ebook Ustawa o rachunkowości. Komentarz Mikołaj Turzyński, Adam Mariański, Jacek Kalinowski, Michał Wiatr, Ewa Walińska, Marcin Michalak, Anna Jurewicz, Przemysław Czajor, Agnieszka Katarzyna Wencel, Jacek Gad, Agnieszka Czajor, Maciej Frendzel, Bogusława Bek-Gaik, Witold Bojanowski, Gabriela Idzikowska, Anna Walińska

Wydawca: Wolters Kluwer

Rok wydania: 2025

Książka stanowi szczegółowy komentarz do przepisów dotyczących rachunkowości finansowej, wzbogacony o liczne przykłady liczbowe przedstawiające skutki finansowe poszczególnych zagadnień w sprawozdaniach finansowych i ewidencji księgowej. W publikacji zamieszczono również najważniejsze zapisy Krajowych Standardów Rachunkowości, co czyni ją cennym źródłem wiedzy zarówno dla praktyków, jak i teoretyków rachunkowości.

Nowe wydanie uwzględnia kluczowe zmiany wprowadzone w 2025 r., takie jak:

sprawozdanie o podatku dochodowym,
sprawozdawczość zrównoważonego rozwoju (ESG),
implementację regulacji wynikających z dyrektywy delegowanej.

Publikacja dostarcza praktycznych wskazówek dotyczących:

różnych sposobów zastosowania przepisów ustawy o rachunkowości wraz z ich konsekwencjami,
obowiązków kierownictwa jednostek oraz organów nadzorczych w zakresie rachunkowości,
wpływu różnic między prawem bilansowym i podatkowym na ustalanie przychodów i kosztów,
rzeczywistych sytuacji praktycznych, które pomagają lepiej zrozumieć omawiane zagadnienia.

Autorzy komentarza to eksperci w dziedzinie rachunkowości – pracownicy naukowi, biegli rewidenci oraz doradcy podatkowi, którzy na co dzień zajmują się analizą i interpretacją przepisów.

Książka jest skierowana do księgowych, biegłych rewidentów, dyrektorów finansowych, doradców podatkowych oraz analityków finansowych, którzy chcą zaktualizować swoją wiedzę i dostosować ją do najnowszych zmian w przepisach rachunkowych.

