Za darmo

ebook Prawo rzymskie w orzecznictwie Izby Lordów Łukasz Jan Korporowicz

Wydawca: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego

Rok wydania: 2016

Obok prawa angielskiego, na Wyspach Brytyjskich powstał inny system prawny – Scots law, którego rozwój aż do XVIII w. pod wieloma względami był niezależny od rozwoju prawa angielskiego. Na prawo szkockie (od XV w.) bardzo silnie oddziaływała kontynentalna tradycja prawa, przede wszystkim tradycja prawa rzymsko-holenderskiego. Dzięki prawnikom prawo szkockie poddane zostało procesowi romanizacji. Szkockich prawników wykorzystujących wzorzec justyniańskich Instytucji zaczęto nazywać instytucjonalistami. Samodzielny byt prawa szkockiego został częściowo zaburzony po zawarciu między Anglią i Szkocją unii realnej. Obecność prawa rzymskiego w Wielkiej Brytanii i jego wpływ na tamtejsze systemy prawne od dawna budzi zainteresowanie naukowców. Zważywszy na fakt, że rozwój prawa angielskiego w znacznym stopniu uzależniony jest od doktryny precedensu, wszelkie próby badania zjawiska recepcji bądź wpływu obcych rozwiązań prawnych dokonywane muszą być przez pryzmat orzecznictwa angielskich sądów. Zgodnie z tym założeniem w oddawanej do rąk czytelników książce określono zakres wykorzystania prawa rzymskiego w orzecznictwie Izby Lordów w latach 1876–2009. Analiza orzeczeń ma za zadanie pomóc w udzieleniu odpowiedzi na następujące pytania: kto przywoływał ius Romanum najczęściej, jakie źródła prawa zostały w tym celu wykorzystane oraz prace których autorów były najchętniej cytowane, i wreszcie, czy dokonanie stosownych odwołań wpływało na ostateczny kształt ferowanych w sprawach wyroków?

Spis treści ebooka Prawo rzymskie w orzecznictwie Izby Lordów

Wykaz skrótów 7

Wstęp 9

Rozdział 1. PRAWO RZYMSKIE W ANGLII I SZKOCJI DO KOŃCA XIX WIEKU 15
1.1. Najstarsze dzieje prawa rzymskiego w Brytanii 15
1.2. Prawo rzymskie w okresie narodzin common law 20
1.3. Prawo rzymskie w średniowiecznej Szkocji 36
1.4. Prawo rzymskie w Anglii nowożytnej (do połowy XVIII w.) 40
1.5. Recepcja prawa rzymskiego w Szkocji (XVI–XVIII w.) 55
1.6. Prawo rzymskie w Anglii w drugiej połowie XVIII i w XIX w. 64

Rozdział 2. UPRAWNIENIA SĄDOWNICZE IZBY LORDÓW 79
2.1. Działalność sądownicza Izby Lordów przed 1873 rokiem 79
2.2. Judicature Acts 1873–1875 i Appellate Jurisdiction Act 1876. 97
2.3. Działalność sądownicza Izby Lordów w latach 1876–2009 101
2.4. Reforma konstytucyjna i powołanie Sądu Najwyższego 113

Rozdział 3. PRAWO RZYMSKIE JAKO AUTORYTET I ŹRÓDŁO UZUPEŁNIENIA LUK PRAWNYCH 119
3.1. Powoływanie prawa rzymskiego bez skutku dla rozstrzygnięcia sprawy 119
3.2. Pośrednie wykorzystanie autorytetu prawa rzymskiego 139
3.3. Powołanie prawa rzymskiego w celach prawnoporównawczych 142
3.4. Odrzucenie autorytetu prawa rzymskiego 154
3.5. Argument „już w prawie rzymskim” 162
3.6. Prawo rzymskie jako źródło uzupełnienia luk prawnych 164

Rozdział 4. PRAWO RZYMSKIE JAKO ELEMENT ANGIELSKIEJ LINII ORZECZNICZEJ 175
4.1. Rzymskie zasady prawne dotyczące nabycia własności 175
4.2. Prawo rzymskie w sprawach dotyczących frustration of contract 193
4.3. Prawo rzymskie w orzeczeniach z zakresu unjust enrichment 211
4.4. Volenti non fit iniuria 227
4.5. Rzymskie domicilium i angielski domicile 232
4.6. Inne przypadki odwołania się do tradycji orzeczniczej 238

Rozdział 5. RECEPCJA PRAWA RZYMSKIEGO A SCOTS LAW 245
5.1. Łacińskie reguły prawne jako przykład pośredniej recepcji prawa rzymskiego 245
5.2. Pośrednie wykorzystanie prawa rzymskiego poprzez prawo szkockie 253
5.3. Bezpośrednie wykorzystanie prawa rzymskiego w orzeczeniach pochodzących z apelacji szkockiej 260
5.4. Recepcja rzymskich rozwiązań dotyczących odpowiedzialności deliktowej 270

Zakończenie 297
Wykaz orzeczeń 307
Wykaz źródeł 313
Bibliografia 319