ebook Sankcje w kościele Jerzy Syryjczyk

Wydawca: Wydawnictwo Naukowe UKSW

Rok wydania: 2008

Przepisy prawne zawarte w Kodeksie z 1983 r. będą bardziej zrozumiałe i przystępne, jeżeli uwzględni się ogólne założenia przyświecające pracom nad reformą prawa karnego. dlatego też ukazane zostały pryncypialne zasady, jakimi kierowała się Papieska Komisja Odnowy Kodeksu Prawa Kanonicznego przy reformie kościelnego prawa karnego.

Spis treści ebooka Sankcje w kościele

Wykaz skrótów 13
Wiadomości wstępne 15
1. Przebieg prac nad reformą kanonicznego prawa karnego 15
2. Ogólne założenia odnowy kościelnej dyscypliny karnej 19
3. Podział kościelnego prawa karnego w Kodeksie Prawa Kanonicznego z 1983 roku 30
Tytuł I. Karanie przestępstw w ogólności (kan. 1311-1312) 33
1. Prawo Kościoła do wymierzania sankcji karnych: kan. 1311 33
1.1. Uwagi ogólne 33
1.2. Podstawy władzy karania w Piśmie Św. 34
1.3. Władza karania według Magisterium Kościoła 39
1.4. Władza wrodzona i własna wymierzania kar w Kościele 41
1.5. Podmiot kanonicznego prawa karnego 45
1.5.1. Wierni Kościoła katolickiego 45
1.5.2. Odpowiedzialność karna osób fizycznych 47
2. Sankcje karne, środki karne i pokuty: kan. 1312 § 1-3 48
2.1. Uwagi ogólne 49
2.2. Sankcje karne 52
2.2.1. Kary poprawcze (lecznicze) czyli cenzury 52
2.2.2. Kary ekspiacyjne 54
2.3. Środki karne 57
2.4. Pokuty kanoniczne 59
Tytuł II. Ustawa karna i nakaz karny (kan. 1313-1320) 61
1. Zmiana lub zniesienie ustawy karnej: kan. 1313 § 1-2 61
1.1. Zmiana ustawy karnej 61
1.2. Zniesienie ustawy karnej 66
2. Kary ferendae et latae sententiae: kan. 1314 69
2.1. Uwagi wstępne 69
2.2. Kary ferendae sententiae 70
2.3. Kary latae sententiae 71
3. Partykularne ustawy karne: kan. 1315 § 1-3 75
3.1. Autor partykularnej ustawy karnej 76
3.2. Sankcje karne określone i nieokreślone 78
3.3. Obostrzenie ustaw karnych prawa powszechnego w prawie partykularnym 79
4. Jednolitość partykularnych ustaw karnych w skali kraju lub prowincji: kan. 1316 80
5. Kryterium ogólne ustanawiania kar kanonicznych w prawie partykularnym: kan. 1317 81
6. Zasady stanowienia kar latae sententiae oraz kar poprawczych w ustawodawstwie partykularnym: kan. 1318 83
6.1. Warunki ustanawiania kar latae sententiae 84
6.2. Kryteria ustanawiania kar poprawczych 86
7. Nakaz karny: kan. 1319 § 1-2 87
7.1. Władza wydawania nakazów karnych 88
7.2. Warunki nakładania nakazów karnych 92
8. Zakres władzy karnej ordynariusza miejsca w stosunku do zakonników: kan. 1320 94
Tytuł III. Podmiot sankcji karnych (kan. 1321-1330) 97
1. Ogólne pojęcie przestępstwa: kan. 1321 § 1-3 97
1.1. Definicja przestępstwa 97
1.1.1. Terminologia 97
1.1.2. Określenie 98
1.2. Element obiektywny przestępstwa 100
1.2.1. Zewnętrzność czynu przestępnego 100
1.2.2. Społeczna szkodliwość czynu 103
1.2.3. Bezprawie kryminalne – element legalny przestępstwa 104
1.3. Element subiektywny przestępstwa 106
1.3.1. Pojęcie poczytania 106
1.3.2. Poczytalność moralna 108
1.3.3. Poczytalność prawno-karna 110
1.3.3.1. Uwagi ogólne 110
1.3.3.2. Wina umyślna 111
1.3.3.3. Wina nieumyślna 116
1.4. Karalność przestępstw umyślnych i nieumyślnych 120
1.5. Domniemanie poczytalności 122
2. Habitualny brak używania rozumu: kan. 1322 125
3. Okoliczności wyłączające poczytalność i odpowiedzialność karną: kan. 1323 128
3.1. Małoletni przed ukończeniem szesnastego roku życia 129
3.2. Niezawiniona ignorancja, nieuwaga i błąd 131
3.2.1. Pojęcie ignorancji, nieuwagi i błędu 131
3.2.2. Usprawiedliwienie z powodu ignorancji 132
