ebook System prawa żywnościowego Paweł Wojciechowski, Małgorzata Korzycka

Wydawca: Wolters Kluwer

Rok wydania: 2017

"Recenzowana praca znanych i uznanych Autorów stanowi pierwsze w polskiej literaturze, tak szerokie i pogłębione, opracowanie prawa żywnościowego, nowej dziedziny prawa znajdującej się w toku wyodrębniania. Dzieło obejmuje niemalże całość bardzo rozległej i skomplikowanej problematyki prawnej dotyczącej żywności i choćby już tylko z tego względu zasługuje na miano "Systemu prawa żywnościowego". Przedmiotem analizy są zarówno regulacje unijne, jak i polskie, tzw. międzynarodowe prawo żywnościowe oraz w niezbędnym zakresie prawo żywnościowe niektórych państw. (...) Bez wątpienia recenzowana praca jest dziełem oryginalnym i pionierskim, wypełniającym dotkliwą lukę w dotychczasowej literaturze".
Prof. dr hab. Roman Budzinowski
Opracowanie, mające charakter systemu prawa, ujmuje prawo żywnościowe jako wyodrębnioną dyscyplinę o znaczącym obszarze regulacji bezpieczeństwa i jakości żywności, zawierającą wymagania wobec rolników i przedsiębiorców w całym łańcuchu żywnościowym, w szczególności w zakresie higieny żywności, jej urzędowej kontroli, znakowania, reklamy i prezentacji. Obejmuje również problematykę analizy ryzyka (ocena, zarządzanie, informowanie) oraz systemów jakości żywności prawa publicznego (żywność ekologiczna, żywność genetycznie zmodyfikowana, żywność regionalna i tradycyjna, żywność wyróżniana znakiem władzy publicznej) i prywatnego. Omawia ponadto szczególne zagadnienia suplementów diety oraz praw człowieka w prawie żywnościowym, będących wyznacznikiem konstytucyjnej i międzynarodowej ochrony udzielanej prawu do odpowiedniej żywności. Adresaci: System prawa żywnościowego przeznaczony jest dla naukowców, doktorantów i studentów prawa, administracji, zarządzania oraz kierunków związanych z żywnością i dietetyką. Może być w dużym stopniu przydatny pracownikom instytutów badawczych, zajmujących się żywnością i organów urzędowej kontroli żywności. Będzie pomocny sędziom, radcom prawnym, adwokatom. Producenci i dystrybutorzy żywności znajdą w nim nie tylko informacje o obowiązującej regulacji prawnej, ale też rozstrzygnięcie wielu problemów. Adresatem opracowania są również konsumenci żywności, którzy - by dokonywać świadomych wyborów - muszą mieć wiedzę właśnie z zakresu prawa żywnościowego.

Spis treści ebooka System prawa żywnościowego

Wykaz skrótów , str. 13

Wstęp , str. 19

ROZDZIAŁ I. Prawo żywnościowe jako dziedzina prawa , str. 23
1. Wyodrębnienie prawa żywnościowego jako nowej dziedziny prawa , str. 29
2. Prawo żywnościowe a inne dziedziny prawa (prawo rolne, prawo konsumenckie, prawo handlowe, prawo administracyjne) , str. 36
2.1. Prawo żywnościowe a prawo rolne , str. 36
2.2. Prawo żywnościowe a prawo handlowe , str. 43
2.3. Prawo żywnościowe a prawo konsumenckie , str. 48
3. Metody regulacji w prawie żywnościowym , str. 54
4. Ewolucja prawa żywnościowego , str. 57
4.1. Dawne prawo żywnościowe , str. 57
4.2. Rozwój prawa żywnościowego w polskim prawodawstwie , str. 60
4.3. Rozwój prawa żywnościowego w Unii Europejskiej , str. 64
4.4. Rozwój prawa żywnościowego w wybranych państwach spoza UE , str. 68
4.4.1. Stany Zjednoczone Ameryki , str. 68
4.4.2. Chiny , str. 77
4.4.3. Brazylia , str. 82
4.4.4. Australia , str. 87
4.4.5. Kodeks żywnościowy (Codex Alimentarius) , str. 89

