-17%

ebook Psychospołeczne i edukacyjne mechanizmy stereotypizacji, uprzedzeń i dyskryminacji dzieci sezonowych migrantów Sławomir Trusz

Wydawca: Scholar

Rok wydania: 2018

To książka o losie setek tysięcy dzieci cyrkularnych migrantów. Nazywa się je często „eurosierotami”. W jaki sposób dzieci te są spostrzegane, oceniane i traktowane przez innych? Autor książki w 12 badaniach (5 korelacyjnych i eksperymentalnych) ocenił zakres, w jakim korzystanie z terminu „eurosierota” prowadzi do stereotypizacji, uprzedzeń i dyskryminacji dzieci cyrkularnych migrantów w podstawowych środowiskach życia, tj. rodzinie, szkole i grupie rówieśniczej. Ponadto przeanalizowano w nich odroczone konsekwencje wyjazdów zarobkowych rodziców poza granice kraju dla jakości związków partnerskich/małżeńskich „eurosierot” w dorosłym życiu. Badania realizowano w latach 2012–2017, na łącznej próbie 3282 osób (nauczycieli, uczniów, studentów pedagogiki i dorosłych dzieci cyrkularnych migrantów), a uzyskane wyniki podsumowano w dwóch metaanalizach.

Warto podkreślić, że badania prowadzone przez Sławomira Trusza z wykorzystaniem eksperymentu w pedagogice należą do rzadkości, podobnie jak liczebność próby badawczej. Już ten fakt świadczy o naukowej odwadze, zaangażowaniu, wysokim kunszcie metodologicznym oraz wysokich umiejętnościach statystycznego opracowania, analiz i dyskusji.
z recenzji dr hab. Joanny Małgorzaty Łukasik, prof. UP w Krakowie

Mamy do czynienia z rzeczywiście unikalną monografią złożonego, pasjonującego i znaczącego społecznie zjawiska. Przewiduję, że praca wzbudzi zainteresowanie zarówno środowiska naukowego (nie tylko psychologów i pedagogów), jak i nauczycieli oraz opiekunów dzieci migrantów zarobkowych. Ponadto, książka wręcz powinna stać się też źródłem (i wzorcem) wielu inspiracji badawczych.
z recenzji dr hab. Doroty Turskiej, prof. nadzw. UMCS w Lublinie

Spis treści ebooka Psychospołeczne i edukacyjne mechanizmy stereotypizacji, uprzedzeń i dyskryminacji dzieci sezonowych migrantów

