ebook Strategiczna logika firm rodzinnych Adrianna Lewandowska

Wydawca: Wydawnictwo Naukowe PWN

Rok wydania: 2019

Istota firmy rodzinnej polega na połączeniu dwóch systemów – rodziny i biznesu. Spoiwem tych elementów jest nie tylko kapitał, lecz więź osób należących do jednej rodziny w układzie pokoleniowym. Wyznacza to sposób funkcjonowania podmiotu gospodarczego, determinuje cele, wpływa na kulturę̨ organizacyjną i strategie działania

Równocześnie nakładanie się systemów rodzinnego i firmowego prowadzi do wzajemnego nasilania relacji pomiędzy tymi systemami. Badania potwierdzają, że efektywność firmy rodzinnej nie może być analizowana i oceniana bez analizy systemu rodzinnego. Firmy rodzinne są skłonne do wielkich ofiar, nawet do przetrwania długookresowego załamania, aby tylko oszczędzić firmę i społeczność wokół niej. Potwierdza to istnienie innej logiki niż tylko w wymiarze ekonomicznym.

Firma rodzinna stała się modelem dla wszystkich firm. Powodem tego zainteresowania jest fakt, że dzisiejsza firma, bardziej niż kiedykolwiek (…), zbudowana jest w oparciu o budulec, z którego zbudowane są również same rodziny. Podejście to uwypukliło się w obliczu kryzysu gospodarczego ostatnich lat, który pokazał, że przedsiębiorstwa rodzinne mają wysokie kompetencje do przetrwania w trudnych warunkach gospodarczych i radzą sobie lepiej niż firmy nierodzinne.
Ze wstępu

Teza główna publikacji dotyczy potrzeby, możliwości i konsekwencji wynikających z harmonizacji kodów wartości, które autorka przedstawia w modelu BELIEFS, będącym syntezą wartości wywodzących się z systemu rodzinnego i firmowego. Im większa harmonizacja, tym większa szansa na sukces. Główne wnioski, które autorka na podstawie tych badań wyprowadza są takie, że decyzje, jakie zapadają w firmach rodzinnych na różnych etapach tego procesu, nie mają swojego uzasadnienia w analizie strategicznej, ani też częstokroć - jak pokazują strategie funkcjonalne - w racjonalności ekonomicznej. Za decyzjami strategicznych firm rodzinnych stoją również inne zmienne niż logika biznesowa. Różnice te najwyraźniejsze są w obszarze analizy zasobów, stawiania celów, funkcjonalnych strategii HR, oraz strategii finansowych. Zestawione w ramach procesu strategicznego dały pierwszy obraz na proces porównawczy: zarządzania strategicznego w firmach rodzinnych i nierodzinnych.
Z recenzji dra hab. Jana Klimka, prof. SGH