Spis treści ebooka Ustawa o rachunkowości. Komentarz

Wstęp &nbsp,, str. 11
Wykaz skrótów &nbsp,, str. 15
Ustawa z&nbsp,dnia 29 września 1994&nbsp,r.
o&nbsp,rachunkowości
Rozdział&nbsp,1. Przepisy ogólne , str. 21
Art. 1. [Zakres przedmiotowy ustawy] , str. 21
Art. 2. [Zakres podmiotowy ustawy] , str. 22
Art. 3. [Definicje] , str. 32
Art.&nbsp,4. [Obowiązki i&nbsp,prawa jednostek w&nbsp,zakresie rachunkowości,&nbsp,&nbsp,zakres rachunkowości] , str. 126
Art. 4a. [Odpowiedzialność kierownika jednostki oraz organu&nbsp,&nbsp,nadzorującego za sprawozdania jednostki] , str. 135
Art. 5. [Zasada ciągłości i&nbsp,kontynuacji działalności] , str. 137
Art. 6. [Zasada memoriału i&nbsp,współmierności] , str. 141
Art. 7. [Zasada wyceny w&nbsp,koszcie historycznym, zasada ostrożności,&nbsp,&nbsp,zasada zakazu kompensat] , str. 143
Art. 8. [Zasada istotności, dopuszczalne odstępstwa od zasady ciągłości] , str. 147
Rozdział 2. Prowadzenie ksiąg rachunkowych , str. 151
Art. 9. [Język i&nbsp,waluta ksiąg rachunkowych] , str. 151
Art. 10. [Dokumentacja systemu rachunkowości] , str. 152
Art. 11. [Podmiot prowadzący księgi rachunkowe] , str. 163
Art. 11a. [Miejsce prowadzenia ksiąg rachunkowych] , str. 166
Art. 12. [Moment otwarcia i&nbsp,zamknięcia ksiąg rachunkowych] , str. 167
Art. 13. [Ogólne wymogi dotyczące prowadzenia ksiąg rachunkowych] , str. 171
Art. 14. [Definicja i&nbsp,zasady tworzenia dziennika] , str. 176
Art. 15. [Konta księgi głównej] , str. 179
Art. 16. [Konta ksiąg pomocniczych] , str. 180
Art. 17. [Zakres prowadzenia kont ksiąg pomocniczych] , str. 183
Art. 18. [Zestawienie obrotów i&nbsp,sald] , str. 185
Art. 19. [Inwentarz] , str. 187
Art. 20. [Zapis księgowy] , str. 188
Art. 21. [Wymogi formalne dotyczące dowodów księgowych] , str. 193
Art. 22. [Wymogi merytoryczne dotyczące dowodów księgowych] , str. 197
Art. 23. [Wymogi formalne dotyczące zapisów księgowych] , str. 200
Art. 24. [Cechy jakościowe ksiąg rachunkowych] , str. 203
Art. 25. [Poprawianie błędów w&nbsp,zapisach księgowych] , str. 208
Rozdział 3. Inwentaryzacja , str. 210
Art. 26. [Zakres, metody i&nbsp,częstotliwość inwentaryzacji] , str. 210
Art. 27. [Udokumentowanie i&nbsp,rozliczanie inwentaryzacji] , str. 225
Rozdział 4. Wycena aktywów i&nbsp,pasywów oraz ustalenie wyniku finansowego , str. 229
Art. 28. [Ogólne zasady wyceny aktywów i&nbsp,pasywów, definicje&nbsp,&nbsp,podstawowych parametrów wyceny] , str. 229
Art. 28a. [Wycena aktywów i&nbsp,pasywów przez jednostkę mikro] , str. 276
Art. 28b. [Wyłączenie stosowania przepisów o&nbsp,szczególnych zasadach&nbsp,&nbsp,uznawania, metodach wyceny, zakresie ujawniania&nbsp,&nbsp,i&nbsp,sposobu prezentacji instrumentów finansowych] , str. 276
Art. 29. [Wycena aktywów i&nbsp,pasywów, jeżeli działalność&nbsp,&nbsp,nie jest kontynuowana] &nbsp,, str. 277
Art. 30. [Wycena aktywów i&nbsp,pasywów wyrażonych w&nbsp,walutach&nbsp,&nbsp,obcych] &nbsp,, str. 282
Art. 31. [Wycena środków trwałych] , str. 289
Art. 32. [Amortyzacja środków trwałych] , str. 294
Art. 33. [Wycena i&nbsp,amortyzacja wartości niematerialnych i&nbsp,prawnych] , str. 308
Art. 34. [Szczególne zasady wyceny rzeczowych składników&nbsp,&nbsp,majątku obrotowego] , str. 313
Art. 34a. [Ustalanie przychodów z&nbsp,niezakończonych, długoterminowych&nbsp,&nbsp,umów o&nbsp,usługi] , str. 321
Art. 34b. [Ustalanie kosztu wytworzenia] , str. 330
Art. 34c. [Rozliczanie kosztów wytworzenia niezakończonych umów&nbsp,&nbsp,o&nbsp,usługi] , str. 331
Art. 34d. [Możliwość niestosowania szczególnego sposobu rozliczeń&nbsp,&nbsp,przychodów i&nbsp,kosztów niezakończonych długoterminowych umów&nbsp,&nbsp,o&nbsp,usługi] , str. 335
