ebook Społeczne role sędziów rodzinnych Magdalena Arczewska

Wydawca: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego

Rok wydania: 2009

Społeczne role sędziów rodzinnych to pierwsza w Polsce monografia grupy zawodowej sędziów rodzinnych w ujęciu socjologicznym. Analiza tej tematyki jest bardzo istotna ze względu na fakt, iż sędziowie rodzinni wykonują szczególny zawód zaufania publicznego. Orzekają bowiem o problemach daleko wykraczających poza ramy prawne, ingerują w sprawy dotyczące życia rodzinnego, a wydawane przez nich orzeczenia bardzo często dotyczą losu dzieci - osób, które nie mogą same o sobie decydować.

Książka umożliwia poznanie grupy sędziów rodzinnych - ich samooceny, oceny własnej pozycji w środowisku sędziowskim oraz przypisywanych i pełnionych ról społecznych. W pierwszej części, opartej na bogatej literaturze przedmiotu, aktach prawnych i dokumentach, rozważane są kwestie związane z zagadnieniem roli społecznej, sądownictwem rodzinnym i sędzią rodzinnym. Część druga stanowi analizę wyników badań własnych, których celem było zidentyfikowanie ról realizowanych przez sędziów rodzinnych oraz poznanie ich opinii na temat powierzonych im zadań.

Jest to publikacja skierowana do szerokiego grona Czytelników - socjologów, prawników (w szczególności do sędziów - ale nie tylko rodzinnych), a także do wszystkich osób chcących skonfrontować swoje poglądy na temat funkcjonowania sądownictwa rodzinnego w Polsce z opinią Autorki.

Spis treści ebooka Społeczne role sędziów rodzinnych

Wstęp 11

Rozdział I. Role społeczne. Analiza teoretyczna wybranych koncepcji socjologicznych 15

Wprowadzenie 15
1. Pojęcie roli społecznej w socjologii 18
2. Analiza wybranych koncepcji teoretycznych 25
2.1. Socjologia humanistyczna Floriana Znanieckiego 25
2.2. Funkcjonalizm socjologiczny Roberta Mertona 30
2.3. Dramaturgizm w ujęciu Ervinga Goffmana 33
2.4. Teoria roli Ralpha Lintona 35
2.5. Syntetyczne podejście do teorii roli Ralpha H. Turnera 38
3. Podsumowanie 40

Rozdział II. Kształtowanie roli sędziego rodzinnego. Studium społeczno-historyczne 44

Wprowadzenie 44
1. Specyfika władzy sądowniczej 46
1.1. Wyodrębnienie władzy sądowniczej jako konsekwencja zasady podziału władz 46
1.2. Zasada wyłącznie sądowego wymiaru sprawiedliwości a pojęcie sprawiedliwości 49
1.3. Zasada niezawisłości sędziowskiej 53
2. Geneza sądownictwa rodzinnego na świecie 58
2.1. Funkcje rodziny 58
2.2. Geneza prawnej ochrony rodziny 61
2.3. Powstanie sądu rodzinnego jako odrębnej instytucji i wyodrębnienie roli sędziego rodzinnego 64
3. Utworzenie sądów rodzinnych w Polsce i powołanie sędziów rodzinnych 70
4. Podsumowanie 76

Rozdział III. Role społeczne współcześnie przypisane sędziom rodzinnym w Polsce 79

Wprowadzenie 79
1. Środowisko pracy sędziów 81
1.1. Właściwość sądów rodzinnych 81
1.2. Organizacja sądów rodzinnych 86
2. Normy prawne kształtujące role sędziów rodzinnych 88
2.1. Prawo o ustroju sądów powszechnych 88
2.2. Regulamin wewnętrznego urzędowania sądów powszechnych 92
3. Droga do zawodu sędziego rodzinnego 94
3.1. Aplikacja sądowa 94
3.2. Asesura sądowa 96
4. Klasyfikacja ról sędziów rodzinnych 98
4.1. Sędzia rodzinny – koordynator 98
4.1.1. Współpraca sędziów rodzinnych z kuratorami sądowymi 101
4.1.2. Współpraca sędziów rodzinnych z rodzinnymi ośrodkami diagnostyczno-konsultacyjnymi 103
4.1.3. Współpraca sędziów rodzinnych z instytucjami pomocy społecznej 104
4.2. Sędzia rodzinny – kontroler 107
4.3. Sędzia rodzinny – mediator 108
4.4. Sędzia rodzinny – ekspert 111
5. Problemy zdiagnozowane na podstawie analizy literatury przedmiotu oraz wyników dotychczas przeprowadzonych badań 113
5.1. Pozaprawne kwalifikacje sędziów rodzinnych 113
5.2. Awans zawodowy i prestiż 118
5.3. Relacje sądu rodzinnego z instytucjami pomocy społecznej 121
6. Samoorganizacja środowiska – Stowarzyszenie Sędziów Sądów Rodzinnych w Polsce 128
7. Podsumowanie 132

Rozdział IV. Społeczne role sędziów rodzinnych. Analiza wyników badań własnych 137

1. Założenia metodologiczne badań 137
1.1. Przedmiot badań 137
1.2. Założenia badawcze 139
1.3. Cel badań 140
1.4. Uzasadnienie podjęcia problemu badawczego 140
1.5. Metody i techniki badań 141
1.6. Realizacja badań własnych 142
2. Wyniki badań własnych 146
2.1. Wprowadzenie 146
2.2. Analiza wyników badań jakościowych 147
2.2.1. Autodefiniowanie roli społecznej 147
2.2.2. Klasyfikacja ról sędziów rodzinnych 156
2.2.2.1. Sędzia rodzinny – koordynator 156
2.2.2.2. Sędzia rodzinny – kontroler 161
2.2.2.3. Sędzia rodzinny – mediator 162
2.2.2.4. Sędzia rodzinny – ekspert 166
2.2.2.5. Sędzia rodzinny – partner rodziny 167
2.2.3. Samoorganizacja środowiska 170
2.2.4. Awans zawodowy 173
2.2.5. System kształcenia sędziów rodzinnych 175
2.3. Wnioski z analizy badań jakościowych 178
2.3.1. Definiowanie roli sędziego rodzinnego 178
2.3.2. Społeczne role sędziów rodzinnych 181
2.3.3. Samoorganizacja środowiska 186
2.3.4. Awans zawodowy 187
2.3.5. System kształcenia sędziów rodzinnych 188
3. Rekomendacje 189

Zakończenie 191
Bibliografia 196
Książki i druki zwarte 196
Artykuły w czasopismach naukowych i artykuły prasowe 204
Materiały i dokumenty 209
Akty prawne 209
Orzecznictwo 211