstytucji RP oraz Europejskiej Karty Samorządu Lokalnego................................. 165

2.1. Uwagi ogólne....................................................................................... 165

2.2. Zasady systemu dochodów samorządu terytorialnego................. 166

B. Budżet jednostki samorządu terytorialnego i wieloletnia prognoza finansowa.......................... 172

1. Budżet i uchwała budżetowa....................................................................... 172

2. Wieloletnia prognoza finansowa jednostki samorządu terytorialnego............................. 175

3. Procedura budżetowa................................................................................... 176

3.1. Procedura opracowywania projektu i uchwalania budżetu j.s.t. ......................... 176

3.2. Wykonywanie budżetu j.s.t............................................................... 179

3.3. Zatwierdzanie wykonania budżetu.................................................. 183

C. Dochody jednostek samorządu terytorialnego................................................ 183

1. Przykładowe klasyfikacje............................................................................. 183

2. Dochody własne............................................................................................. 184

3. Władztwo podatkowe gmin......................................................................... 189

4. Subwencja ogólna dla jednostek samorządu terytorialnego................... 190

4.1. Zagadnienia ogólne............................................................................ 190

4.2. Subwencjonowanie j.s.t. do 2024 r.................................................... 193

4.3. Subwencja ogólna od 2025 r.............................................................. 195

5. Dotacje celowe dla jednostek samorządu terytorialnego........................ 199

D. Wydatki jednostek samorządu terytorialnego................................................. 201

1. Zagadnienia ogólne....................................................................................... 201

2. Charakterystyka poszczególnych „grup” wydatków jednostek samorządu terytorialnego........... 204

E. Nadzór i kontrola nad gospodarką finansową jednostek samorządu terytorialnego........................ 211

F. Deficyt budżetowy i dług jednostki samorządu terytorialnego.................... 213

1. Deficyt budżetowy jednostki samorządu terytorialnego........................ 213

2. Dług jednostki samorządu terytorialnego................................................ 217

3. Program naprawczy...................................................................................... 225

Rozdział IV

Zasady gospodarki finansowej w jednostkach sektora finansów publicznych.............................. 229

A. Zasady obowiązujące w zakresie poszczególnych procesów gospodarki finansowej....................... 229

1. Zadania z zakresu gospodarki finansowej w strukturze organizacyjnej jednostki sektora finansów publicznych......................... 229

2. Plany finansowe, finansowe autoryzacje dokonywania wydatków i zaciągania zobowiązań......... 231

3. Rachunkowość jednostek sektora finansów publicznych........................ 236

4. Zarządzanie płynnością w jednostkach sektora finansów publicznych.................. 237

B. Zarządzanie finansowe funduszami unijnymi................................................ 238

1. Dwie „płaszczyzny” problematyki zarządzania finansowego................ 238

2. Relacje między Komisją Europejską a państwem członkowskim.......... 240

3. Relacje między państwem członkowskim a beneficjentem..................... 245

C. Kontrola zarządcza i audyt wewnętrzny........................................................... 247

D. Odpowiedzialność za naruszenie dyscypliny finansów publicznych........... 252

Rozdział V

Finanse UE oraz unijne polityki i fundusze............................................................ 257

A. Finanse UE............................................................................................................ 257

1. Postanowienia finansowe............................................................................. 257

2. Zasoby własne................................................................................................ 258

3. Budżet UE, wieloletnie ramy finansowe i strategia UE na rzecz wzrostu.............................. 260

4. Procedura budżetowa w UE......................................................................... 263

B. Polityka spójności i wspólna polityka rolna UE oraz finansujące je fundusze.................................. 266

1. Klasyfikacja NUTS i zróżnicowania w poziomie rozwoju w UE........... 266

2. Polityka spójności i finansujące ją fundusze............................................. 270

3. Wspólna polityka rolna i finansujące ją fundusze.................................... 272

4. Zasada koncentracji i cele polityk............................................................... 273

5. Zasada dodatkowości.................................................................................... 276

6. Zasada programowania................................................................................ 277

7. System instytucjonalny................................................................................. 278

8. Ujęcie środków z funduszy unijnych w polskim systemie finansów publicznych.......................... 279

8.1. Środki europejskie.............................................................................. 279

8.2. Budżet środków europejskiej i płatności z BGK............................ 281

8.3. Zwrot środków oraz wykluczenie z prawa ich otrzymania.......... 283

Część druga

PRAWO PODATKOWE

Rozdział I

Pojęcie i źródła prawa podatkowego......................................................................... 287