Spis treści
Wstęp 11
Rozdział 1. Spostrzeganie eurosierot przez innych.
Zjawisko stygmatyzacji i stereotypizacji dzieci
cyrkularnych migrantów 17
1.1. Społeczne piętno eurosieroctwa 18
1.1.1. Eurosieroctwo jako indywidualna skaza i piętno grupowe 19
1.2. Proces stereotypizacji eurosierot 21
1.2.1. Prototypy w procesie stereotypizacji eurosierot 23
1.2.2. Funkcje schematów poznawczych 24
1.2.3. Proces formowania stereotypowego obrazu eurosieroty 26
1.3. Badanie 1. Formalna i treściowa charakterystyka stereotypowego
obrazu eurosieroty 27
1.3.1. Metoda 28
1.3.2. Wyniki 30
1.3.3. Dyskusja 51
1.4. Automatyczna natura procesu stereotypizacji
dzieci cyrkularnych migrantów 54
1.5. Językowe mechanizmy stereotypizacji eurosierot 58
1.6. Badanie 2. Osiągnięcia edukacyjne eurosierot. Proces automatycznej
stereotypizacji dzieci cyrkularnych migrantów 63
1.6.1. Metoda 64
1.6.2. Wyniki 67
1.7. Badanie 3. Funkcjonowanie poznawcze eurosierot. Proces automatycznej
stereotypizacji dzieci cyrkularnych migrantów 69
1.7.1. Metoda 69
1.7.2. Wyniki 71
1.8. Dyskusja 73
Rozdział 2. Emocje wzbudzane przez eurosieroty.
Zjawisko uprzedzeń wobec dzieci cyrkularnych migrantów 76
2.1. Uprzedzenia i stereotypy – ich wzajemne relacje w ramach postaw 76
2.1.1. Uprzedzenia jawne i ukryte wobec eurosierot 79
2.1.2. Współczesne formy uprzedzeń – uprzedzenia awersyjne 83
2.2. Zjawisko dyfuzji znaczeń słów i afektu 84
2.3. Język a uprzedzenia wobec innych 85
2.3.1. Uprzedzenia i język nienawiści 86
2.3.2. Uprzedzenia i język propagandy 89
2.4. Badanie 4. Uprzedzenia jawne wobec eurosierot 90
2.4.1. Metoda 91
2.4.2. Wyniki 91
2.4.3. Dyskusja 93
2.5. Badanie 5. Uprzedzenia utajone wobec eurosierot,
sierot i dzieci 94
2.5.1. Metoda 95
2.5.2. Wyniki 98
2.5.3. Dyskusja 101
2.6. Badanie 6. Cechy charakteru eurosierot. Uprzedzenia utajone wobec
dzieci cyrkularnych migrantów 103
2.6.1. Metoda 103
2.6.2. Wyniki 105
2.7. Badanie 7. Kontakt z eurosierotami jako źródło negatywnych emocji 106
2.7.1. Metoda 107
2.7.2. Wyniki 109
2.8. Badanie 8. Kontakt z eurosierotami jako źródło negatywnych emocji.
Replikacja 110
2.8.1. Metoda 111
2.8.2. Wyniki 112
2.9. Dyskusja 114
Rozdział 3. Zachowania kierowane wobec eurosierot.
Zjawisko dyskryminacji dzieci cyrkularnych migrantów 116
3.1. Kategoryzowanie innych a skłonność do ich dyskryminowania 116
3.1.1. Treść stereotypu a różne formy dyskryminowania innych 117
3.1.2. Wymiary dyskryminowania innych 118
3.1.3. Zjawisko dyskryminowania a dehumanizowanie
i infrahumanizowanie innych 120
3.2. Związek stygmatyzacji i dyskryminacji 122
3.3. Dyskryminowanie eurosierot jako efekt oczekiwań interpersonalnych 125
3.4. Poziom spostrzeganej kontroli nad zachowaniami eurosierot
a skłonność nauczycieli do ich dyskryminowania 128
3.5. Zjawisko kontrolowanej
i automatycznej dyskryminacji innych 129
3.5.1. Znaczenie języka w procesie dyskryminowania innych 131
3.6. Badanie 9. Pomoc oferowana eurosierotom 134
3.6.1. Metoda 135
3.6.2. Wyniki 136
3.7. Badanie 10. Pomoc deklarowana i rzeczywiście oferowana
eurosierotom 138
3.7.1. Metoda 138
3.7.2. Wyniki 139
3.8. Dyskusja 140
Rozdział 4. Edukacyjne i pozaedukacyjne efekty eurosieroctwa.
Funkcjonowanie dzieci cyrkularnych migrantów w klasie szkolnej
i dorosłym życiu 144
4.1. Funkcjonowanie dzieci cyrkularnych migrantów w klasie szkolnej.
Pozycja społeczna i relacje eurosierot z rówieśnikami
i nauczycielami 145
4.1.1. Rola grupy rówieśniczej w rozwoju dziecka 145
4.1.2. Źródła negatywnych postaw i dyskryminowania dzieci
w grupie rówieśniczej 146
4.1.3. Zjawisko ulubieńców nauczycieli a dyskryminowanie eurosierot
w klasie szkolnej 150
4.1.4. Pozycja społeczna dzieci cyrkularnych migrantów
w klasie szkolnej 150
4.2. Badanie 11. Funkcjonowanie dzieci cyrkularnych migrantów
w klasie szkolnej 151
4.2.1. Metoda 151
4.2.2. Wyniki 153
4.2.3. Dyskusja 168
4.3. Funkcjonowanie dzieci cyrkularnych migrantów w dorosłym życiu.
Doświadczenia migracyjne, style przywiązania i relacje
partnerskie/małżeńskie 169
4.3.1. Potencjalne mediatory i moderatory efektów eurosieroctwa 171
4.3.2. Migracje zarobkowe rodziców a ich postawy wobec dzieci
oraz postawy dzieci wobec rodziców migrujących
i pozostających w kraju 172
4.3.3. Poziom zaspokajania potrzeb dzieci w rodzinach migracyjnych 173
4.3.4. Style przywiązania rozwijane przez dzieci
cyrkularnych migrantów 176
4.3.5. Style przywiązania a jakość funkcjonowania
osób w związkach partnerskich/małżeńskich 178
4.3.6. Style przywiązania a miłość romantyczna 179
4.4. Badanie 12. Wyjazdy zarobkowe rodziców, style przywiązania
a relacje partnerskie/małżeńskie dorosłych dzieci
cyrkularnych migrantów 181
4.4.1. Metoda 181
4.4.2. Wyniki 187
4.4.3. Dyskusja 191
Rozdział 5. Metaanalizy wyników badań od 1. do 12. 194
5.1. Metoda 195
5.2. Wyniki 200
5.2.1. Metaanaliza 1. Wpływ etykiety „eurosierota” na postawy
osób badanych wobec dzieci cyrkularnych migrantów 200
5.2.2. Metaanaliza 2. Paradoksalność wpływu etykiety „eurosierota”
na postawy osób badanych wobec dzieci
cyrkularnych migrantów 206
5.3. Dyskusja 210
Bibliografia 217
Aneksy 235
Aneks 1. Kwestionariusz Obrazu Eurosieroty (KOE) 235
Aneks 2. Przykładowe zdjęcia dziewczynek i chłopców w młodszym
i starszym wieku 240
Aneks 3. Zdjęcie grupy osób wykorzystywane w eksperymentach
nadprogowego torowania etykiet, na etapie pierwszym – rozgrzewki
poznawczej i podania instrukcji maskującej prawdziwy cel badania 241
Aneks 4. Przykładowe odciski palców 242
Aneks 5. Test Zdań Przemieszanych 243
Aneks 6. Słowa wykorzystane w zadaniach od 1 do 5 trzech testów IAT 244
Aneks 7. Przykładowe plansze wykorzystane w zadaniach
od 1 do 5 trzech testów IAT 245
Aneks 8. Przykładowe heksagramy 246
Aneks 9. Przykładowe czarno-białe zdjęcia radosnych i smutnych dzieci –
dziewczynek i chłopców w różnym wieku 247
Aneks 10. Przykładowe zadania testu przeszukiwania pola 248
Aneks 11. Kwestionariusz Zachowań Prozdrowotnych 249
Aneks 12a. Kwestionariusz Obrazu Ucznia
(KOU – wersja z kategorią opisową) 250
Aneks 12b. Kwestionariusz Obrazu Ucznia
(KOU – wersja z terminem „eurosierota”) 254
Aneks 13. Kwestionariusz Doświadczeń Migracyjnych 258
Wykaz rycin 259
Wykaz tabel 262
Indeks nazwisk 263
Indeks rzeczowy 270