ebook Tadeusz Mazowiecki. Protokoły posiedzeń rządu 1989–1991

Wydawca: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego

Rok wydania: 2024

Tadeusz Mazowiecki (1927-2013), pierwszy niekomunistyczny premier Polski po II wojnie światowej, był niewątpliwie ważną postacią polskiego życia publicznego drugiej połowy XX wieku. Powstała zatem inicjatywa przygotowania kilkutomowej edycji rozproszonych pism Mazowieckiego oraz dokumentów z nim związanych, która obejmowałaby czasy jego działalności społecznej i politycznej.

Protokoły posiedzeń rządu Tadeusza Mazowieckiego stanowią drugi tom serii pism i dokumentów związanych z tym politykiem, wydawanej od 2023 r. przez Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego we współpracy z Katedrą im. Tadeusza Mazowieckiego i Wydział Nauk Politycznych i Stosunków Międzynarodowych UW. Ukazują się w 35. rocznicę powołania pierwszego po II wojnie światowej niekomunistycznego rządu w Polsce. Protokoły nie były dotąd publikowane.

Rzeczowy, ograniczony do minimum zapis wszystkich kluczowych zadań i podejmowanych wtedy decyzji oddaje charakter posiedzeń i pracy rządu. Protokoły dokumentują skalę i tempo wprowadzanych zmian, informują, co i kiedy było najważniejsze w czasach, gdy wszystko się zmieniało i każda zmiana była ważna. Ukazują, jak powstawały państwo demokratyczne po latach ustroju autorytarnego i gospodarka wolnorynkowa w miejsce komunistycznej ekonomii niedoborów. Rejestrują wszystkie najważniejsze rządowe kontakty zagraniczne. Odnaleźć można w nich też informacje o instytucjach, które działają do dziś, a wówczas się rodziły.

Rząd Mazowieckiego kładł podwaliny nowej państwowości polskiej – w kraju zdewastowanym gospodarczo i ustrojowo przez niemal pół wieku komunizmu. Przeprowadził Polskę od autorytaryzmu do demokracji, a jej gospodarkę od niewydolnej systemowej biedy do wolnego rynku. Nie były to reformy doskonałe, ale były rewolucyjne, choć wprowadzane drogą ewolucyjną. Piętnaście miesięcy rządu Mazowieckiego wystarczyło, by Polska zaczęła strategiczne zmiany w każdej dziedzinie, później kontynuowane. Nie wystarczyło jednak, by wszystko zrobił rząd Mazowieckiego – choć to jemu potem najłatwiej zarzucano błędy transformacji, a nie jego krytykom i następcom.

Tadeusz Mazowiecki był człowiekiem przywiązującym duże znaczenie do świata wartości. Politykę postrzegał jako działanie dla dobra wspólnego. Dziś już nie jest to cecha, która kojarzy się z politykami. Dlatego warto przypomnieć, że politykę można uprawiać inaczej i że można było ją tak uprawiać jeszcze niedawno.

******

Tadeusz Mazowiecki. Writings and Documents. Minutes of Cabinet Meetings 1989–1991

Tadeusz Mazowiecki (1927–2013), the first non-communist prime minister of Poland after the Second World War, was undoubtedly a major figure of Polish political life of the second half of the twentieth century. This has spurred the initiative to compile a multi-volume edition of Mazowiecki’s scattered writings and documents connected with him, which would encompass the entirety of his time as a social and political activist.

The minutes of Tadeusz Mazowiecki’s cabinet meetings comprise the second volume in a series of writings and documents associated with this politician, being published since 2023 by the University of Warsaw Press in cooperation with the University of Warsaw’s Tadeusz Mazowiecki Chair and Faculty of Political Science and International Relations. The publication coincides with the thirty-fifth anniversary of the swearing in of the first non-communist cabinet in post-War World Two Poland. This is the first time the minutes are presented to the public.

A matter-of-fact, minimalistic record of key tasks faced and decisions made captures the character of the government’s meetings and workings. The minutes document the scale and pace of the introduced changes, showing what and when most important at a time when everything was changing and every change mattered. They trace the emergence of a democratic state after decades of authoritarian rule and of a free-market economy replacing a communist economy of scarcity. They detail all major international dealings of the cabinet, and are a source of information about present-day institutions, then in the making.

Mazowiecki’s government laid foundations for a new Polish statehood – in a country devastated economically and politically by almost half a century of communist rule. It transitioned Poland from authoritarianism to democracy, and its economy from inefficient systemic poverty to free market. These reforms were not perfect, but they were revolutionary, though implemented in an evolutionary fashion. The fifteen months of Mazowiecki’s government proved enough to begin strategic changes in all areas of Polish life, changes that would be continued afterwards. They were not enough, however, for all these changes to be completed under Mazowiecki’s government – even though it is this government that was blamed for the errors and mistakes of the systemic transition, not its critics and successors.