Rozdział II

Stanowienie prawa podatkowego.............................................................................. 291

Rozdział III

Wykładnia prawa podatkowego................................................................................ 299

Rozdział IV

Normatywne elementy konstrukcji podatków....................................................... 307

Rozdział V

Sankcje podatkowe i unikanie opodatkowania...................................................... 315

A. Sankcje podatkowe w systemie prawa............................................................... 315

B. Pojęcie sankcji podatkowych.............................................................................. 318

C. Konstrukcja sankcji podatkowych..................................................................... 322

D. Unikanie opodatkowania.................................................................................... 325

Rozdział VI

System podatkowy i klasyfikacja rodzajowa podatków........................................ 329

A. System podatkowy a system prawa podatkowego........................................... 329

B. Zarys rozwoju polskiego systemu podatkowego.............................................. 331

1. Podatki przychodowe i majątkowe............................................................. 333

2. Podatki dochodowe....................................................................................... 337

3. Podatki od przeniesienia praw majątkowych (podatki transferowe).... 340

4. Podatki od obrotu profesjonalnego (podatki konsumpcyjne)................ 343

5. Podatki sektorowe......................................................................................... 347

C. Klasyfikacja rodzajowa podatków..................................................................... 349

Część trzecia

MATERIALNE PRAWO PODATKOWE – CZĘŚĆ OGÓLNA

Rozdział I

Zakres regulacji ogólnego prawa podatkowego..................................................... 355

Rozdział II

Podstawowe podmioty stosunków prawnopodatkowych i ich odpowiedzialność.................... 359

A. Wierzyciel podatkowy i organy podatkowe..................................................... 359

B. Dłużnicy podatkowi i ich odpowiedzialność................................................... 361

Rozdział III

Stosunek zobowiązania podatkowego...................................................................... 365

A. Konstrukcja prawna............................................................................................. 365

B. Obowiązek podatkowy a zobowiązanie podatkowe....................................... 368

C. Powstawanie zobowiązań podatkowych........................................................... 369

D. Termin płatności, zaległość podatkowa i opłata prolongacyjna.................... 372

E. Wygasanie zobowiązań podatkowych oraz ulgi w spłacie zobowiązań podatkowych................ 374

1. Efektywne sposoby wygasania zobowiązań podatkowych..................... 374

2. Nieefektywne sposoby wygasania zobowiązań podatkowych............... 380

Rozdział IV

Nadpłata i zwrot podatku........................................................................................... 387

A. Instytucja nadpłaty podatku............................................................................... 387

B. Zobowiązanie z tytułu nadpłaty podatku........................................................ 389

C. Instytucja zwrotu podatku.................................................................................. 391

Rozdział V

Sukcesja podatkowa..................................................................................................... 393

Rozdział VI

Odpowiedzialność podatkowa osób trzecich.......................................................... 397

Rozdział VII

Zabezpieczanie zobowiązań podatkowych............................................................. 405

Rozdział VIII

Ogólna klauzula przeciwdziałająca unikaniu opodatkowania........................... 409

Rozdział IX

Urzędowe interpretacje przepisów prawa podatkowego i pokrewne instytucje prawne....... 413

A. Urzędowe interpretacje przepisów prawa podatkowego................................ 413

B. Opinie w sprawie opodatkowania wyrównawczego....................................... 416

C. Opinie zabezpieczające i opinie w sprawie operacji transgranicznych........ 417

D. Porozumienie inwestycyjne................................................................................ 419

Rozdział X

Umowa o współdziałanie i porozumienia podatkowe.......................................... 421

Rozdział XI

Informacje podatkowe i informacje o schematach podatkowych...................... 423

Część czwarta

MATERIALNE PRAWO PODATKOWE – CZĘŚĆ SZCZEGÓŁOWA

Rozdział I

Podatki obrotowe – „czynnościowe”........................................................................ 429

