ebook Sokrates w Waszyngtonie Tomasz Kuniński

Wydawca: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego

Rok wydania: 2015

Jak postępuje polityk decydujący się na poddanie torturom terrorysty, który wie, gdzie znajdują się mające wybuchnąć bomby? Czy należy zestrzelić samolot pasażerski skierowany przez terrorystów na cel cywilny? Czy polityk ma brudzić sobie ręce? Czy w ogóle je brudzi? Czy obywatele mają moralny obowiązek przestrzegania prawa? Kiedy z powodów etycznych można złamać prawo? Czy istnieje moralność między państwami? Pytania te zadaje autor książki Sokrates w Waszyngtonie. Etyczne dylematy politycznych nieprawości: perspektywa współczesna w świetle greckiej myśli klasycznej, stanowią one jednak wyłącznie pretekst do analizy klasycznej filozofii greckiej. Autor podchodzi do starożytnych tekstów ze współczesnej perspektywy i zastanawia się, w jakim stopniu Hellenowie znaleźli teoretyczną zapowiedź nurtujących nas dziś problemów.

„W tej rozprawie należy docenić wnikliwe rozpoznanie oryginalnych stanowisk platońskiego Sokratesa, Platona i Arystotelesa, zwykle inaczej ujętych niż obiegowe opracowania w tym zakresie. Mamy tu do czynienia z interpretacją adaptacyjną, która nie jest przeinaczeniem czy daleko idącą parafrazą, ale oryginalną próbą odczytania pierwowzorów. Na szczególne uznanie zasługuje przy tym nabyta kompetencja w podjęciu tak złożonej problematyki. Rozprawa jest pasjonująca, wielowątkowa, a ze względu na nowe i doniosłe treści nader zajmująca w ciągłej lekturze. Bywa ona ułatwiona dzięki kilku podsumowaniom w poszczególnych rozdziałach, a także przez to, że jest napisana stylem jasnym, potoczystym i perswazyjnym”.
Z recenzji prof. dr. hab. Mariana Wesołego

Spis treści ebooka Sokrates w Waszyngtonie

Od autora 9
Wprowadzenie 11
Rozdział I Etyka i polityka: wzajemne relacje. Współczesność i starożytność 19
Wstęp 19
Moralna ocena polityki 20
Teorie etyczne: krótki przegląd 29
Etyka zawodowa 33
Etyka i polityka: starożytność 35
Podsumowanie 44
Rozdział II Brudne ręce 45
Wstęp 45
Brudne ręce – analiza współczesna 46
Brudne ręce u M. Walzera 48
Dylematy moralne 51
Brudne ręce a utylitaryzm i konsekwencjalizm 54
Koncepcja brudnych rąk u M. Stockera 59
Podsumowanie 62
Brudne ręce u Arystotelesa 64
Analiza I rozdziału III księgi Etyki nikomachejskiej 64
Przymus 66
Niewiedza 69
Czyny mieszane 73
Arystoteles a problem brudnych rąk 75
Argumentacja M. Stockera 75
Argumentacja M. Nussbaum 79
Kontrargumentacja K.M. Nielsen 84
Problem brudnych rąk u Arystotelesa – próba rozstrzygnięcia 90
Brudne ręce u Platona 101
Szlachetne kłamstwa 104
Thymos 116
Podsumowanie 121
Rozdział III Polityczne zobowiązanie i obywatelskie nieposłuszeństwo 123
Wstęp 123
Polityczne zobowiązanie: wprowadzenie 124
Kriton a polityczne zobowiązanie 133
Argument utylitarystyczny 136
Bezstronność 142
Naturalny obowiązek sprawiedliwości 149
Wdzięczność 152
Zrzeszenie/przynależność 154
Zgoda 158
Podsumowanie 161
Powrót do jaskini 161
Filozof w polis 161
Filozof a jaskinia 165
Filozof, idee i polityczne zobowiązanie 167
Polityczne zobowiązanie u Arystotelesa 175
Obywatelskie nieposłuszeństwo: wprowadzenie 182
Sokrates i jego stosunek do prawa w Obronie i Kritonie 188
Sokrates i odrzucenie prawa odwetu 193
Sokrates i jego stosunek do prawa w Obronie i Kritonie – c.d. 197
Podsumowanie 209
Rozdział IV Moralność w stosunkach międzynarodowych 211
Wstęp 211
Tukidydes 213
Realizm i realiści 224
Krytyka realizmu: idealizm 231
Platon a moralna refleksja nad polityką zagraniczną 237
Arystoteles a moralna refleksja nad polityką zagraniczną 247
Podsumowanie 253

Zakończenie 255
Bibliografia 259