Tadeusz Mazowiecki was a man who attached great importance to the world of values. He perceived politics as acting for the sake of the common good. Today this no longer is a feature associated with politicians. This is all the more reason to offer a reminder that there was a time when politics could be done differently, and that this time was not that long ago.

Spis treści ebooka Tadeusz Mazowiecki. Protokoły posiedzeń rządu 1989–1991

Wstęp 9

Protokoły posiedzeń rządu
Protokół ustaleń nr 21/89 posiedzenia Rady Ministrów w dniu 13 września 1989 r. 31
Protokół ustaleń nr 22/89 posiedzenia Rady Ministrów w dniu 18 września 1989 r. 34
Protokół ustaleń nr 23/89 posiedzenia Rady Ministrów w dniu 25 września 1989 r. 36
Protokół ustaleń nr 24/89 posiedzenia Rady Ministrów w dniu 2 października 1989 r. 39
Protokół ustaleń nr 25/89 posiedzenia Rady Ministrów w dniu 5 października 1989 r. 43
Protokół ustaleń nr 26/89 posiedzenia Rady Ministrów w dniu 9 października 1989 r. 44
Protokół ustaleń nr 27/89 posiedzenia Rady Ministrów w dniu 16 października 1989 r. 46
Protokół ustaleń nr 28/89 posiedzenia Rady Ministrów w dniu 23 października 1989 r. 50
Protokół ustaleń nr 29/89 posiedzenia Rady Ministrów w dniu 31 października 1989 r. 55
Protokół ustaleń nr 30/89 posiedzenia Rady Ministrów w dniu 6 listopada 1989 r. 57
Protokół ustaleń nr 31/89 posiedzenia Rady Ministrów w dniu 13 listopada 1989 r. 61
Protokół ustaleń nr 32/89 posiedzenia Rady Ministrów w dniu 20 listopada 1989 r. 63
Protokół ustaleń nr 33/89 posiedzenia Rady Ministrów w dniu 29 listopada 1989 r. 65
Protokół ustaleń nr 34/89 posiedzenia Rady Ministrów w dniach 6 i 7 grudnia 1989 r. 70
Protokół ustaleń nr 35/89 posiedzenia Rady Ministrów w dniu 11 grudnia 1989 r. 74
Protokół ustaleń nr 36/89 posiedzenia Rady Ministrów w dniach 13 i 14 grudnia 1989 r. 77
Protokół ustaleń nr 37/89 posiedzenia Rady Ministrów w dniach 22 i 23 grudnia 1989 r. 85
Protokół ustaleń nr 38/89 posiedzenia Rady Ministrów w dniu 30 grudnia 1989 r. 90
Protokół ustaleń nr 1/90 posiedzenia Rady Ministrów w dniu 8 stycznia 1990 r. 94
Protokół ustaleń nr 2/90 posiedzenia Rady Ministrów w dniach 15 i 16 stycznia 1990 r. 97
Protokół ustaleń nr 3/90 posiedzenia Rady Ministrów w dniach 23 i 24 stycznia 1990 r. 102
Protokół ustaleń nr 4/90 posiedzenia Rady Ministrów w dniach 5 i 6 lutego 1990 r. 107
Protokół ustaleń nr 5/90 posiedzenia Rady Ministrów w dniach 8 i 9 lutego 1990 r. 109
Protokół ustaleń nr 6/90 posiedzenia Rady Ministrów w dniach 19 i 20 lutego 1990 r. 114
Protokół ustaleń nr 7/90 posiedzenia Rady Ministrów w dniu 26 lutego 1990 r. 121
Protokół ustaleń nr 8/90 posiedzenia Rady Ministrów w dniu 5 marca 1990 r. 125
Protokół ustaleń nr 9/90 posiedzenia Rady Ministrów w dniu 12 marca 1990 r. 136
Protokół ustaleń nr 10/90 posiedzenia Rady Ministrów w dniu 19 marca 1990 r. 139
Protokół ustaleń nr 11/90 posiedzenia Rady Ministrów w dniach 2 i 3 kwietnia 1990 r. 145
Protokół ustaleń nr 12/90 posiedzenia Rady Ministrów w dniu 9 kwietnia 1990 r. 150
Protokół ustaleń nr 13/90 posiedzenia Rady Ministrów w dniach 23 i 24 kwietnia 1990 r. 155
Protokół ustaleń nr 14/90 posiedzenia Rady Ministrów w dniu 30 kwietnia 1990 r. 160
Protokół ustaleń nr 15/90 posiedzenia Rady Ministrów w dniu 7 maja 1990 r. 166
