ebook Przestrzeń i obywatele Starej Warszawy od schyłku XV wieku do 1569 roku Krzysztof Mrozowski

Wydawca: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego

Rok wydania: 2020

Założona u progu XIV wieku Warszawa długo pozostawała miastem dość typowym: niedużym ośrodkiem produkcyjnym i jednym z licznych punktów na trasie wielkiego handlu. W XVI wieku stopniowo jej rola zaczyna się zmieniać. Przeobrażeniom tym towarzyszą przemiany społeczne i przestrzenne: powiększa się terytorium miasta, kształtują się funkcje poszczególnych obszarów i ich nazwy, do ośrodka napływają imigranci z bliższych i dalszych stron, którzy szukają tu dla siebie docelowego miejsca. Właśnie analizie i rekonstrukcji tych procesów została poświęcona ta książka.

The work is a comprehensive study of the social topography of Old Warsaw at the end of the Middle Ages and the beginning of the Early Modern Period. The times are characterised by fast social and spatial changes: the area of the city expands, the functions and the names of particular city regions are formed, immigrants from all directions seek here their place to settle down.

Spis treści ebooka Przestrzeń i obywatele Starej Warszawy od schyłku XV wieku do 1569 roku

Wstęp 9

I. Przestrzeń Starej Warszawy
1. Rozwój przestrzeni Starej Warszawy od lokacji miasta do początków XVI wieku 23
2. Obraz przestrzeni Starej Warszawy w księgach miejskich od schyłku XV wieku do 1569 roku 42
Infra muros – ulice i obszary o stałych nazwach 43
Infra muros – ulice, których nazwy ulegały zmianom 51
Extra muros – ulice i obszary przedmiejskie 68
Obraz przestrzeni Starej Warszawy w księgach
miejskich – uwagi podsumowujące 106
3. Przestrzeń prywatna 109
Liczba nieruchomości w Starej Warszawie 110
Charakterystyka domu i działki mieszczańskiej 116
Przestrzeń prywatna – uwagi podsumowujące 126
4. Hierarchia przestrzeni 129
Hierarchia przestrzeni w świetle wysokości stawek
szosu 130
Hierarchia przestrzeni w świetle cen nieruchomości
135
Hierarchia przestrzeni w świetle rozmieszczenia
siedzib przedstawicieli władz miasta 142
Hierarchia przestrzeni – uwagi podsumowujące 148
5. Przestrzeń Starej Warszawy – podsumowanie 151

II. Socjotopografia Starej Warszawy od schyłku XV wieku do 1569 roku
1. Struktura zawodowa Starej Warszawy 155
Organizacja cechowa Starej Warszawy do 1569 roku 158
Zawody pozacechowe 172
2. Topografia zawodowa Starej Warszawy 174
Cechy wielozawodowe 175
Cechy jednozawodowe i zawody pozacechowe 198
Topografia zawodowa Starej Warszawy – uwagi
podsumowujące 233
3. Hierarchia majątkowa zawodów w Starej Warszawie od schyłku XV wieku do 1569 roku 239
Waloryzacja przestrzeni a hierarchia majątkowa
zawodów w Starej Warszawie 240
Hierarchia majątkowa zawodów w Starej Warszawie na
tle innych ośrodków 246
Hierarchia majątkowa zawodów – uwagi podsumowujące
251

III. Nowi obywatele Starej Warszawy 1508–1569
1. Nowi obywatele Starej Warszawy – uwagi wstępne 255
2. Dynamika przyjęć do prawa miejskiego 262
3. Pochodzenie nowych obywateli 271
4. Zawody nowych obywateli 286
5. Rozmieszczenie nieruchomości nowych obywateli w Starej Warszawie 305
6. Nowi obywatele Starej Warszawy – uwagi podsumowujące 314

Zakończenie 317
Streszczenie 321
Summary 323
Bibliografia 325
Spis map 344
Spis planów 345
Spis tabel 347
Spis wykresów 348
Indeks osób 349
Indeks nazw geograficznych 364