ebook Sandwich generation? Jolanta Grotowska-Leder, Katarzyna Roszak

Wydawca: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego

Rok wydania: 2016

Książka dotyczy wsparcia udzielanego w trudnych sytuacjach życiowych w ramach rodziny trzypokoleniowej, powiązanego z przemianami wynikającymi z wyzwań demograficznych i zmian modelu polityki społecznej. Autorki skoncentrowały się na roli środkowej generacji jako źródle pomocy dzieciom i rodzicom, wykorzystując mało znaną w Polsce koncepcję sandwich generation. Zastosowały podejście jakościowe, które pozwoliło ujawnić nie tylko duże zróżnicowanie wzorów i form świadczonego wsparcia, lecz także stosowanych strategii pomagania i motywów jego świadczenia.
Publikacja adresowana jest do specjalistów z zakresu socjologii rodziny, pracowników systemu wsparcia społecznego i pomocy społecznej, pracowników socjalnych, psychologów i polityków społecznych, jak również pracowników organizacji pozarządowych ukierunkowanych na wsparcie rodziny.

Spis treści ebooka Sandwich generation?

Wstęp 7

Rozdział 1. Teoretyczno-metodologiczne podstawy analizy 13
1. Problematyka badań i założenia badawcze 13
2. Podstawy metodologiczne 17

Rozdział 2. Teoretyczne perspektywy analizy świadczenia wsparcia w rodzinach trzypokoleniowych 21
1. Wprowadzenie 21
2. Konteksty analizy wsparcia społecznego 21
3. Perspektywy analizy wsparcia społecznego – typologie wsparcia 28
3.1. Zasoby wsparcia – perspektywa strukturalna 28
3.2. Rodzaje wsparcia – perspektywa funkcjonalna 30
3.3. Perspektywa temporalna 31
4. Pomiar wsparcia 31
5. Międzypokoleniowe wsparcie rodzinne 34
5.1. Rodzina jako struktura wielopokoleniowa 34
5.2. Wsparcie w rodzinie w świetle wybranych koncepcji teoretycznych 35
5.3. Cykl życia a międzygeneracyjne wsparcie rodzinne 39
5.3.1. Pomaganie bliskim jako zadanie etapu środkowej dorosłości 41
5.4. Perspektywa sandwich generation 44
5.4.1. Definicja sandwich generation 46
5.4.2. Kierunki analiz sandwich generation 49
5.5. Determinanty międzygeneracyjnego wsparcia w rodzinie 54
5.5.1. Czynniki demograficzne 55
5.5.2. Czynniki społeczno-kulturowe 57
5.5.3. Czynniki ekonomiczne 63
5.5.4. Czynniki polityczne – transformacja i kryzys welfare state w Polsce 67

Rozdział 3. Komu pomagają? Perspektywa strukturalna międzygeneracyjnego wsparcia w rodzinie 75
1. Środkowe pokolenie w rodzinie – charakterystyka próby badawczej 75
2. Środkowe pokolenie w rodzinie jako pomagający 77
2.1. Sytuacja sandwich w doświadczeniu badanych 79
2.2. Pomaganie dzieciom 83
2.2.1. Zasady służące organizacji pomocy dzieciom 84
2.3. Pomaganie rodzicom i teściom 87

Rozdział 4. W jaki sposób pomagają? Perspektywa funkcjonalna międzygeneracyjnego wsparcia w rodzinie 89
1. Wprowadzenie 89
2. Formy międzygeneracyjnego wsparcia w rodzinie – perspektywa funkcjonalna 91
2.1. Pomaganie dzieciom 91
2.1.1. Pomoc materialna 91
2.1.2. Wsparcie informacyjne 99
2.1.3. Wsparcie emocjonalne 102
2.1.4. Wsparcie duchowe 103
2.2. Pomaganie rodzicom i teściom 104
2.2.1. Wsparcie materialne i usługi 105
2.2.2. Wsparcie informacyjne 112
2.2.3. Wsparcie emocjonalne 113
2.2.4. Wsparcie duchowe 114

Rozdział 5. Dlaczego pomagają? Motywy wspierania dzieci i rodziców przez członków środkowego pokolenia w rodzinie 115
1. Wprowadzenie 115
2. Normatywnie określane zobowiązania 115
2.1. Obowiązek wspierania 116
2.2. Transmisja wzorów pomagania w rodzinie 117
2.3. Realizacja roli matki – dziecka 118
2.4. Kulturowy nacisk społeczności lokalnej 119
3. Pomoc odwzajemniana 120
4. Zapewnienie wyższego statusu materialnego dzieciom 121
5. Inwestycja w schyłkowy etap życia 123
6. Motywy psychologiczne 124
6.1. Wymuszona konieczność 124
6.2. Więź emocjonalna 126

Rozdział 6. Międzygeneracyjne wsparcie w rodzinach trzypokoleniowych a status materialny świadczącego pomoc 127
1. Wprowadzenie 127
2. Wzory wspierania zstępnych i wstępnych przez należących do środkowego pokolenia w rodzinie według statusu materialnego 130
2.1. Zasięg świadczonej pomocy a status materialny 130
2.2. Typy sytuacji życiowych i form świadczonej pomocy 130
2.2.1. Pomoc instytucjonalna 131
2.2.2. Formy wspierania dzieci 132
2.2.3. Formy pomagania rodzicom i teściom 145
3. Motywy świadczenia pomocy a status materialny 150

Zakończenie. Czy sandwich generation? 151
Wykaz wywiadów 163
Bibliografia 169