ebook Przedsiębiorstwo w biznesie międzynarodowym Marian Gorynia

Wydawca: Wydawnictwo Naukowe PWN

Rok wydania: 2021

Wyjątkowo aktualna publikacja dotycząca zachowań przedsiębiorstw w sferze międzynarodowej współpracy gospodarczej.

Cechą dzisiejszej gospodarki rynkowej jest względnie swobodny przepływ towarów i usług w skali międzynarodowej. Decydującą rolę w tych procesach odgrywają przedsiębiorstwa, które coraz częściej oprócz prowadzenia działalności na ich macierzystych rynkach wewnętrznych podejmują ekspansję na rynki zagraniczne.

Książka jest dobrze osadzona w najważniejszych koncepcjach teoretycznych wyjaśniających ekspansję zagraniczną firm oraz uwzględnia najnowszą literaturę światową. Autor omawia m.in.: czynniki skłaniające firmy do wychodzenia na rynki zagraniczne, możliwe formy podejmowania działalności oraz metody służące do wyboru optymalnej formy ekspansji zagranicznej. Jest to nieocenione źródło wiedzy dla studentów studiujących na kierunkach związanych z międzynarodową współpracą gospodarczą (międzynarodowe stosunki gospodarcze, biznes międzynarodowy, logistyka międzynarodowa). Książka przydatna jest również dla nauczycieli prowadzących dydaktykę w tym zakresie.

Publikacja stanowi wartość wykraczającą poza dotychczasowe naukowe oceny procesu umiędzynarodowienia przedsiębiorstw. W polskiej literaturze ekonomicznej jest jedną z nielicznych kompleksowych analiz wieloaspektowej zagranicznej ekspansji przedsiębiorstw w ujęciu interdyscyplinarnym, w której – co bardzo istotne – przyjęto inkrementalną metodę prezentowania treści. Pracę cechuje konsekwencja badawcza, a także spójność i przejrzystość, co ma duże znaczenie dla rozprzestrzeniania jej treści zarówno w środowisku akademickim, jak również wśród pracowników firm działających w obszarze biznesu międzynarodowego. (…) stanowi doskonały materiał analityczny oraz drogowskaz przy planowaniu metod i sposobów ekspansji zagranicznej polskich przedsiębiorstw.
Prof. dr hab. Bogusława Drelich-Skulska

