ebook Program rekreacji ruchowej osób starszych Ewa Kozdroń

Regularna aktywności ruchowa, racjonalne żywienie oraz higieniczny tryb życia - to zasady, którymi kierować się powinien każdy człowiek, bez względu na wiek, stan zdrowia czy status społeczny.
Harmonijny styl życia, zapewniający ludziom dobry stan zdrowia zarówno fizycznego, jak i psychicznego, określany jest w piśmiennictwie światowym terminem wellness, którego hasło przewodnie brzmi feel good – dobrze się czuć!
Aby zachować dobrą kondycję psychofizyczną, niezbędna jest odpowiednia aktywność ruchowa wpisana na stałe w styl życia człowieka. Jest to szczególnie ważne w przypadku osób starszych. Im człowiek jest starszy, tym większy wpływ na jakość jego życia, czyli sprawność, samodzielność i niezależność, mają regularne ćwiczenia fizyczne.
Na świecie promuje się różnego rodzaju programy ćwiczeń propagujące zdrowy styl życia osób starszych, np. program aerobowy, siłowy, stretchingowy - zależnie od upodobań i możliwości uczestników. Tych schematów nie można jednak po prostu przekładać na polskie realia, gdyż inne są warunki, potrzeby, możliwości i oczekiwania ludzi w tym wieku w naszym kraju.
W Polsce, podobnie jak w innych krajach Europy, społeczeństwo systematycznie się starzeje. W 2000 r. osoby w wieku powyżej 60 lat stanowiły 16,4 % ogółu ludności (mężczyźni -13,5%, kobiety - 19,2%). Przewiduje się, że w roku 2020 grupa ta powiększy się do 22,4% całej populacji. Z danych ogólnopolskich wynika, że ponad 50% badanych deklaruje potrzebę ruchu, ale tylko 7% osób w wieku 60 -64 lat i 0,6 % w wieku 80 lat i więcej - podejmuje regularną aktywność ruchową (Łobożewicz 1991). Powstaje więc pytanie, jak promować aktywność ruchową w tej grupie wiekowej, jak zachęcić, rozmiłować osoby starsze do systematycznych działań rekreacyjnych?
Brak odpowiedniej motywacji do systematycznej aktywności ruchowej z jednej strony i piętrzące się bariery utrudniające uczestnictwo z drugiej strony uświadamiają nam, że w promocji zdrowego stylu życia osób starszych przede wszystkim brakuje:
•właściwie prowadzonej polityki społeczno - zdrowotnej na wszystkich szczeblach zarządzania (w Sejmie i Senacie RP, w organach samorządowych i w środowiskach opiniotwórczych),
•efektywnej edukacji zdrowotnej we wszystkich okresach ontogenezy,
•powszechnego dostępu do zajęć z zakresu kultury fizycznej zarówno kobiet, jak i mężczyzn po 60. roku życia, stosownie do ich możliwości zdrowotnych, sprawnościowych czy finansowych.
(...........)
Celem PRROS jest promocja zdrowego stylu życia wśród osób starszych. Świadomość, że w coraz większym stopniu można zapobiec chorobom powoduje, iż próbujemy poznać metody utrzymania organizmu w dobrym zdrowiu. W przypadku chorób cywilizacyjnych istnieją dwa rodzaje zachowań: 1) wzięcie na siebie odpowiedzialności za własne zdrowie zdobywając informację z zakresu profilaktyki i terapii ewentualnego schorzenia, oraz 2) bezczynne czekanie na samoistne ustąpienie dolegliwości i korzystanie z opieki lekarza dopiero wtedy, gdy stan zdrowia ulega radykalnemu pogorszeniu, a zaawansowanie choroby jest tak duże, że rokowanie co do wyleczenia często bywa niepomyślne.
Ludzie coraz częściej zdają sobie sprawę z konieczności podejmowania działań zapobiegających określonym chorobom. Chcieliby cieszyć się dobrym zdrowiem i samopoczuciem do późnych lat życia, ale nie wiedzą jakie podjąć działania, żeby urzeczywistnić te pragnienia.
U osób starszych małe zainteresowanie rekreacją, brak motywacji oraz potrzeb jej uprawiania, wynika przede wszystkim z niewiedzy lub niedostatecznej informacji co do prozdrowotnej roli właściwie prowadzonej aktywności ruchowej, a także z braku hedonistycznych doznań, wynikających z samego uczestnictwa w rekreacji ruchowej.
W ramach promocji zdrowia, uczestnictwo w PRROS stanowi pierwszy krok do zmiany stylu życia. Prozdrowotne zachowania, czyli odpowiednia aktywność ruchowa, właściwe żywienie, wypoczynek, higieniczny tryb życia - to najlepsza profilaktyka chorób, to lek najskuteczniejszy, najtańszy i bez działań ubocznych.