ebook Suma logiczna William Ockham

Tekst książki pochodzi z wydania pierwszego, które ukazało się w 1971 r. nakładem PWN, zostało dodrukowane w 2010 r. W 2023 r. wykonaliśmy kolejny dodruk w oprawie serii Biblioteka Klasyków Filozofii.

Logika jest bowiem najbardziej sprawnym narzędziem spośród wszystkich sztuk i bez niej nie można w sposób doskonały zapoznać się z żadną nauką, przy czym odmiennie od narzędzi materialnych, nie zużywa się ona przez częste stosowanie, ale przeciwnie, rozwija się przez ciągłe i pilne uprawianie dowolnej innej nauki.

(ze Wstępu)

Ockham [ọkǝm] WILHELM, William of Ockham, ur. ok. 1300, zm. ok. 1350, średniowieczny filozof i teolog, franciszkanin. Jako jeden z głównych inicjatorów nowego prądu via moderna w scholastyce został nazwany venerabilis inceptor [‘czcigodny początkodawca’], 1312–18 studiował w Oksfordzie, od 1318 wykładał tamże, 1324 posądzony o herezję został wezwany do kurii w Awinionie, 1328 uciekł z Awinionu i oddał się pod opiekę cesarzowi Ludwikowi IV Bawarskiemu, od 1330 przebywał wraz z cesarzem w Monachium, gdzie powstała większość jego dzieł, przed śmiercią pojednał się z Kościołem.

Głosił konsekwentny nominalizm, według którego pojęcia ogólne, będące skutkiem abstrakcji, nie mają odpowiedników w rzeczywistości, w teorii poznania głosił, że jedynie intuicja (jako bezpośrednia i doświadczalna percepcja istniejącej rzeczy) jest podstawą poznania naukowego, poznanie ludzkie ograniczał do stwierdzenia istnienia doznawanych rzeczy i do posługiwania się znakami pojęciowymi, negował możliwość racjonalnego poznania Boga, twierdząc, iż jego istnienie i przysługujące mu cechy poznać możemy tylko w oparciu o wiarę, głosząc nieograniczoną wszechmoc Boga, negował istotową zależność skutków od przyczyn, ona jest też tylko jedyną racją dobra moralnego, gdyż żadne obiektywne prawa nie mogą ograniczać woli Boga, sformułował postulat, iż „bytów nie należy mnożyć bez konieczności”. Ockham jest również znany jako autor traktatów politycznych na temat stosunków Kościoła i państwa, w których sprzeciwiał się świeckiej władzy papieża i występował jako rzecznik praw cesarskich.

(biogram na podstawie Wielkiej encyklopedii PWN, 2003)