Spis treści ebooka Strategiczna logika firm rodzinnych

Przedmowa 9
Wstęp 13
ROZDZIAŁ 1 29
Istota i specyfika przedsiębiorstw rodzinnych 29
1.1. Rodzina – rozumienie systemu i zależności jako punkt wyjścia 30
1.2. Znaczenie rodziny w kształtowaniu postaw przedsiębiorczych 34
1.3. Definicja przedsiębiorstwa rodzinnego w teoriach systemowych i strukturalnych 39
1.4. Teoria koewolucji systemów 51
1.5. Teoria zasobowa i wpływ „rodzinności” (ang. familiness) na typologie firm rodzinnych 60
1.6. Dominująca własność jako immanentna cecha firm rodzinnych 72
ROZDZIAŁ 2 77
Determinanty rozwoju przedsiębiorstw rodzinnych 77
2.1. Teoria agencji versus teoria służebności menedżerów 78
2.2. Teoria kontyngencji – podejście sytuacyjne 82
2.3. Model ciągłości działania i orientacja na długowieczność 84
2.4. Krytyczne czynniki hamujące rozwój 91
ROZDZIAŁ 3 97
Korelacja strategii biznesu i strategii rodziny, zakresy oddziaływania 97
3.1. Proces zarządzania strategicznego w firmie i rodzinie 98
3.2. Strategia właścicielska 102
3.3. Konflikty systemowe w stawianiu celów – rodzina versus firma 106
3.4. Strategia sukcesyjna – punkt krytyczny w rozwoju firmy rodzinnej 111
3.5. Deskryptory sukcesu firmy rodzinnej 118
ROZDZIAŁ 4 127
Wartości – soczewka długookresowej perspektywy działania firm rodzinnych 127
4.1. Perspektywa socjalno-emocjonalnego bogactwa 128
4.2. Wartości – podejście definicyjne osadzone w teoriach Rokeacha i Schwartza 136
4.3. Znaczenie wartości w przedsiębiorstwach rodzinnych 143
4.4. Zarządzanie przez wartości w firmie rodzinnej 149
ROZDZIAŁ 5 157
Koncepcja i metodyka trójetapowych badań własnych 157
5.1. Założenia i podstawy teoretyczne badań 158
5.2. Zakres i organizacja badań własnych 162
5.3. Trójwarstwowa organizacja badań własnych 167
ROZDZIAŁ 6 171
Zarządzanie strategiczne firm rodzinnych i nierodzinnych – przegląd badań literaturowych 171
6.1. Analiza strategiczna 183
6.1.1. Analiza otoczenia zewnętrznego 183
6.1.2. Analiza otoczenia wewnętrznego 186
6.2. Definiowanie strategii rozwoju 190
6.2.1. Stawianie celów 191
6.2.2. Strategie innowacji 194
6.2.3. Strategie dywersyfikacji 198
6.2.4. Strategie internacjonalizacji 201
6.2.5. Strategie konkurowania 203
6.2.6. Strategie zrównoważonego rozwoju 204
6.3. Implementacja i strategie funkcjonalne 209
6.3.1. Strategiapersonalna (Human Resources) 209
6.3.2. Strategie marketingowe 212
6.3.3. Strategie finansowe 213
6.4. Monitorowanie i kontrola 218
6.5. Wnioski z analizy porównawczej firm rodzinnych i nierodzinnych 220
ROZDZIAŁ 7 235
Dominująca logika firm rodzinnych – jakościowe badania własne 235
7.1. Teoria dominującej logiki firm 236
7.2. Organizacja i przeprowadzenie badań 243
7.3. Mapy poznawcze badanych firm rodzinnych 249
7.4. Dominująca logika w skutecznie działających firmach rodzinnych – wnioski 271
ROZDZIAŁ 8 285
Model doskonałości BELIEFS 285
8.1. Podstawy teoretyczne do modelu BELIEFS 286
8.2. Metoda, organizacja i przeprowadzenie badań ilościowych 294
8.2.1. Cele, zakres i przedmiot badań 294
8.2.2. Metodyka prac badawczych 300
8.2.3. Charakterystyka próby 306
8.3. Analiza istotności realizacji – IPA (ang. Importance-Performance Analysis) 312
8.3.1. Analiza istotności realizacji w grupie pracowników firmy rodzinnej (spoza rodziny, bez udziałów) 317
8.3.2. Analiza istotności realizacji wśród członków rodziny zaangażowanych w firmę (bez udziałów) 323
8.3.3. Analiza istotności realizacji wśród członków rodziny zaangażowanych w firmę, z udziałami 331
8.4. Analiza wiązek wartości i indeks BELIEFS w poszczególnych grupach respondentów 341
8.4.1. Analiza wiązek wartości i indeks BELIEFS w grupie członków rodziny bez udziałów 342
8.4.2. Analiza wiązek wartości i indeks BELIEFS w grupie pracowników 353
8.4.3. Analiza wiązek wartości i indeks BELIEFS wśród członków rodziny zaangażowanych w firmę, bez udziałów 363
8.4.4. Analiza wiązek wartości i indeks BELIEFS w grupie członków rodziny będących udziałowcami, pracujących w firmie 375
8.4.5. Zestawienie indeksów BELIEFS badanych grup 386
8.5. Analiza istotności wartości i korelacja z wynikami finansowymi 394
8.5.1. Podstawowe statystyki uwzględnionych w pracy zmiennych ilościowych 400
8.5.2. Predyktory wskaźnika harmonizacji wartości 402
8.5.3. Predyktory sukcesu finansowego firmy 405
8.5.4. Predyktory dobrych relacji w rodzinie biznesowej 408
8.6. Wnioski z badania weryfikującego statystycznie model BELIEFS 412
Zakończenie 423
Bibliografia 431
Netografia 468
Spis rysunków 469
Spis tabel 471
Spis wykresów 474
Załącznik 1. Kwestionariusz wywiadu do badania jakościowego w ramach dominującej logiki firmy rodzinnej 476
Załącznik 2. Kwestionariusz badania ilościowego – weryfikacji modelu BELIEFS 482
Załącznik 3. List zapraszający i widok witryny badania BELIEFS 494