Protokół ustaleń nr 16/90 posiedzenia Rady Ministrów w dniu 14 maja 1990 r. 170
Protokół ustaleń nr 17/90 posiedzenia Rady Ministrów w dniu 21 maja 1990 r. 176
Protokół ustaleń nr 18/90 posiedzenia Rady Ministrów w dniu 30 maja 1990 r. 181
Protokół ustaleń nr 19/90 posiedzenia Rady Ministrów w dniu 5 czerwca 1990 r. 184
Protokół ustaleń nr 20/90 posiedzenia Rady Ministrów w dniu 15 czerwca 1990 r. 188
Protokół ustaleń nr 21/90 posiedzenia Rady Ministrów w dniu 18 czerwca 1990 r. 192
Protokół ustaleń nr 22/90 posiedzenia Rady Ministrów w dniu 25 czerwca 1990 r. 196
Protokół ustaleń nr 23/90 posiedzenia Rady Ministrów w dniu 2 lipca 1990 r. 200
Protokół ustaleń nr 24/90 posiedzenia Rady Ministrów w dniu 9 lipca 1990 r. 205
Protokół ustaleń nr 25/90 posiedzenia Rady Ministrów w dniu 16 lipca 1990 r. 215
Protokół ustaleń nr 26/90 posiedzenia Rady Ministrów w dniu 19 lipca 1990 r. 220
Protokół ustaleń nr 27/90 posiedzenia Rady Ministrów w dniu 23 lipca 1990 r. 222
Protokół ustaleń nr 28/90 posiedzenia Rady Ministrów w dniu 30 lipca 1990 r. 225
Protokół ustaleń nr 29/90 posiedzenia Rady Ministrów w dniu 13 sierpnia 1990 r. 231
Protokół ustaleń nr 30/90 posiedzenia Rady Ministrów w dniu 20 sierpnia 1990 r. 238
Protokół ustaleń nr 31/90 posiedzenia Rady Ministrów w dniu 27 sierpnia 1990 r. 241
Protokół ustaleń nr 32/90 posiedzenia Rady Ministrów w dniu 4 września 1990 r. 246
Protokół ustaleń nr 33/90 posiedzenia Rady Ministrów w dniu 10 września 1990 r. 252
Protokół ustaleń nr 34/90 posiedzenia Rady Ministrów w dniu 17 września 1990 r. 256
Protokół ustaleń nr 35/90 posiedzenia Rady Ministrów w dniu 24 września 1990 r. 261
Protokół ustaleń nr 36/90 posiedzenia Rady Ministrów w dniu 5 października 1990 r. 266
Protokół ustaleń nr 37/90 posiedzenia Rady Ministrów w dniu 9 października 1990 r. 271
Protokół ustaleń nr 38/90 posiedzenia Rady Ministrów w dniu 15 października 1990 r. 274
Protokół ustaleń nr 39/90 posiedzenia Rady Ministrów w dniu 23 października 1990 r. 279
Protokół ustaleń nr 40/90 posiedzenia Rady Ministrów w dniu 29 października 1990 r. 284
Protokół ustaleń nr 41/90 posiedzenia Rady Ministrów w dniu 31 października 1990 r. 289
Protokół ustaleń nr 42/90 posiedzenia Rady Ministrów w dniu 5 listopada 1990 r. 290
Protokół ustaleń nr 43/90 posiedzenia Rady Ministrów w dniu 13 listopada 1990 r. 303
Protokół ustaleń nr 44/90 posiedzenia Rady Ministrów w dniu 19 listopada 1990 r. 306
Protokół ustaleń nr 44a/90 posiedzenia Rady Ministrów w dniu 26 listopada 1990 r. 316
Protokół ustaleń nr 45/90 posiedzenia Rady Ministrów w dniu 28 listopada 1990 r. 317
Protokół ustaleń nr 46/90 posiedzenia Rady Ministrów w dniu 3 grudnia 1990 r. 322
Protokół ustaleń nr 47/90 posiedzenia Rady Ministrów w dniu 10 grudnia 1990 r. 326
Protokół ustaleń nr 48/90 posiedzenia Rady Ministrów w dniu 12 grudnia 1990 r. 327
Protokół ustaleń nr 49/90 posiedzenia Rady Ministrów w dniu 17 grudnia 1990 r. 332
Protokół ustaleń nr 50/90 posiedzenia Rady Ministrów w dniu 19 grudnia 1990 r. 335
Protokół ustaleń nr 1/91 posiedzenia Rady Ministrów w dniu 3 stycznia 1991 r. 338

Wykaz rozporządzeń Rady Ministrów 342
Wykaz uchwał Rady Ministrów 359
Skład rządu Tadeusza Mazowieckiego 393
Wykaz skrótów 400
Spis ilustracji 402
Indeks rzeczowy 406