ROZDZIAŁ II. Unijne prawo żywnościowe , str. 96
1. Podstawy traktatowe unijnych regulacji z zakresu prawa żywnościowego , str. 97
1.1. Regulacja odnosząca się do funkcjonowania rynku wewnętrznego jako podstawa aktów z zakresu prawa żywnościowego (art. 114 TFUE, dawniej art. 95 TWE) , str. 100
1.2. Regulacja dotycząca wspólnej polityki rolnej jako podstawa aktów z zakresu prawa żywnościowego (art. 43 TFUE, dawniej art. 37 TWE) , str. 104
1.3. Regulacja dotycząca ochrony zdrowia publicznego jako podstawa aktów z zakresu prawa żywnościowego (art. 168 ust. 4 lit. b TFUE, dawniej art. 152 ust. 4 lit. b TWE) , str. 107
1.4. Regulacja dotycząca polityki handlowej jako podstawa aktów z zakresu prawa żywnościowego (art. 207 TFUE, dawniej art. 133 TWE) , str. 109
1.5. Wpływ Traktatu akcesyjnego na akty prawne z zakresu prawa żywnościowego , str. 110
2. Rodzaje i formy unijnych aktów prawa wtórnego , str. 111
3. Zastosowanie zasady pomocniczości i proporcjonalności w regulacjach z zakresu prawa żywnościowego , str. 115
3.1. Zasada pomocniczości , str. 116
3.2. Zasada proporcjonalności , str. 117
4. Cele unijnego prawa żywnościowego , str. 119
4.1. Ochrona życia i zdrowia człowieka , str. 125
4.2. Ochrona interesów ekonomicznych konsumentów i uczciwych praktyk rynkowych , str. 130
4.3. Swobodny przepływ żywności , str. 134
4.4. Ochrona środowiska , str. 136
4.5. Ochrona zdrowia i dobrostanu zwierząt oraz zdrowia roślin , str. 138
5. Struktura unijnego prawa żywnościowego , str. 141
6. Zasady ogólne unijnego prawa żywnościowego , str. 141
6.1. Zasada regulacji łańcucha żywnościowego od produkcji pierwotnej do konsumenta finalnego , str. 143
6.2. Zasada odpowiedzialności podmiotów prowadzących przedsiębiorstwa spożywcze za zapewnienie bezpieczeństwa żywności i pasz , str. 145
6.3. Zasada możliwości śledzenia (traceability) , str. 147
6.4. Zasada analizy ryzyka , str. 149
6.4.1. Pojęcie ryzyka , str. 149
6.4.2. Analiza ryzyka , str. 152
6.5. Zasada ostrożności , str. 162
6.6. Zasada informowania , str. 165

ROZDZIAŁ III. Zakres przedmiotowy prawa żywnościowego , str. 172
1. Pojęcie żywności , str. 172
2. Funkcje żywności , str. 173
3. Definicje żywności w prawie , str. 175
4. Suplement diety , str. 178
4.1. Ewolucja kryteriów klasyfikacji , str. 184
4.2. Kryteria rozróżnienia produktu leczniczego i suplementu w orzecznictwie ETS/TSUE , str. 185
4.3. Suplementy diety w prawie polskim , str. 191
4.3.1. Notyfikacja , str. 192
4.3.2. Postępowanie wyjaśniające prowadzone przez GIS , str. 193
4.3.3. Opinia Urzędu Rejestracji Produktów Leczniczych , str. 193
4.3.4. Produkty roślinne , str. 195
4.3.5. Inne podmioty wydające opinie , str. 196
4.4. Suplement diety a produkt leczniczy. Produkt ",z pogranicza", (borderline) , str. 198
4.5. Znakowanie suplementu diety , str. 202
4.6. Zasady reklamy suplementu diety , str. 204
5. Definicja artykułu rolno-spożywczego , str. 209
6. Pojęcie łańcucha żywnościowego , str. 210
6.1. Produkcja podstawowa (pierwotna) , str. 210
6.2. Przetwarzanie żywności , str. 213
6.3. Dystrybucja żywności , str. 213

ROZDZIAŁ IV. Przedsiębiorstwo spożywcze, podmiot prowadzący przedsiębiorstwo spożywcze i zakład w prawie żywnościowym , str. 216
1. Przedsiębiorstwo spożywcze w prawie żywnościowym , str. 219
2. Podmiot prowadzący przedsiębiorstwo spożywcze w prawie żywnościowym , str. 224
3. Zakład w unijnym prawie żywnościowym , str. 230
4. Odmienność prawa krajowego w używaniu nazw ",podmiot działający na rynku spożywczym", i ",zakład", , str. 233

ROZDZIAŁ V. Bezpieczeństwo żywności , str. 235
1. Życie i zdrowie konsumenta , str. 235
2. Wybór unifikacji dla systemu bezpieczeństwa w prawie Unii Europejskiej , str. 242
3. Relacje prawa unijnego i polskiego w zakresie bezpieczeństwa żywności , str. 249
4. System bezpieczeństwa żywności , str. 253

ROZDZIAŁ VI. Jakość żywności , str. 265
1. Próby definicji jakości żywności w teorii i w legislacji , str. 265
2. Relacje standardów produktów żywnościowych w prawie unijnym, krajowym oraz w Codex Alimentarius , str. 271
2.1. Kazus ",marmolady", , str. 271
2.2. Porozumienia Światowej Organizacji Handlu w odniesieniu do standardu produktu żywnościowego , str. 273
2.3. Wybrane standardy w ramach Światowej Organizacji Handlu , str. 277

