ebook Tradycja współcześnie - repetycja czy innowacja

Wydawca: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego

Rok wydania: 2012

Tradycja – jako zjawisko i jako problem – pozostawała przez ostatnich kilka dziesięcioleci poza sferą większego zainteresowania badaczy literatury i kultury. Dopiero w ostatnich latach zaczęła coraz wyraźniej domagać się uznania, opisu i reinterpretacji, zgodnych z jej rolą, postacią i funkcjami w kulturze i myśli współczesnej. A są one, jak wiadomo, zdominowane przez przeszłość: tzn. przez jej oddziaływanie na teraźniejszość, przez jej reinterpretowanie z perspektywy współczesności, zgodne z różnymi «politykami pamięci», przez kompulsywne «przebijanie się» jej traumatycznych postaci na powierzchnię współczesnego życia spod warstw stłumień, przemilczeń, czy tabuistycznych zakazów. Kategoria tradycji nie jest oczywiście immunizowana na te procesy, przeciwnie – właśnie w jej obrębie nabierają one szczególnej intensywności, a bywa, że i wzorcowych postaci.

Z recenzji prof. dra hab. Ryszarda Nycza

Artykuły zamieszczone w niniejszym tomie, chociaż zróżnicowane zarówno metodologicznie, jak i zogniskowane wokół odmiennych problemów współczesnej humanistyki, stanowią interesującą odpowiedź na postawione w tytule pytanie o charakter tradycji współcześnie. Odpowiedź na owo pytanie nie jest ani oczywista, ani jednoznaczna, bowiem uznaniu, iż kategoria tradycji jest interesująca badawczo, nie towarzyszy próba jej ścisłego zdefiniowania i zamknięcia za pomocą kilku określeń i ograniczeń. Badacze, których artykuły zamieszczone w niniejszym tomie, postrzegają tradycję jako istotny i inspirujący punkt odniesienia. Jednak ten punkt odniesienia – jak dotąd – pozostaje rozpięty pomiędzy (pozornie sprzecznymi) określeniami: innowacją i repetycją.

Ze Wstępu Justyny Tabaszewskiej i Anny Jarmuszkiewicz

Spis treści ebooka Tradycja współcześnie - repetycja czy innowacja

Wstęp. Tradycja współcześnie – repetycja czy innowacja? 7

I. Od tradycji do pamięci kulturowej 9

Anna Jarmuszkiewicz, Kanon i tradycja w perspektywie literatury światowej 11
Natalia Palich, Wyzwoleni z tradycji? Literatura i krytyka postkolonialna wobec kanonu 21
Justyna Tabaszewska, Między kultywacją a wyborem – spór wokół pojęcia tradycji w polskim literaturoznawstwie 27
Aldona Kopkiewicz, Par coeur. Nieunikniona i niezobowiązująca tradycja 37
Maria Kobielska, Nowa zabawka literaturoznawcy. Do czego jest nam potrzebna pamięć kulturowa? 49

II. Redefiniowanie tradycji 61

Ewa Zielińska, Antykwaryczna uczta. Smakowanie tradycji w koncepcji myśli słabej Gianniego Vattimo 63
Michalina Kmiecik, Antytradycjonalizm czy inna tradycja – o awangardowej redefinicji nowości 75
Anna Kasperek, Między nowatorstwem a tradycją – poszukiwanie współczesnego modelu powieści u prozaików pokolenia 1910 85
Katarzyna Szkaradnik, „Odnaleźć się w tym, z czego się kiedyś uciekło”. Mieczysława Porębskiego hermeneutyczne spojrzenie na tradycję i cywilizację 91
Ewa Wojciechowska, Dialektyka doczytywania i dopowiadania, czyli romantyzm jako styl lektury 101
Klaudia Ordzowiały-Grzegorczyk, Buntownicza wierność tradycji? Doświadczenie Mickiewiczowskiego słowa w eseistyce Juliana Przybosia 111

III. Gra z tradycją – repetycje i innowacje 121

Aleksandra Sowa-Zduńczyk, Stanisława Barańczaka Piosenki, nie śpiewane Żonie w kontekście tradycji: odniesienie, zaprzeczenie, tworzenie nowego 123
Michał Piętniewicz, Dialektyka całości i fragmentu w Widnokręgu Wiesława Myśliwskiego 133
Kamila Czaja, Kanon(y) „poety-belfra” – Paweł Lekszycki wobec tradycji 141
Justyna Gorzkowicz, Idea vanitas w sztuce Roberta Kuśmirowskiego 151

IV. Tradycja wyobrażona 161

Aleksandra Jastrzębska, Tradycja w lekturze nieznawców 163
Krzysztof Jajko, W poszukiwaniu kinematograficznej tradycji gatunków filmowych 171
Bogumiła Śniegocka, Czy popbanalizm jest powtórzeniem pop-artu? 181
Piotr Gorliński-Kucik, Tradycja literacka w Lodzie – między parodią a symulacją 191