ebook Tradycyjne pożywienie chłopskie na Lubelszczyźnie Mariola Tymochowicz

Wydawca: UMCS

Rok wydania: 2019

Mariola Tymochowicz zebrała tu publikowane od połowy XIX wieku lodoznawcze i etnograficzne opisy pożywienia codziennego i obrzędowego, wykorzystała materiały z badań terenowych realizowanych przez etnografów po wojnie na obszarze województwa lubelskiego, dotyczących m. in. pożywienia i przechowywanych w rozlicznych archiwach, sama też prowadziła badania na ten temat. W sposób kompleksowy przedstawiła tradycyjne pożywienie chłopskie Lubelszczyzny. Sposób, w jaki to czyni, powoduje, że ta praca będzie interesująca dla badaczy kultury, zwłaszcza etnologów i antropologów, folklorystów, historyków, również dla lokalnych animatorów kultury.

Dr hab. Prof. UŁ Grażyna Ewa Karpińska

Instytut Etnologii i Antropologii Kulturowej Uniwersytetu Łódzkiego

Spis treści ebooka Tradycyjne pożywienie chłopskie na Lubelszczyźnie

Wstęp 9
1. Pożywienie jako tekst kultury 25
2. Specyfika tradycyjnego pożywienia wiejskiego 31
2.1. Kuchnia chłopska na tle innych typów kuchni w Polsce 31
2.2. Cechy wyróżniające pożywienie wiejskie 37
2.3. Systematyka posiłków i potraw 42
2.4. Tabu pokarmowe 46
2.5. Pożywienie w kontekście sacrum 69
3. Przestrzeń kuchenna 73
3.1. Rozplanowanie i wyposażenie kuchni 73
3.2. Magiczno-rytualne właściwości sprzętów kuchennych 91
3.3. Funkcje kuchni wiejskiej 110
4. Przygotowywanie pokarmów 117
4.1. Pozyskiwanie i przetwarzanie składników spożywczych 117
4.2. Osoby zajmujące się przetwórstwem i przyrządzaniem pożywienia 128
4.3. Zakazy i nakazy dotyczące przygotowywania jedzenia 140
5. Charakterystyczne potrawy z obszaru Lubelszczyzny 159
5.1. Płynne polewki, barszcze i inne zupy 160
5.2. Potrawy zagęszczone – gotowane i pieczone 169
5.2.1. Kasze 170
5.2.2. Dania mączne 172
5.2.3. Pożywienie z warzyw i owoców 184
5.2.4. Potrawy z nasion oleistych 194
5.2.5. Nabiał 196
5.2.6. Produkty luksusowe 198
5.2.7. Napoje 204
6. Pożywienie jako kod kulturowy 209
6.1. Jedzenie w życiu codziennym społeczności chłopskiej 210
6.2. Produkty żywnościowe w kontekście pomocy sąsiedzkiej 218
6.3. Pożywienie w sytuacjach obrzędowych 230
6.3.1. Posty i obżarstwo 231
6.3.2. Okoliczności biesiadowania 243
6.3.3. Pokarmy w zabiegach rytualno-magicznych 290
6.3.4. Pożywienie jako dar 308
6.3.5. Produkty spożywcze w funkcji ozdób świątecznych 344
6.3.6. Artykuły żywnościowe jako komponent zabaw 346
6.4. Zastosowanie produktów spożywczych i potraw w lecznictwie ludowym 351
6.5. Pożywienie we wróżbach i przepowiedniach 364
6.6. Jedzenie w obrazach sennych 375
Zakończenie i konstatacje o przeobrażeniach kuchni chłopskiej 379
Aneks fotograficzny 389
Bibliografia 415
Wykaz materiałów terenowych wykorzystanych w pracy 451
Indeks potraw i składników spożywczych 468
Indeks miejscowości 473
Summary 479