Art. 35. [Szczególne zasady wyceny aktywów finansowych] , str. 336
Art. 35a. [Szczególne zasady wyceny instrumentów finansowych] , str. 345
Art. 35b. [Aktualizacja należności] , str. 350
Art. 35c. [Odwrócenie odpisów aktualizujących] , str. 355
Art. 35d. [Rezerwy na zobowiązania] , str. 355
Art. 36. [Kapitały (fundusze) własne] , str. 361
Art. 36a. [Wynik na zbyciu/umorzeniu akcji własnych] , str. 368
Art. 37. [Rezerwy i&nbsp,aktywa z&nbsp,tytułu odroczonego podatku dochodowego] , str. 369
Art. 38. [Rezerwy techniczno-ubezpieczeniowe] , str. 381
Art. 39. [Rozliczenia międzyokresowe kosztów] , str. 382
Art. 40. (uchylony) , str. 390
Art. 41. [Rozliczenia międzyokresowe przychodów] , str. 390
Art. 42. [Składowe wyniku finansowego netto innych jednostek niż banki,&nbsp,&nbsp,zakłady ubezpieczeń i&nbsp,zakłady reasekuracji] , str. 393
Art. 43. [Składowe wyniku finansowego netto banku] , str. 397
Art. 44. [Składowe wyniku finansowego netto zakładu ubezpieczeń&nbsp,&nbsp,i&nbsp,zakładu reasekuracji] , str. 400
Rozdział 4a. Łączenie się spółek , str. 403
Art. 44a. [Metody łączenia spółek i&nbsp,dzień połączenia] , str. 403
Art. 44b. [Metoda nabycia] , str. 406
Art. 44c. [Metoda łączenia udziałów] , str. 422
Art. 44d. [Rozszerzenie zakresu stosowania metody nabycia] , str. 427
Rozdział 5. Sprawozdania finansowe jednostki , str. 429
Art. 45. [Składniki sprawozdania finansowego oraz język i&nbsp,waluta,&nbsp,&nbsp,forma elektroniczna sprawozdania finansowego] , str. 429
Art. 46. [Bilans] , str. 441
Art. 47. [Rachunek zysków i&nbsp,strat] , str. 446
Art. 48. [Informacja dodatkowa] , str. 449
Art. 48a. [Zestawienie zmian w&nbsp,kapitale (funduszu) własnym] , str. 454
Art. 48b. [Rachunek przepływów pieniężnych] , str. 456
Art. 49. [Sprawozdanie z&nbsp,działalności] , str. 461
Art. 49a. [Rzetelność sprawozdań finansowych jednostek mikro] , str. 471
Art. 49b. (uchylony) , str. 472
Art. 49c. [Uproszczenia sprawozdania finansowego jednostki&nbsp,&nbsp,mikro i&nbsp,małej] , str. 472
Art. 50. [Szczegółowość sprawozdań finansowych] , str. 472
Art. 51. [Łączne sprawozdanie finansowe] , str. 473
Art. 52. [Termin sporządzenia i&nbsp,podpisywanie sprawozdania&nbsp,&nbsp,finansowego] , str. 477
Art. 53. [Zatwierdzanie sprawozdania finansowego] , str. 480
Art. 54. [Zdarzenia po dacie bilansu, błędy] , str. 484
Rozdział 6. Skonsolidowane sprawozdania finansowe grupy kapitałowej , str. 488
Art. 55. [Obowiązek sporządzania i&nbsp,zakres skonsolidowanego&nbsp,&nbsp,sprawozdania finansowego, oświadczenie grupy kapitałowej&nbsp,&nbsp,na&nbsp,temat informacji niefinansowych] , str. 488
Art. 56. [Zwolnienia z&nbsp,konsolidacji] , str. 496
Art. 57. [Wyłączenia z&nbsp,konsolidacji] , str. 502
Art. 58. [Dodatkowe zwolnienia z&nbsp,konsolidacji] , str. 504
Art. 59. [Metody konsolidacji] , str. 504
Art. 60. [Metoda pełna] , str. 507
Art. 61. [Metoda proporcjonalna] , str. 517
Art. 62. (uchylony) , str. 524
Art. 63. [Metoda praw własności stosowana w&nbsp,jednostkowych&nbsp,&nbsp,sprawozdaniach finansowych] , str. 524
Art. 63a. [Odpisanie wartości firmy na skutek trwałej utraty&nbsp,&nbsp,wartości udziałów] , str. 527
Art. 63b. [Warunki, jakie powinny spełniać objęte konsolidacją&nbsp,&nbsp,sprawozdania finansowe] , str. 528
Art. 63c. [Warunki, jakie powinno spełniać skonsolidowane&nbsp,&nbsp,sprawozdanie finansowe] , str. 529
Art. 63d. [Skonsolidowane sprawozdanie emitentów papierów&nbsp,&nbsp,wartościowych] , str. 533
Rozdział 6a. Sprawozdanie z&nbsp,płatności na rzecz administracji publicznej , str. 535
