ebook Przyjaźń w świetle etyki Arystotelesa Maciej Smolak

Wydawca: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego

Rok wydania: 2013

Przyjaźń to jedno z najbardziej pasjonujących zagadnień w etyce Arystotelesa. Czym ona jest? Co jest jej powodem? Jakie są jej typy? Dlaczego działanie dobroczynne staje się najbardziej chwalebne, gdy jego adresatem jest przyjaciel? Co to znaczy, że przyjaciel jest „innym samym"? Dlaczego ten, kto prowadzi szczęśliwe życie, będzie potrzebował przyjaciół? Na te i na inne intrygujące pytania próbuje znaleźć odpowiedź niniejsza książka.

Spis treści ebooka Przyjaźń w świetle etyki Arystotelesa

Wstęp 7
Wprowadzenie 15
1. Zagadnienie homonimiczności 25
2. Powody lubienia w przyjaźni 39
2.1. Klasyfikacja przyjemności 44
2.2. Przyjemność w sensie tego, co ukazuje się jako dobro 53
2.3. Przyjemność jako poruszenie i jako aktywność 55
2.3.1. Fragment 1048b18–35 Metafizyki 58
2.3.2. Definicja ruchu (kinēsis) 63
2.3.3. Aktywność nieautoteliczna (atelēs energeia) i aktywność całkowita (haplōs energeia) 66
2.4. Przyjemność jako czynnik wychowawczy i kryteriologiczny 69
2.4.1. Charakter (ēthos) 72
2.4.2. Cnota etyczna (ēthikē aretē) 80
2.4.3. Mądrość praktyczna (phronēsis) 113
2.4.4. Cnota miarodajna (kyria aretē, 6.13 EN) = szlachetność (kalokagathia, 8.3 EE) 132
2.5. Przyjemność a dobro w 6.11–14 EE = 7.11–14 EN 138
2.5.1. Argumentacja Platona 140
2.5.2. Arystotelesa krytyka głównych poglądów na temat przyjemności 148
2.6. Powody lubienia – czteroetapowe rozumowanie w 1235b18–1236a15 EE 160
2.6.1. Krok pierwszy – zarysowanie problemu 160
2.6.2. Krok drugi – rozróżnienie na to, co dobre lub przyjemne, i to, co ukazuje się jako dobre lub przyjemne 161
2.6.3. Krok trzeci – rozróżnienie na to, co całkowicie dobre lub przyjemne, i to, co dobre lub przyjemne dla kogoś 165
2.6.4. Krok czwarty – charakterystyka powodów lubienia 175
2.7. Związek pomiędzy trzema typami przyjaźni w EE 191
3. Warunki i cechy przyjaźni 205
3.1. Warunki przyjaźni – fragment 1155b27–1156a10 EN 206
3.2. Charakterystyka wyróżników „według siebie samych” (kath’hautous) i „z powodu siebie samych” (di’hautous) w relacji interpresonalnej 230
3.3. Związek pomiędzy trzema typami przyjaźni w EN 239
3.4. Charakterystyka oznak przyjaźni (ta philika) na podstawie wyróżników„według siebie samego” (kath’hauton) i „z powodu siebie samego” (di’hauton) 249
4. Przyjaciel jako „inny sam” 271
4.1. Przyjaciel jest innym samym – wstępne ustalenia 272
4.2. Racja i cel lubienia w przypadku przyjaciela jako innego samego 274
4.3. Rola przyjaciela, który jest innym samym 275
4.4. Prokreacyjna interpretacja formuły „przyjaciel to inny sam” 279
4.4.1. Relacje rodzic–dziecko – wytwórca–wytwór 280
4.4.2. Relacje dobroczyńca–obdarowany – wytwórca–wytwór 285
4.4.3. Prokreacyjna rola przyjaciela w stosunku do przyjaciela 289
4.5. Niepodobieństwo relacji dobroczyńca–obdarowany do relacji wytwórca–wytwór z perspektywy charakterystyki działania praktycznego (praxis) i działania wytwórczego(poiēsis) 291
4.6. Charakterystyka działania dobroczynnego w przyjaźni 299
5. Przyjaźń intrapersonalna 307
5.1. Argument z „porównania” 307
5.2. Argument z „harmonii duszy” 308
5.3. Typy lubienia siebie 313
6. Przyjaźń i samowystarczalność 327
6.1. Argument „z oglądalności działań przyjaciela” 332
6.2. Argument „ze współspostrzegania” 336
6.3. Argument „z poznawalności siebie samego” 341
Zakończenie 345
Bibliografia 349
Glosarium 355
Summary 359