Spis treści ebooka Przedsiębiorstwo w biznesie międzynarodowym

Wstęp 13
Część I. Przedsiębiorstwo jako przedmiot poznania w biznesie międzynarodowym - zagadnienia teoretyczno-metodologiczne 23
1. Przedsiębiorstwo jako podmiot realnej gospodarki i przedmiot poznania naukowego 25
1.1. Przedsiębiorstwo jako podmiot sfery realnej 25
1.2. Przedsiębiorstwo jako przedmiot poznania w naukach ekonomicznych 32
2. Zakres pojęcia biznesu międzynarodowego 41
3. Interdyscyplinarny charakter biznesu międzynarodowego 49
4. Zagadnienie ekspansji zagranicznej a teorie przedsiębiorstwa 61
Zakończenie części I 69
Część II. Uwarunkowania kontekstualne zagranicznej ekspansji przedsiębiorstw - poziom globalny, regionalny i mezoekonomiczny 71
5. Kontekst zagranicznej ekspansji przedsiębiorstw - globalizacja, antyglobalizacja, deglobalizacja, regionalizacja 73
5.1. Uwagi terminologiczne i metodologiczne 73
5.2. Przyczyny, przejawy i skutki globalizacji 77
5.3. Przyszłość globalizacji 80
5.4. Podsumowanie 85
6. Mezoekonomiczne uwarunkowania zagranicznej ekspansji przedsiębiorstw 89
6.1. Konkurencja na (wewnętrznym) rynku branżowym - model Portera 90
6.2. Koncepcja diamentu Portera 93
6.3. Czynniki internacjonalizacji i globalizacji branż - model Yipa 96
6.4. Synteza modeli Portera i Yipa 99
Zakończenie części II 101
Część III. Główne obszary refleksji nad zagraniczną ekspansją przedsiębiorstw w naukach ekonomicznych 103
7. Zagraniczna ekspansja przedsiębiorstw a teoria handlu międzynarodowego i teoria zagranicznych inwestycji bezpośrednich 107
7.1. Teoria handlu międzynarodowego a zagadnienie internacjonalizacji przedsiębiorstwa 108
7.1.1. Paradygmat międzynarodowej ekspansji przedsiębiorstwa (internacjonalizacji przedsiębiorstwa) a teoria handlu międzynarodowego 109
7.1.2. Przedsiębiorstwo w klasycznej teorii handlu międzynarodowego 110
7.1.3. Przedsiębiorstwo we współczesnej teorii wymiany międzynarodowej (teorii handlu międzynarodowego) - nowa teoria handlu międzynarodowego i nowa nowa teoria handlu międzynarodowego 113
7.2. Teoria zagranicznych inwestycji bezpośrednich a zagadnienie zagranicznej ekspansji (internacjonalizacji) przedsiębiorstwa - paradygmat zagranicznych inwestycji bezpośrednich a paradygmat zagranicznej ekspansji przedsiębiorstwa 118
7.2.1. Paradygmat zagranicznych inwestycji bezpośrednich 119
7.2.2. Przedsiębiorstwo w koncepcjach zagranicznych inwestycji bezpośrednich 120
7.2.2.1. Model cyklu życia produktu 121
7.2.2.2. Teoria oligopolu międzynarodowego 121
7.2.2.3. Teoria internalizacji 124
7.2.2.4. Eklektyczna teoria produkcji międzynarodowej 126
7.2.2.5. Teoria międzynarodowej transmisji zasobów 126
7.2.2.6. Teoria horyzontów globalnych 127
7.2.2.7. Teoria konkurencji globalnej 128
7.2.2.8. Teoria geobiznesu 129
7.2.2.9. Podsumowanie 131
7.3. Integracja teorii handlu międzynarodowego i teorii zagranicznych inwestycji bezpośrednich 131
8. Przegląd koncepcji teoretycznych przedsiębiorstwa międzynarodowego (PM) z perspektywy historycznej 133
8.1. Oczekiwania w stosunku do koncepcji teoretycznych PM 134
8.2. Co to jest przedsiębiorstwo międzynarodowe? 135
8.3. Pierwotne/tradycyjne teorie/koncepcje PM 137
8.4. Nowoczesne/współczesne teorie/koncepcje przedsiębiorstwa międzynarodowego na podstawie Pitelisa, Sugdena [eds. 1991] 139
8.5. Wczesne, niszowe, przejściowe teorie/koncepcje przedsiębiorstw międzynarodowych 149
8.6. Współczesne teorie przedsiębiorstw międzynarodowych na podstawie letto-Gillies [2005, 2011, 2019] 149
8.7. Współczesne teorie przedsiębiorstw międzynarodowych na podstawie Forsgrena [2008, 2013, 2017] 159
8.8. Podsumowanie 170
8.9. Współczesne teorie przedsiębiorstwa międzynarodowego na podstawie Cassona [2018] 175
8.10. Inne ujęcia istoty przedsiębiorstwa międzynarodowego 177
9. Współczesne teorie internacjonalizacji przedsiębiorstwa 179
9.1. Model sekwencyjny i jego rozwinięcia 179
9.2. Internacjonalizacja niekonwencjonalna, internacjonalizacja symultaniczna 191
9.3. Internacjonalizacja w ujęciu podejścia sieciowego 194
9.4. Internacjonalizacja w ujęciu przedsiębiorczości międzynarodowej - międzynarodowe nowe przedsięwzięcia i firmy born global 203
9.5. Internacjonalizacja - perspektywa zasobów, wiedzy, umiejętności, kompetencji, zdolności i uczenia się 206
Zakończenie części III 208
Część IV. Strategie zagranicznej ekspansji przedsiębiorstw - motywy, definicje, poziomy, rodzaje i mierniki oraz pojęcie strategii globalnej 209
10. Motywy zagranicznej ekspansji przedsiębiorstw 211
11. Koncepcje i definicje strategii przedsiębiorstwa 219
12. Poziomy strategii przedsiębiorstwa 225
13. Strategia internacjonalizacji przedsiębiorstwa i strategia dezinternacjonalizacji oraz reinternacjonalizacji 227
14. Rodzaje strategii internacjonalizacji 231
15. Strategia konkurencyjna na rynkach zagranicznych 235
16. Strategie funkcjonalne a ekspansja zagraniczna 241
16.1. Strategie lokalizacji działalności 243
16.2. Strategie marketingowe 244
16.3. Strategie zarządzania zasobami ludzkimi w przedsiębiorstwie międzynarodowym 244
16.4. Strategie finansowe i rachunkowości 245