ROZDZIAŁ VII. Odpowiedzialność w prawie żywnościowym , str. 284
1. Pojęcie odpowiedzialności prawnej , str. 284
2. Funkcje odpowiedzialności w prawie żywnościowym , str. 287
3. Wymagania w odniesieniu do sankcji w prawie żywnościowym , str. 290
4. Odpowiedzialność karna w prawie żywnościowym , str. 292
5. Odpowiedzialność administracyjna w prawie żywnościowym , str. 294
5.1. Odpowiedzialność oparta na sankcjach policyjnych , str. 295
5.2. Odpowiedzialność oparta na sankcjach w postaci kar pieniężnych , str. 295
6. Odpowiedzialność cywilna w prawie żywnościowym , str. 300
6.1. Pojęcie produktu a pojęcie żywności , str. 302
6.2. Pojęcie produktu niebezpiecznego żywnościowego , str. 303
6.3. Producent i inne osoby zobowiązane do wynagrodzenia szkody , str. 305
6.4. Szkoda , str. 308
6.5. Przesłanki egzoneracyjne , str. 311
6.6. Przedawnienie roszczeń , str. 315
7. Zbieg odpowiedzialności w prawie żywnościowym , str. 317

ROZDZIAŁ VIII. Wybrane obszary szczegółowej regulacji prawa żywnościowego , str. 320
1. Regulacje dotyczące wybranych produktów lub grup produktów (standard produktów) , str. 320
1.1. Żywność GMO , str. 320
1.2. Żywność ekologiczna , str. 351
1.3. Żywność regionalna i tradycyjna , str. 381
2. Regulacje dotyczące higieny żywności , str. 404
3. Regulacje dotyczące informacji na temat żywności , str. 411
3.1. Pojęcie informacji na temat żywności, etykietowania, reklamy i prezentacji żywności , str. 413
3.2. Funkcje etykietowania, reklamy i prezentacji żywności , str. 416
3.3. Podstawowe wymogi dotyczące informacji na temat żywności , str. 419
3.4. Obowiązkowe i dobrowolne informacje na temat żywności , str. 421
3.5. Informacje na temat żywności sprzedawanej konsumentowi bez opakowania , str. 426
3.6. Podmiot odpowiedzialny za zapewnienie informacji na temat żywności , str. 427
3.7. Zakres delegacji dla Komisji w zakresie informacji na temat żywności , str. 428
3.8. Oświadczenia żywieniowe i zdrowotne , str. 430
4. Regulacje związane z analizą ryzyka oraz kontrolą i monitoringiem w łańcuchu żywnościowym , str. 437
4.1. Urzędowa kontrola żywności , str. 437
4.1.1. Unijny model urzędowych kontroli żywności , str. 437
4.1.2. Polska regulacja urzędowych kontroli żywności , str. 446
4.2. Struktura i funkcje Europejskiego Urzędu ds. Bezpieczeństwa Żywności , str. 455
4.3. System wczesnego ostrzegania o niebezpiecznej żywności i paszach (RASFF) i zarządzanie kryzysowe , str. 459

ROZDZIAŁ IX. Prywatne prawo żywnościowe , str. 467
1. Pojęcie prawa żywnościowego prywatnego , str. 469
2. Samoregulacja , str. 470
3. Odpowiedzialność cywilna w łańcuchu żywnościowym , str. 482

ROZDZIAŁ X. Prawa człowieka w prawie żywnościowym , str. 490
1. Prawo do odpowiedniej żywności w systemie praw człowieka , str. 493
2. Koncepcje prawa do odpowiedniej żywności , str. 495
3. Prawo do wody , str. 498
4. Obowiązek poszanowania (duty to respect) , str. 499
5. Obowiązek ochrony (duty to protect) , str. 500
6. Obowiązek realizacji (duty to fulfill) , str. 501
7. Obowiązek sprzyjania realizacji (duty to facilitate) , str. 501
8. Obowiązek całkowitej realizacji (duty to provide) , str. 502
9. Znaczenie Ogólnego Komentarza nr 12 dla oceny realizacji prawa do odpowiedniej żywności , str. 502
10. Ochrona praw człowieka w stosunkach zewnętrznych , str. 503
11. Wspólna polityka rolna , str. 504
12. Karta praw podstawowych , str. 504
13. Regulacja krajowa , str. 505

ROZDZIAŁ XI. Zasady i pojęcia wypracowane w orzecznictwie TSUE , str. 511
1. Regulacje zastrzegające oznaczenie towaru w orzecznictwie TSUE , str. 521
2. Regulacje nakazujące zastosowanie oznaczenia towaru w orzecznictwie TSUE , str. 522
3. Oznakowanie o charakterze promocyjnym - sprawa Mars , str. 524
4. Ochrona konsumenta przy wyróżnianiu środków spożywczych w orzecznictwie TSUE , str. 527
5. Programy promocji towarów w orzecznictwie TSUE , str. 530
6. Inne wybrane orzeczenia TSUE , str. 533

Podsumowanie , str. 537

Bibliografia , str. 551

Autorzy , str. 569