A. Istota podatków obrotowych.............................................................................. 429

1. Charakterystyka podatków obrotowych – istota konstrukcji................ 429

2. Charakterystyka podatków obrotowych – społeczna doniosłość.......... 430

3. Charakterystyka podatków obrotowych – ekonomiczna regresja......... 430

4. Czynności podlegające opodatkowaniu – sektory działalności............. 431

5. Czynności podlegające opodatkowaniu – katalogi.................................. 431

6. Czynności podlegające opodatkowaniu – sposób zdefiniowania.......... 432

7. Strona podmiotowa podatków obrotowych – podatnicy........................ 434

8. Strona podmiotowa podatków obrotowych – inne podmioty podatkowe......................... 434

9. Formy podatków obrotowych – akcyzy i monopole................................ 435

10. Formy podatków obrotowych – podatek od czynności cywilnoprawnych i opłaty stemplowe............................ 436

11. Formy podatków obrotowych – powszechny podatek obrotowy........... 436

12. Formy podatków obrotowych – pozostałe................................................ 437

13. Harmonizacja i stan prawa w zakresie podatków obrotowych.............. 438

B. Podatek od towarów i usług (VAT).................................................................... 438

1. Zasady ogólne podatku od towarów i usług (VAT).................................. 438

2. Zakres opodatkowania................................................................................. 440

2.1. Przedmiot opodatkowania................................................................ 440

2.2. Podmiot podatkowy........................................................................... 445

2.3. Miejsce dokonania czynności podlegającej opodatkowaniu........ 450

2.4. Aspekt temporalny............................................................................. 451

3. Wymiar i zapłata zobowiązania podatkowego......................................... 452

3.1. Podatek należny.................................................................................. 452

3.2. Podatek naliczony............................................................................... 455

3.3. Podatek z art. 108 u.p.t.u.................................................................... 459

4. Obowiązki instrumentalne.......................................................................... 460

4.1. Fakturowanie i rejestrowanie z wykorzystaniem kas rejestrujących......................... 460

4.2. Ewidencje i deklaracje podatkowe................................................... 461

4.3. Mechanizm podzielonej płatności................................................... 462

4.4. Rejestracja i tzw. biała lista................................................................ 462

C. Podatek akcyzowy................................................................................................ 463

1. Ogólna charakterystyka............................................................................... 463

2. Istotne pojęcia w zakresie podatku akcyzowego...................................... 467

3. Podmioty podatku........................................................................................ 471

4. Zdarzenia podlegające opodatkowaniu..................................................... 471

5. Podstawy opodatkowania i stawki podatkowe......................................... 474

6. Obowiązek i zobowiązanie podatkowe, płatność podatku i zwolnienia podatkowe................... 475

7. Akcyza od wybranych produktów.............................................................. 478

D. Pozostałe podatki obrotowe................................................................................ 483

1. Podatek od czynności cywilnoprawnych................................................... 483

1.1. Przedmiot opodatkowania – zakres opodatkowania.................... 483

1.2. Przedmiot opodatkowania – kwalifikacja czynności cywilnoprawnej............................. 483

1.3. Przedmiot opodatkowania – aspekt terytorialny.......................... 484

1.4. Przedmiot opodatkowania – czynności prawne pozorne, symulowane i sztuczne........................ 484

1.5. Przedmiot opodatkowania – nieosiągnięcie skutku prawnego lub gospodarczego...................... 485

1.6. Podmiot podatku od czynności cywilnoprawnych....................... 486

1.7. Powstanie i odnowienie obowiązku podatkowego........................ 486

1.8. Pobór podatku przez płatnika.......................................................... 487

1.9. Taryfa.................................................................................................... 487

2. Podatek od gier hazardowych...................................................................... 495

2.1. Założenia konstrukcji........................................................................ 495

2.2. Przedmiot opodatkowania................................................................ 495

2.3. Zasady wymiaru................................................................................. 496

3. Podatek od sprzedaży detalicznej............................................................... 496

3.1. Charakter opodatkowania................................................................. 496

3.2. Sprzedaż detaliczna............................................................................ 497

3.3. Zasady wymiaru................................................................................. 497

4. Podatek od wydobycia niektórych kopalin............................................... 498

4.1. Obowiązek podatkowy...................................................................... 498

4.2. Zasady wymiaru................................................................................. 498

Rozdział II

Podatki dochodowe...................................................................................................... 501

A. Ogólna charakterystyka podatków dochodowych.......................................... 501

B. Charakter osobisty podatku dochodowego od osób fizycznych................... 508

C. Opodatkowanie dochodów z pozarolniczej działalności gospodarczej oraz rachunkowość i ewidencje podatkowe..................................................... 512

