Za darmo

ebook Republika versus monarchia Marek Tracz-Tryniecki

Wydawca: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego

Rok wydania: 2019

Pierwsza w literaturze przedmiotu monografia przedstawiająca całościowo myśl polityczno-prawną jednego z najbardziej znaczących pisarzy politycznych siedemnastowiecznej Rzeczypospolitej. Praca analizuje podstawowe kategorie myśli Andrzeja Maksymiliana Fredry przez pryzmat ustrojowej i doktrynalnej konfrontacji republiki z monarchią, ukazując również przełożenie tego konfliktu na gospodarkę, kwestie militarne i postulaty sprawnego działania. Autor w szerokim zakresie wykorzystał pisma Fredry, przedstawiając oryginalne ujęcie tematu.
•
Rozprawa Marka Tracza-Trynieckiego jest najbardziej kompleksową, najstaranniej usystematyzowaną, najlepiej źródłowo udokumentowaną prezentacją siedemnastowiecznej polskiej doktryny polityczno-prawnej w literaturze przedmiotu. Bez wątpienia stanowi długo oczekiwany przełom w badaniach nad rodzimą refleksją polityczną tej epoki.
prof. dr hab. Zbigniew Rau
•
Monografia Marka Tracza-Trynieckiego to istotne wydarzenie wydawnicze. Tekst przynosi wysoce kompetentną analizę doktryny dotychczas niemal nieznanej w nauce polskiej. Zawarte w książce rozważania są wynikiem dokonanych przez Autora niezwykle precyzyjnych badań nad pisarstwem politycznym Andrzeja Maksymiliana Fredry. Wypełniają one lukę w literaturze historycznodoktrynalnej dotyczącą ważnego twórcy XVII wieku, będącego aktywnym politykiem i zarazem osobą zdolną do formułowania abstrakcyjnych idei. Omawiana książka zasługuje na najwyższe uznanie zarówno jeśli chodzi o jej wartość naukową, jak i znaczenie poznawcze dla całego środowiska historyków.
prof. dr hab. Lech Dubel

Spis treści ebooka Republika versus monarchia

Wykaz skrótów 9

Wstęp 11
Stan badań i oceny myśli Fredry 11
Edycje dzieł Fredry 20
Założenia badawcze 23

Rozdział I. Autor 29
1. Życie i twórczość – rys biograficzny 29
2. Źródła inspiracji 44
a. Poglądy wyrażane przez sejmik wiszeński w latach 1646–1651 oraz w bezkrólewiu roku 1648 44
b. Literatura 52
c. Doświadczenie 81

Rozdział II. Ludzka natura i działanie 83
1. Natura ludzka 83
2. Bóg i fortuna 89
3. Skuteczne działanie 92
4. Wiedza 101

Rozdział III. Państwo 107
1. Istota i typologia państw 107
2. Natura państwa 111

Rozdział IV. Naród 117
1. Naród polityczny 117
2. Naród polski i polskość 122

Rozdział V. Jedność 125
1. Solidarność 127
2. Jedność prawa i instytucji 130
3. Obyczaje 132
4. Zgoda 134
5. Państwo złożone 138
6. Stronnictwa 140
7. Pokój religijny 141

Rozdział VI. Władza 143
1. Cel i zadania władzy 143
2. Udział narodu w sprawowaniu władzy 164
3. Organizacja władzy 173
4. Powołanie władzy 181
5. Król w republice – rector 186
6. Urzędnicy 190
7. Sprawowanie władzy 198
a. Zaangażowanie emocjonalne 198
b. Zaufanie 199
c. Skuteczne działanie wedle cnoty 199
d. Łagodność 202
e. Dopuszczenie krytyki 204
f. Słuchanie rad 204
g. Tłumienie buntów 206
h. Zachowanie norm moralnych 208
8. Zagrożenia płynące ze strony władzy i środki zapobiegawcze 209

Rozdział VII. Wolność 213
1. Istota wolności 214
2. Wolność zbiorowa a indywidualna 217
3. Wolność jako udział w rządach 219
4. Brak nacisku zewnętrznego i bezstronność 221
5. Wolność jako przywilej 225
6. Zagrożenia dla wolności 226
7. Wolność a stosunek do majątku 236
8. Równość a wolność 238
9. Polska wolność jako odmienność 241

Rozdział VIII. Cnota 243
1. Istota cnoty 243
2. Cnoty obywatelskie 246
3. Cnoty militarne obywateli 253
4. Czynniki kształtujące cnoty obywatelskie 257
5. Wybitne jednostki 259
6. Upadek republiki 264

Rozdział IX. Prawo 273
1. Prawa pozytywne a inne systemy norm 273
a. Prawo Boże i naturalne 273
b. Prawo a obyczaje 280
2. Źródła pochodzenia i obowiązywania prawa 281
a. Dawne prawo 281
b. Prawo stanowione 285
3. Rządy prawa 291
4. Prawo karne 296
5. Wymiar sprawiedliwości 300

Konkluzje 303
Bibliografia 311
Wykaz ilustracji 327
Summary 329
Od redakcji 333