Za darmo

ebook Solidarność pokoleń. Dylematy relacji międzypokoleniowych Piotr Szukalski

Wydawca: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego

Rok wydania: 2012

Więzi społeczne to tradycyjny obszar zainteresowania nauk społecznych. Więzi te analizowane są w różnym kontekście jako naraz powiązanie, współzależność, spójnia, oddanie i przywiązanie występujące pomiędzy jednostkami i grupami. Relatywnie od niedawna kategoria ta bywa wykorzystana do analiz relacji pomiędzy osobami w różnym wieku, tworzących w poszczególnych okresach historycznych grupy jednorodne z punktu widzenia pewnych cech. Główną przyczyną relatywnie późnego odwoływania się do więzi pomiędzy różnymi grupami wieku i grupami urodzonymi w różnych okresach historycznych jest przede wszystkim całkiem świeża świadomość długofalowych konsekwencji przemian demograficznych, zachodzących w trakcie ostatniego stulecia.
Celem niniejszej pracy jest bliższe przyjrzenie się, jak owa szczególna więź wygląda we współczesnych społeczeństwach oraz jak wyglądać będzie w nadchodzących dekadach, przy czym ogląd ten dokonywany jest z perspektywy dwóch subdyscyplin nauk społecznych – ekonomii i nauk o polityce społecznej.

Spis treści ebooka Solidarność pokoleń. Dylematy relacji międzypokoleniowych

Wprowadzenie 7

1. Demografia relacji międzypokoleniowych 11
1.1. Wprowadzenie 11
1.2. Pokolenie – jak je rozumieć? 12
1.3. Demografia relacji międzypokoleniowych – długookresowe tendencje 15
1.4. Zmiany relacji międzypokoleniowych w skali makro 22
1.5. Zmiany relacji międzypokoleniowych w rodzinie 32
1.6. Podsumowanie rozdziału pierwszego 43
Literatura 44

2. Solidarność międzypokoleniowa a kontrakt intergeneracyjny 47
2.1. Wprowadzenie – od relacji międzypokoleniowych do kontraktu Międzypokoleniowego 47
2.2. Solidarność międzypokoleniowa 50
2.2.1. Solidarność międzypokoleniowa – jak ją zdefiniować? 50
2.2.2. Solidarność międzypokoleniowa z perspektywy nauk o rodzinie 53
2.2.3. Solidarność międzypokoleniowa z perspektywy ekonomii 54
2.2.4. Solidarność międzypokoleniowa z perspektywy polityki społecznej 55
2.2.5. Zasady solidarności międzypokoleniowej 58
2.3. Umowa międzypokoleniowa 60
2.3.1. Kontrakt międzypokoleniowy 60
2.3.2 Zasady umowy międzypokoleniowej 62
2.3.2.1. Zasady ogólne 62
2.3.2.2. Zasada sprawiedliwości międzypokoleniowej 65
2.3.3. Specyfika publicznego kontraktu międzypokoleniowego 71
2.3.4. Umowa publiczna a umowa prywatna 72
2.4. Ku instytucjonalizacji sprawiedliwości międzypokoleniowej 74
2.5. Podsumowanie rozdziału drugiego 76
Literatura 77

3. Solidarność międzypokoleniowa i kontrakt intergeneracyjny w przyszłości 81
3.1. Wprowadzenie 81
3.2. Transformacja cyklu życia 83
3.2.1. Uwagi wprowadzające 83
3.2.2. Co wynika z analiz cyklu życia dla zrozumienia przebiegu życia? 85
3.2.3. Zmiana cyklu życia 86
3.2.4. Podsumowanie punktu 87
3.3. Redefiniowanie okresu starości 91
3.3.1. Uwagi wprowadzające 91
3.3.2. Moment rozpoczynania się starości 92
3.3.3. Apokaliptyczna demografia 96
3.3.4. Najważniejsze długookresowe tendencje zaprzeczające aksjomatom demografii apokaliptycznej 99
3.3.5. Poszukiwanie nowych ról dla seniorów 100
3.3.6. Kierunki przyszłych zmian 102
3.3.7. Przygotowanie do starości 104
3.4. „Srebrna gospodarka” 107
3.4.1.Wprowadzenie 107
3.4.2. Starzenie się ludności – od zagrożenia przez wyzwanie do szansy 108
3.4.3. Etapy rozwoju „srebrnej gospodarki” 109
3.4.4. Główne obszary wchodzące w skład „srebrnej gospodarki” 111
3.4.5. Kwestie problematyczne 112
3.4.6. Podsumowanie punktu 113
3.5. Rodzina – sprawa prywatna czy sprawa publiczna? 114
3.5.1. Uwagi wprowadzające 114
3.5.2. Przyczyny podejmowania polityki prorodzinnej 116
3.5.3. Rodzina i dziecko w świetle teorii dóbr publicznych 117
3.5.4. Czy interwencja państwa w „produkcję” dzieci jest efektywna? 122
3.5.5. Jaka powinna być polityka prorodzinna? 124
3.5.5. Podsumowanie punktu 127
3.6. Procedury demokratyczne a zmieniająca się demografia 129
3.7. Podsumowanie rozdziału trzeciego 133
Literatura 134

4. Ageizm – dyskryminacja ze względu na wiek 139
4.1. Wprowadzenie 139
4.2. Wiek jako cecha strukturyzująca zbiorowość 141
4.3. Istota ageizmu 143
4.4. Rodzaje ageizmu 144
4.5. Przyczyny ageizmu 147
4.6. Cechy osób starszych wzmacniające występowanie ageizmu 152
4.7. Przejawy ageizmu 154
4.8. Niebezpieczeństwa wynikające z ageizmu 156
4.9. Ageizm w praktyce – wybrane przykłady 157
4.9.1. Dyskryminacja na rynku pracy 158
4.9.2. Opieka zdrowotna 162
4.9.3. Osoby starsze jako konsumenci 165
4.10. Seniorzy wobec ageizmu 168
4.11. Przeciwdziałanie ageizmowi 169
4.12. Podsumowanie rozdziału czwartego 173
Literatura 175
Podsumowanie 179

Aneks 184
Metodologia pomiaru solidarności międzypokoleniowej 184
A.1 Wprowadzenie 184
A.2. Profil wieku konsumentów i zarabiających 185
A.3. Rachunkowość generacyjna 189
A.4. Analiza bezpośrednich wydatków publicznych 194
A.5. Analiza systemu podatkowego 200
A.6 Analiza polityki mieszkaniowej 201
A.7. Podsumowanie aneksu 205
Literatura 205