16.5. Strategie w zakresie organizowania działalności przedsiębiorstwa międzynarodowego 246
17. Pomiar internacjonalizacji przedsiębiorstwa 249
18. Strategia globalna przedsiębiorstwa 251
Zakończenie części IV 257
Część V. Strategie zagranicznej ekspansji przedsiębiorstw - sposoby wejścia na rynki zagraniczne 259
19. Sposoby wejścia na rynki zagraniczne - przegląd ogólny i typologie 261
20. Eksport 265
21. Kooperacja niekapitalowa - licencjonowanie 273
22. Kooperacja niekapitalowa - franczyza 283
23. Kooperacja niekapitalowa - kontrakty menedżerskie 287
24. Kooperacja niekapitalowa - kontrakty na inwestycje pod klucz 291
25. Kooperacja niekapitalowa - kontrakty na poddostawy 295
26. Kooperacja kapitalowa - joint ventures 297
27. Międzynarodowe sojusze strategiczne 301
28. Samodzielne prowadzenie działalności gospodarczej za granicą - własne filie i oddziały na rynkach zagranicznych 307
29. Zróżnicowanie form zagranicznej ekspansji przedsiębiorstw 315
30. Ewolucja form obsługi rynku zagranicznego 321
31. Kombinacja sposobów obsługi rynku zagranicznego - alternatywa (substytucja) czy komplementarność (współwystępowanie) 323
Zakończenie części V 324
Aneks 1. Przykład zastosowania teorii kosztów transakcyjnych do analizy kwestii pośrednictwa w handlu zagranicznym 327
A1.1. Wstęp 327
A1.2. Charakterystyka teorii kosztów transakcyjnych 328
A1.3. Problem pośrednictwa w handlu zagranicznym w ujęciu teorii kosztów transakcyjnych 330
A1.4. Propozycje rozwiązania problemu w tradycyjnej literaturze ekonomicznej i marketingowej - kryteria alokacji funkcji w układzie eksportowym 332
A1.5. Wpływ czynnika skali działalności na strukturę układu eksportowego 336
A1.5.1. Czynnik skali w odniesieniu do wielkości obrotów jednym towarem (czynnik koncentracji obrotów) 336
A1.5.2. Czynnik skali w znaczeniu szerokości asortymentu 338
A1.5.3. Czynnik skali w ujęciu transakcyjno-informacyjnym 340
A1.5.4. Czynnik skali w ujęciu finansowo-kredytowym 342
A1.6. Propozycja rozwiązania problemu z wykorzystaniem teorii kosztów transakcyjnych 343
A1.6.1. Specyficzność zasobów 344
A1.6.2. Niepewność 347
A1.6.3. Częstotliwość 348
Część VI. Metody wyboru sposobu wejścia na rynki zagraniczne 353
32. Podstawowe modele, reguły i podejścia do wyboru strategii wejścia 355
33. Kryteria wyboru strategii wejścia na rynki zagraniczne 361
34. Metody wyboru oparte na rachunku ekonomicznym 367
34.1. Rachunek kosztów produkcji eksportowej i kosztów produkcji za granicą - model Vernona 367
34.2. Wybór między eksportem zagranicznym a produkcją zagraniczną - model Hirscha 368
34.3. Skala działań za granicą - model Buckleya i Cassona 368
34.4. Model wyboru między eksportem, licencjonowaniem i inwestycją zagraniczną na bazie teorii eklektycznej - model Roota 370
34.5. Prosta formalizacja wyboru sposobu prowadzenia działalności na rynku zagranicznym - model Welcha, Benito i Petersena 372
34.6. Rachunek kosztów i korzyści kooperacji - model Contractora i Lorange’a 373
34.7. Model wyboru między licencją, aliansem strategicznym i filią - model Contractora i Blake’a 375
34.8. Rachunek kosztów transakcyjnych - model Anderson i Gatignona 379
34.9. Kalkulacja opłacalności - procedura Jeanneta i Hennesseya 383
34.10. Analiza strategii wejścia na rynki zagraniczne według Buckleya i Cassona - rozszerzenie podejścia do internalizacji 385
35. Metody wyboru na podstawie etapu rozwoju i fazy internacjonalizacji 395
35.1. Faza cyklu życia produktu/branży - model Vernona 396
35.2. Procedura wyboru adekwatnej fazy internacjonalizacji - drzewo decyzyjne Brooke’a 398
36. Metody wyboru wielokryteriowego 401
36.1. Model uproszczony - Stonehouse’a, Hamilla, Campbella, Purdiego 402
36.2. Procedura Roota 402
36.3. Procedura Strathclyde 406
Zakończenie części VI 408
Część VII. Wątki normatywne i prospektywne zagranicznej ekspansji przedsiębiorstw 411
37. Ogólnogospodarcze konsekwencje internacjonalizacji przedsiębiorstw w sferze innowacyjności, produktywności i konkurencyjności gospodarki oraz rekomendacje dla polityki gospodarczej sprzyjającej zagranicznej ekspansji przedsiębiorstw 413
37.1. Założenia wstępne 414
37.2. Kanały wpływu: triada a współpraca gospodarcza z zagranicą - mapa możliwości 415
37.3. Co na to teoria? Mapa wyjaśnień teoretycznych 418
37.4. Mapa wyników badań empirycznych 422
37.5. Mapa rekomendacji dla polityki gospodarczej 428
37.6. Podsumowanie 434
38. Perspektywy internacjonalizacji polskich przedsiębiorstw i zalecenia dla strategii firm podejmujących ekspansję zagraniczną 435
38.1. Perspektywy internacjonalizacji polskich przedsiębiorstw 435
38.2. Zalecenia dla strategii firm podejmujących ekspansję zagraniczną 439
39. Kryzysy gospodarcze a biznes międzynarodowy na przykładzie pandemii COVID-19 - refleksje na gorąco 445
39.1. Jak poradzić sobie z koronawirusem? 445
39.2. Koronawirus niejeden ma wymiar 449
39.3. Przyszłość globalizacji - czy pandemia COVID-19 zabije globalizację? 452
39.3.1. Istota globalizacji 452
39.3.2. Scenariusze rozwoju globalizacji 455
40. Kierunki dalszych badań 461
Zakończenie części VII 464
Bibliografia 467
Indeks 493