3.3. Przymus fizyczny i przypadek 134
3.3.1. Przymus fizyczny 134
3.3.2. Przypadek 136
3.4. Ciężka bojaźń, stan wyższej konieczności, wielka niedogodność 136
3.4.1. Ciężka bojaźń 136
3.4.2. Stan wyższej konieczności 139
3.4.3. Wielka niedogodność 141
3.4.4. Znamiona negatywne ograniczające zakres ciężkiej bojaźni, stanu wyższej konieczności i wielkiej niedogodności 142
3.5. Obrona konieczna 144
3.6. Aktualny brak używania rozumu 149
3.7. Niezawiniony błąd co do okoliczności wyłączającej poczytalność karną 150
4. Okoliczności zmniejszające poczytalność i łagodzące odpowiedzialność karną: kan. 1324 § 1-3 151
4.1. Katalog okoliczności ograniczających poczytalność karną 152
4.1.1. Niezupełne używanie rozumu 152
4.1.2. Zawiniony brak używania rozumu 153
4.1.3. Silne wzburzenie uczuciowe 154
4.1.4. Wiek między ukończonym 16 i nieukończonym 18 rokiem życia 155
4.1.5. Przekroczenie granic ciężkiej bojaźni, stanu wyższej konieczności i wielkiej niedogodności określonych w kan. 1323, n. 4 156
4.1.6. Naruszenie zasady należytego umiaru w obronie koniecznej 156
4.1.7. Ciężka i niesprawiedliwa prowokacja 157
4.1.8. Zawiniony błąd co do okoliczności wymienionych w kan. 1323 n. 4 i 5 157
4.1.9. Niezawiniona ignorancja sankcji karnej 158
4.1.10. Inne okoliczności zmniejszające poczytalność 159
4.2. Złagodzenie kary ze względu na zmniejszony ciężar przestępstwa 160
4.3. Przyczyny uwalniające od zaciągnięcia kar latae sententiae 161
5. Okoliczności, które nie modyfikują poczytalności i odpowiedzialności karnej: kan. 1325 162
6. Okoliczności stanowiące podstawę fakultatywnego zaostrzenia odpowiedzialności karnej: kan. 1326 § 1-2 166
6.1. Powrót do przestępstwa 166
6.2. Godność osoby popełniającej przestępstwo 171
6.3. Nadużycie władzy lub urzędu w celu popełnienia przestępstwa 173
6.4. Wina nieumyślna zbliżona do umyślności – culpa proxima dolo 176
6.5. Formy zaostrzenia ustawowego wymiaru kary 177
7. Ustawodawstwo partykularne i nakaz karny w przedmiocie okoliczności dotyczących poczytalności przestępstwa: kan. 1327 180
8. Usiłowanie przestępstwa: kan. 1328 § 1-2 182
8.1. Uwagi ogólne 182
8.2. Strona podmiotowa usiłowania 184
8.3. Zachowanie zmierzające do popełnienia czynu zabronionego 184
8.4. Niedokonanie zamierzonego przestępstwa 188
8.4.1. Przeszkody niezależne od woli sprawcy 188
8.4.2. Dobrowolne odstąpienie od usiłowania 189
8.5. Warunki odpowiedzialności karnej za usiłowanie 190
9. Współudział w przestępstwie: kan. 1329 § 1-2 192
9.1. Uwagi ogólne 192
9.2. Współsprawstwo – współudział fizyczny w przestępstwie 195
9.3. Współudział moralny w przestępstwie 199
9.4. Pomocnictwo 202
9.5. Współudział konieczny i niekonieczny 203
9.6. Odpowiedzialność karna za współudział w przestępstwie 205
9.6.1. Przestępstwa zagrożone karą ferendae sententiae 206
9.6.2. Przestępstwa zagrożone karą latae sententiae 208
10. Szczególna postać przestępstw niedokonanych: kan. 1330 209
Tytuł IV. Kary oraz inne środki karne (kan. 1331-1340) 213
Rozdział I Cenzury (kan. 1331-1335) 213
1. Ekskomunika: kan. 1331 § 1-2 213
1.1. Uwagi ogólne 214
1.2. Skutki ekskomuniki 217
1.2.1. Skutki ekskomuniki latae sententiae przed wyrokiem wyjaśniającym 217
1.2.2. Skutki ekskomuniki po wyroku skazującym lub deklarującym karę 222
2. Interdykt: kan. 1332 224
3. Suspensa: kan. 1333 § 1-4 226
3.1. Pojęcie suspensy 226
3.2. Podział suspensy 227
3.3. Bezpośrednie skutki suspensy 228
3.4. Ograniczenia zakresu suspensy 230
3.5. Suspensa zabraniająca pobierania dochodów, stypendium i pensji 231
4. Zakres suspensy: kan. 1334 § 1-2 232
