ebook Umowa zrzeczenia się dziedziczenia w polskim prawie cywilnym Grzegorz Wolak

Wydawca: Wolters Kluwer

Rok wydania: 2016

Monografia stanowi kompleksowe opracowanie problematyki zrzeczenia się dziedziczenia, które zyskuje na znaczeniu. Umowa ta nie jest wprawdzie zawierana szczególnie często, ale jest to instytucja znana i stosowana w praktyce, dzięki której spadkodawca i spadkobierca mogą osiągnąć różnorakie ważne cele. Szereg kwestii związanych z tą umową, w szczególności odnoszących się do zakresu dyspozycyjności stron co do jej kształtu, budzi jednak poważne wątpliwości. Wraz z rosnącym szybko znaczeniem prawa spadkowego pojawia się potrzeba dokładniejszego zbadania możliwości, które daje ta konstrukcja prawna. W książce zawarto rozważania odnoszące się do praktycznych aspektów umowy zrzeczenia się dziedziczenia, takich jak:

podmioty i treść tej umowy,
samodzielność zrzeczenia się dziedziczenia,
skutki zrzeczenia się dziedziczenia,
sposoby, w jaki można zmodyfikować czy też uchylić skutki zrzeczenia się dziedziczenia.
W opracowaniu przedstawiono również analizę umowy przez pryzmat przepisów prawa prywatnego międzynarodowego i unijnego. Omówiono polską literaturę prawniczą i orzecznictwo dotyczące zrzeczenia się dziedziczenia, przy czym bardzo wyraźnie zaznaczono, które poglądy można uznać za utrwalone, dominujące, a które są mniejszościowe czy przebrzmiałe.

Adresaci:
Publikacja przeznaczona jest dla sędziów, notariuszy, adwokatów, radców prawnych, oraz aplikantów tych zawodów. Zainteresuje także pracowników naukowych i studentów prawa.

Spis treści ebooka Umowa zrzeczenia się dziedziczenia w polskim prawie cywilnym

Wykaz skrótów , str. 9

Wprowadzenie , str. 15

Rozdział I
Ustawowy zakaz zawierania umów o spadek po osobie żyjącej , str. 29
1. Pojęcie i uzasadnienie zakazu zawierania umów o spadek po osobie żyjącej , str. 29
2. Zakres zakazu zawierania umów o spadek po osobie żyjącej , str. 41
2.1. Umowy dotyczące spadku dopuszczalne według obowiązującego w Polsce porządku prawnego , str. 41
2.2. Umowy o spadek a prawo prywatne międzynarodowe , str. 43
2.3. Umowy o spadek a prawo unijne , str. 54

Rozdział II
Regulacja umowy zrzeczenia się dziedziczenia w prawie polskim oraz w innych systemach prawnych , str. 65
1. Regulacja umowy zrzeczenia się dziedziczenia na ziemiach polskich przed wejściem w życie kodeksu cywilnego oraz w kodeksie cywilnym , str. 65
1.1. Stan prawny przed rokiem 1918 , str. 65
1.2. Stan prawny w latach 1918-1946 , str. 66
1.3. Dekret z dnia 8 października 1946 r. - Prawo spadkowe , str. 72
1.4. Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny , str. 80
2. Regulacja umowy zrzeczenia się dziedziczenia w innych systemach prawnych , str. 83
2.1. Uwagi ogólne , str. 83
2.2. Ujęcie zrzeczenia się dziedziczenia w prawie niemieckim, austriackim, szwajcarskim i węgierskim , str. 85
2.2.1. Prawo niemieckie , str. 85
2.2.2. Prawo austriackie , str. 93
2.2.3. Prawo szwajcarskie , str. 95
2.2.4. Prawo węgierskie , str. 106

Rozdział III
Przedmiot i strony umowy zrzeczenia się dziedziczenia , str. 110
1. Przedmiot umowy zrzeczenia się dziedziczenia , str. 110
1.1. Czy przedmiotem zrzeczenia się dziedziczenia jest prawo podmiotowe dziedziczenia? , str. 111
1.2. Czy przedmiotem zrzeczenia się dziedziczenia jest ekspektatywa prawa podmiotowego dziedziczenia? , str. 137
2. Dopuszczalność warunku i terminu w umowie zrzeczenia się dziedziczenia , str. 144
3. Strony umowy zrzeczenia się dziedziczenia , str. 156
4. Zakres zdolności do czynności prawnych wymagany do zawarcia umowy zrzeczenia się dziedziczenia , str. 168
5. Zawarcie umowy zrzeczenia się dziedziczenia przez pełnomocnika , str. 173

