ebook Psychologia środowiskowa Jacek Formański

Wydawca: PZWL

Rok wydania: 2004

W podręczniku scharakteryzowano cechy i strukturę środowiska społecznego, jego zasoby i zagrożenia, a także mechanizmy psychologiczne regulujące zachowanie człowieka w tym środowisku. Uwzględniono specyfikę psychologiczną takich środowisk, jak: szkoła, rodzina, miejsce pracy lub miejsce zamieszkania. Wiele uwagi poświęcono problemom zdrowotnym środowiska społecznego, m.in. alkoholizmowi, narkomanii, nikotynizmowi oraz przemocy w rodzinie, w szkole i w pracy (molestowanie seksualne, mobbing). Ukazano również zagadnienia przydatne w praktycznych działaniach na rzecz zdrowia w środowisku. Książka została napisana z myślą o dokształcających się pielęgniarkach i pielęgniarzach środowiskowych oraz o wszystkich studentach kształcących się w zakresie pielęgniarstwa lub interwencji środowiskowych.

Spis treści ebooka Psychologia środowiskowa

Przedmowa 9

CZĘŚĆ I. CZŁOWIEK W ŚRODOWISKU 11

1. Podejście środowiskowe w psychologii 12
2. Cechy i struktura środowiska społecznego 14
2.1. Pojęcie środowiska 14
2.2. Właściwości psychologiczne środowiska społecznego 16
3. Środowisko jako system 21
4. Mechanizmy psychologiczne regulujące zachowanie się człowieka w środowisku 25
4.1. Proces uczenia się społecznego 26
4.2. Adaptacja i dopasowanie środowiskowe 33
4.3. Poczucie tożsamości i porównania społeczne 38
4.4. Wpływ środowiska na zaburzenia zachowania 43
Blok samokształceniowy 46

CZĘŚĆ II. ZAGROŻENIA I ZASOBY W ŚRODOWISKU 47

Wprowadzenie 48

1. Psychologiczne modele zdrowia 49
2. Środowisko jako źródło zagrożeń i jako źródło zasobów 54
2.1. Stres w środowisku 54
2.2. Zagrożenia w środowisku 56
2.3. Zasoby środowiskowe 57
3. Stres i radzenie sobie w modelu salutogenetycznym 67
3.1. Poczucie koherencji jako globalna orientacja w środowisku 70
3.2. Refleksyjność 76
3.3. Kontrola sytuacji 79
Blok samokształceniowy 81

CZĘŚĆ III. SPECYFIKA PSYCHOLOGICZNA POSZCZEGÓLNYCH ŚRODOWISK 83

Wprowadzenie 84

1. Rodzina 85
1.1. Rodzina jako system 85
1.2. Rodzina psychologicznie funkcjonalna 89
1.3. Rodzina psychologicznie dysfunkcjonalna 96
1.4. Stres rodzinny 100
2. Szkoła 103
2.1. Klasa szkolna jako system 103
2.2. Interakcje nauczyciel-uczeń 106
2.3. Zadania rozwojowe uczniów w szkole 113
2.4. Zadania środowiska szkolnego wobec ucznia 114
3. Praca 119
3.1. Zakład pracy jako system 119
3.2. Psychologiczna wartość pracy i wartości istotne dla organizacji 122
3.3. Stres w pracy 124
4. Środowisko zamieszkania 131
Blok samokształceniowy 136

CZĘŚĆ IV. WYBRANE PROBLEMY ZDROWOTNE ŚRODOWISKA SPOŁECZNEGO 139

Wprowadzenie 140

1. Uzależnienia 141
1.1. Alkoholizm 141
1.2. Uzależnienie od narkotyków 158
1.3. Nikotynizm 175
2. Przemoc 180
2.1. Przemoc w rodzinie 180
2.2. Przemoc w szkole 189
2.3. Przemoc w pracy 194
Blok samokształceniowy 196

CZĘŚĆ V. ODDZIAŁYWANIA ŚRODOWISKOWE 199

1. Specyfika działania w środowisku 200
2. Komunikowanie się i interakcje z pacjentami w środowisku 205
2.1. Podejście funkcjonalne i transakcyjne w komunikowaniu się 205
2.2. Cechy interakcji pomocowych 207
2.3. Interakcje w sytuacjach grupowych 208
2.4. Interakcje w rodzinie 209
3. Prewencja problemów zdrowotnych w środowisku 211
3.1. Prewencja pierwotna w środowisku 211
3.2. Promocja zdrowia w środowisku 217
3.3. Prewencja ukierunkowana na społeczność lokalną 221
4. Organizowanie społeczności lokalnej do działań na rzecz zdrowia 230
4.1. Rozpoznawanie społeczności lokalnej 230
4.2. Wybór lidera 233
4.3. Tworzenie zespołów zadaniowych 234
4.4. Współpraca w zespole zadaniowym 236
4.5. Tworzenie grup wsparcia 240
5. Interwencja w środowisku 243
5.1. Istota interwencji 243
5.2. Określenie ról i analiza problemu w interwencji środowiskowej 245
5.3. Diagnoza w interwencji środowiskowej 248
5.4. Proces zmiany 258
5.5. Zakończenie interwencji 275
6. Prewencja i terapia w przypadku wybranych problemów zdrowotnych środowiska społecznego 279
6.1. Prewencja i terapia środowiskowa uzależnień 279
6.2. Prewencja przemocy 300
Blok samokształceniowy 308

Piśmiennictwo 310
Skorowidz 317