5. Zawieszenie skutków cenzury dla dobra duchowego wiernych: kan. 1335 233
5.1. Niebezpieczeństwo śmierci 234
5.2. Prośba wiernych o sakrament, sakramentalia lub o akt rządzenia 234
Rozdział II Kary ekspiacyjne (kan. 1336-1338) 236
1. Katalog kar ekspiacyjnych: kan. 1336 § 1-2 236
1.1. Uwagi ogólne 236
1.2. Zakaz lub nakaz zamieszkania w określonym miejscu lub terytorium (kan. 1336 § 1, 1₀) 237
1.3. Pozbawienie władzy, urzędu zadania, przywileju, uprawnienia, łaski, tytułu, odznaczenia także czysto honorowego (kan. 1336 § 1, 2₀) 238
1.4. Zakazy (kan. 1336 § 1, 3₀) 239
1.5. Karne przeniesienie na inny urząd (kan. 1336 §, 4₀) 239
1.6. Wydalenie ze stanu duchownego (kan. 1336 §, 5₀) 240
2. Zakaz przebywania w określonym miejscu lub nakaz pobytu w określonym miejscu: kan. 1337 § 1-2 242
3. Postanowienia wyjaśniające: kan. 1338 § 1-3 243
Rozdział III Środki karne i pokuty (kan. 1339-1340) 245
1. Środki karne: kan. 1339 § 1-3 245
1.1. Uwagi ogólne 246
1.2. Upomnienie 247
1.3. Nagana 250
1.4. Udokumentowanie upomnienia i nagany 252
2. Pokuty kanoniczne: kan. 1340 § 1-3 254
Tytuł V. Wymierzanie kar (kan. 1341-1353) 257
1. Wszczęcie postępowania karnego: kan. 1341 257
2. Sądowe i administracyjne postępowanie karne: kan. 1342 § 1-3 261
3. Uprawnienia sędziego przy fakultatywnym wymiarze kar: kan. 1343 264
4. Uprawnienia sędziego przy obligatoryjnym wymiarze kar: kan. 1344, 10-3₀ 265
4.1. Odłożenie wymierzenia kary 266
4.2. Odstąpienie od wymierzenia kary 267
4.3. Nadzwyczajne złagodzenie kary 269
4.4. Warunkowe zawieszenie wykonania kary 270
5. Zaniechanie ukarania w przypadku zmniejszonej poczytalności sprawcy: kan. 1345 272
6. Wymiar kar przy zbiegu przestępstw: kan. 1346 273
7. Wymiar cenzur: kan. 1347 § 1-2 276
8. Odstąpienie od oskarżenia lub wymiaru kary: kan. 1348 278
9. Zasady wymiaru kar, gdy sankcja karna jest nieokreślona: kan. 1349 280
10. Kara wymierzona na duchownych: kan. 1350 § 1-2 282
11. Obowiązek przestrzegania kary: kan. 1351 284
12. Zawieszenie obowiązku przestrzegania kary: kan. 1352 § 1-2 286
12.1. Niebezpieczeństwo śmierci 286
12.2. Niebezpieczeństwo zgorszenia lub zniesławienia 287
13. Środki odwoławcze od sądowego i administracyjnego wymiaru kary: kan. 1353 289
Tytuł VI. Ustanie kar (kan. 1354-1363) 291
1. Uwagi wstępne 291
2. Ogólne zasady zwalniania z kar: kan. 1354 § 1-3 293
3. Zwalnianie z kar ustanowionych w ustawie karnej: kan. 1355 § 1-2 296
3.1. Zwalnianie z kar wymierzonych lub deklarowanych 297
3.2. Zwalnianie z kar latae sententiae przed ich deklaracją w postępowaniu sądowym lub pozasądowym 298
4. Zwalnianie z kar wymierzonych lub deklarowanych na podstawie nakazu karnego: kan. 1356 § 1-2 300
5. Zwalnianie z cenzur w wypadkach nadzwyczajnych: kan. 1357 § 1-3 302
5.1. Przypadek naglący 303
5.2. Niebezpieczeństwo śmierci 307
6. Warunki absolucji z cenzur: kan. 1358 § 1-2 309
7. Zakres zwolnienia z kar: kan. 1359 311
8. Zwolnienie z kary pod wpływem ciężkiej bojaźni: kan. 1360 313
9. Sposoby i forma zwolnienia z kary: kan. 1361 § 1-3 314
9.1. Zwolnienie udzielone osobie obecnej i nieobecnej 315
9.2. Sposoby zwalniania z kar 315
9.2.1. Zwolnienie bezwarunkowe 315
9.2.2. Zwolnienie warunkowe 315
9.3. Forma zwolnienia z kary 316
10. Przedawnienie skargi kryminalnej: kan. 1362 § 1-2 319
10.1. Uwagi ogólne 319
10.2. Czasokresy przedawnienia skargi kryminalnej 321
10.3. Obliczanie czasu przedawnienia 323
11. Przedawnienie skargi o wykonanie kary: kan. 1363 § 1-2 326
Bibliografia 328
1. Źródła 328
2. Literatura 329