Rozdział IV
Charakter prawny umowy zrzeczenia się dziedziczenia , str. 186
1. Uwagi ogólne , str. 186
2. Cechy szczególne umowy zrzeczenia się dziedziczenia , str. 190
2.1. Umowa zrzeczenia się dziedziczenia a czynności prawne zobowiązujące i rozporządzające , str. 191
2.2. Umowa zrzeczenia się dziedziczenia a czynności prawne konsensualne i realne , str. 198
2.3. Umowa zrzeczenia się dziedziczenia a czynności prawne formalne i nieformalne , str. 199
2.4. Umowa zrzeczenia się dziedziczenia a czynności prawne między żyjącymi (inter vivos) i na wypadek śmierci (mortis causa) , str. 207
2.5. Umowa zrzeczenia się dziedziczenia a czynności prawne rozrządzające , str. 215
2.6. Umowa zrzeczenia się dziedziczenia a czynności prawne przysparzające oraz nieprowadzące do przysporzenia , str. 220
2.7. Umowa zrzeczenia się dziedziczenia a czynności prawne kauzalne i abstrakcyjne , str. 223
2.8. Umowa zrzeczenia się dziedziczenia a czynności prawne odpłatne i nieodpłatne , str. 226
3. Wykładnia umowy zrzeczenia się dziedziczenia , str. 235
4. Funkcje zrzeczenia się dziedziczenia , str. 241
5. Umowa zrzeczenia się dziedziczenia a odrzucenie spadku , str. 245
6. Umowa zrzeczenia się dziedziczenia jako samodzielna czynność prawna , str. 252

Rozdział V
Skutki zrzeczenia się dziedziczenia , str. 264
1. Uwagi ogólne , str. 264
1.1. Skutki wobec zrzekającego się dziedziczenia , str. 264
1.2. Skutki wobec zstępnych zrzekającego się , str. 279
1.3. Skutki wobec innych osób , str. 286
2. Problem dopuszczalności częściowego zrzeczenia się dziedziczenia , str. 293
2.1. Uwagi ogólne , str. 293
2.2. Dopuszczalność zrzeczenia się ułamkowej części spadku (udziału w spadku) , str. 295
2.3. Dopuszczalność zrzeczenia się określonych składników wchodzących w skład spadku , str. 311
3. Problem dopuszczalności zrzeczenia się jedynie prawa do zachowku bądź jego części , str. 320
4. Problem dopuszczalności zrzeczenia się dziedziczenia na korzyść osoby trzeciej , str. 335
5. Problem dopuszczalności zrzeczenia się zachowku bądź jego części na rzecz osoby trzeciej , str. 356
6. Problem dopuszczalności zrzeczenia się dziedziczenia z zastrzeżeniem prawa do zachowku , str. 357

Rozdział VI
Uchylenie skutków zrzeczenia się dziedziczenia , str. 363
1. Umowne uchylenie skutków zrzeczenia się dziedziczenia , str. 365
1.1. Umowa między tym, kto zrzekł się dziedziczenia, a tym, po kim się dziedziczenia zrzeczono (art. 1050 k.c.) , str. 365
1.2. Dopuszczalność zmiany (modyfikacji) umowy o zrzeczenie się dziedziczenia , str. 370
1.3. Dopuszczalność częściowego uchylenia zrzeczenia się dziedziczenia , str. 371
2. Uchylenie skutków zrzeczenia się dziedziczenia z powodu wad oświadczenia woli , str. 377
2.1. Błąd a umowa zrzeczenia się dziedziczenia , str. 381
2.2. Podstęp a umowa zrzeczenia się dziedziczenia , str. 384
2.3. Groźba a umowa zrzeczenia się dziedziczenia , str. 388
2.4. Pozorność a umowa zrzeczenia się dziedziczenia , str. 393
2.5. Brak świadomości albo swobody powzięcia decyzji i wyrażenia woli a umowa zrzeczenia się dziedziczenia , str. 397
2.6. Wady oświadczenia woli a zawarcie umowy zrzeczenia się dziedziczenia przez przedstawiciela ustawowego oraz pełnomocnika , str. 405
2.7. Skutki zawarcia umowy zrzeczenia się dziedziczenia pod wpływem wad oświadczenia woli , str. 407
3. Powołanie zrzekającego się do dziedziczenia w testamencie , str. 414

Rozdział VII
Postulaty de lege ferenda , str. 418

Podsumowanie , str. 427

Wykaz aktów prawnych , str. 431

Wykaz orzeczeń , str. 435

Bibliografia , str. 439