1. Pojęcie pozarolniczej działalności gospodarczej i formy jej opodatkowania......................... 512

2. Ustalanie dochodów z pozarolniczej działalności gospodarczej........... 514

3. Ewidencje podatkowe i rachunkowość....................................................... 517

4. Opodatkowanie dochodów z pozarolniczej działalności gospodarczej......................................... 520

D. Opodatkowanie dochodów kapitałowych........................................................ 521

1. Przyczyny wyodrębnienia dochodów kapitałowych................................ 521

2. Kapitały pieniężne w podatku dochodowym od osób fizycznych i zasady ich opodatkowania...... 523

3. Zyski kapitałowe w podatku dochodowym od osób prawnych oraz sposób ich opodatkowania............................. 526

E. Opodatkowanie dochodów z pracy zarobkowej.............................................. 528

1. Uwagi wstępne............................................................................................... 528

2. Dochody ze stosunku pracy oraz stosunków pokrewnych..................... 529

3. Dochody z działalności wykonywanej osobiście...................................... 531

4. Dochody z praw majątkowych.................................................................... 533

5. Opodatkowanie dochodów z zatrudnienia a z samozatrudnienia........ 534

6. Przychody zwolnione z opodatkowania w ramach tzw. ulg................... 535

F. Opodatkowanie innych dochodów.................................................................... 536

G. Międzynarodowe prawo podatkowe.................................................................. 541

1. Międzynarodowe podwójne opodatkowanie............................................ 541

2. Umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania dochodu.................... 543

3. Charakterystyka podstawowych pojęć i struktury MK OECD............. 544

4. Projekt BEPS i Konwencja MLI................................................................... 550

Rozdział III

Podatki majątkowe....................................................................................................... 553

A. Istota podatków majątkowych............................................................................ 553

B. Opodatkowanie nieruchomości. Podatki rolny, leśny i od nieruchomości.............................. 555

1. Ogólne zasady opodatkowania nieruchomości........................................ 555

2. Podatek katastralny....................................................................................... 558

3. Rozgraniczenie podatków rolnego, leśnego i od nieruchomości........... 561

4. Konstrukcja podatków rolnego, leśnego i od nieruchomości................. 562

5. Opodatkowanie budowli podatkiem od nieruchomości......................... 564

C. Opodatkowanie majątku ruchomego i innych aktywów............................... 565

1. Charakterystyka ogólna............................................................................... 565

2. Podatek od niektórych instytucji finansowych......................................... 566

3. Podatek od środków transportowych......................................................... 569

4. Wybrane opłaty miejscowe dotyczące majątku ruchomego................... 572

D. Podatek od spadków i darowizn......................................................................... 575

Część piąta

PUBLICZNE PRAWO BANKOWE

Rozdział I

Zakres i źródła prawa bankowego w Polsce i w Unii Europejskiej..................... 585

Rozdział II

Podstawowe podmioty prawa bankowego............................................................... 593

Rozdział III

Tworzenie, funkcjonowanie i likwidacja banku.................................................... 603

A. Proces tworzenia banku...................................................................................... 603

B. Czynności bankowe i monopol bankowy......................................................... 609

C. Normy ostrożnościowe i gospodarka finansowa banku – ogólna charakterystyka........................ 612

D. Plan naprawy, likwidacja i upadłość banku..................................................... 615

Rozdział IV

Narodowy Bank Polski, Europejski Bank Centralny i Europejski System Banków Centralnych.................................................................................................... 621

Rozdział V

Nadzór bankowy........................................................................................................... 635

Rozdział VI

System ochrony depozytów i interesów klientów banku...................................... 649

Bibliografia.................................................................................................................... 665

Skorowidz....................................................................................................................... 669

O Autorach..................................................................................................................... 689

Szczegóły ebooka Prawo finansów publicznych i prawo podatkowe

Wydawca:

Wolters Kluwer

Rok wydania:

2025

Typ publikacji:

Ebook

Język:

polski

Format:

pdf

ISBN:

978-83-8358-958-9

ISBN wersji papierowej:

978-83-8358-957-2

Autorzy:

Maciej Ślifirczyk,Elżbieta Chojna-Duch,Elżbieta Kornberger-Sokołowska,Marek Waluga,Michał Bitner,Maria Supera-Markowska,Karolina Tetłak,Witold Modzelewski,Krzysztof Radzikowski,Jakub Chowaniec,Hanna Elżbieta Litwińczuk,Marek Grzybowski,Bartosz Gryziak

EAN:

9788383589589

Liczba Stron:

696

Recenzje ebooka Prawo finansów publicznych i prawo podatkowe