Art. 63e. [Definicje] , str. 535
Art. 63f. [Sprawozdanie z&nbsp,płatności przedstawiane przez jednostkę&nbsp,&nbsp,działającą w&nbsp,przemyśle wydobywczym lub zajmującą się&nbsp,&nbsp,wyrębem lasów pierwotnych] , str. 539
Art. 63g. [Skonsolidowane sprawozdanie z&nbsp,płatności jednostki&nbsp,&nbsp,dominującej] , str. 542
Art. 63h. [Sprawozdania z&nbsp,płatności jednostek zależnych i&nbsp,jednostek&nbsp,&nbsp,dominujących niższego szczebla] , str. 543
Art. 63i. [Sprawozdania z&nbsp,płatności jednostek dominujących spoza&nbsp,&nbsp,Europejskiego Obszaru Gospodarczego] , str. 544
Art. 63j. [Termin sporządzenia i&nbsp,podpisywanie sprawozdania&nbsp,&nbsp,– odesłanie] , str. 544
Art. 63k. [Forma elektroniczna sprawozdania] , str. 545
Rozdział 6b. Sprawozdanie o&nbsp,podatku dochodowym , str. 547
Art. 63l. [Definicje określone na potrzeby sporządzenia sprawozdania&nbsp,&nbsp,o&nbsp,podatku dochodowym] , str. 548
Art. 63m. [Podmioty zobligowane do sporządzenia, publikacji&nbsp,&nbsp,i&nbsp,udostępniania sprawozdań o&nbsp,podatku dochodowym] , str. 551
Art. 63n. [Obowiązek sporządzania, publikacji i&nbsp,udostępniania sprawozdania&nbsp,&nbsp,o&nbsp,podatku dochodowym przez jednostki zależne i&nbsp,oddziały&nbsp,&nbsp,podmiotów mających siedzibę lub miejsce sprawowania zarządu&nbsp,&nbsp,poza terytorium Europejskiego Obszaru Gospodarczego] , str. 554
Art. 63o. [Treść sprawozdania o&nbsp,podatku dochodowym] , str. 560
Rozdział 6c. Sprawozdawczość zrównoważonego rozwoju &nbsp,, str. 566
Art. 63p. [Kluczowe pojęcia] , str. 566
Art. 63q. [Zakres podmiotowy sprawozdawczości zrównoważonego&nbsp,&nbsp,rozwoju] , str. 567
Art. 63r. [Zakres przedmiotowy sprawozdawczości zrównoważonego&nbsp,&nbsp,rozwoju] , str. 569
Art. 63s. [Uproszczona sprawozdawczość zrównoważonego rozwoju&nbsp,&nbsp,– zakres podmiotowy i&nbsp,przedmiotowy] , str. 575
Art. 63t. [Zwolnienie jednostki sporządzającej sprawozdawczość&nbsp,&nbsp,zrównoważonego rozwoju z&nbsp,obowiązku sporządzania sprawozdania&nbsp,&nbsp,z&nbsp,działalności] , str. 577&nbsp,
Art. 63u. [Warunki zwolnienia jednostki zależnej od jednostki dominującej&nbsp,&nbsp,mającej siedzibę lub miejsce sprawowania zarządu na terytorium&nbsp,&nbsp,EOG, w&nbsp,tym jednostki dominującej niższego szczebla z&nbsp,obowiązku&nbsp,&nbsp,sporządzania sprawozdawczości zrównoważonego rozwoju] , str. 577
Art. 63v. [Warunki zwolnienia jednostki zależnej od jednostki dominującej&nbsp,&nbsp,mającej siedzibę lub miejsce sprawowania zarządu poza terytorium&nbsp,&nbsp,EOG, w&nbsp,tym jednostki dominującej niższego szczebla z&nbsp,obowiązku&nbsp,&nbsp,sporządzania sprawozdawczości zrównoważonego rozwoju] , str. 578
Art. 63w. [Dodatkowe przepisy dotyczące braku zastosowania zwolnienia&nbsp,&nbsp,z&nbsp,obowiązku sporządzania sprawozdawczości zrównoważonego&nbsp,&nbsp,rozwoju przez jednostkę zależną] , str. 579
Art. 63x. [Zakres podmiotów zobowiązanych do sporządzania&nbsp,&nbsp,sprawozdawczości zrównoważonego rozwoju grupy kapitałowej&nbsp,&nbsp,i&nbsp,zakres informacji ujawnianych w&nbsp,tej sprawozdawczości] , str. 581
Art. 63y. [Zwolnienie jednostki dominującej sporządzającej&nbsp,&nbsp,sprawozdawczość zrównoważonego rozwoju grupy kapitałowej&nbsp,&nbsp,z&nbsp,obowiązku sporządzania sprawozdania z&nbsp,działalności] , str. 584
Art. 63z. [Warunki zwolnienia z&nbsp,obowiązku sporządzania sprawozdawczości&nbsp,&nbsp,zrównoważonego rozwoju grupy kapitałowej dla jednostki&nbsp,&nbsp,dominującej będącej jednostką zależną od jednostki dominującej&nbsp,&nbsp,wyższego szczebla mającej siedzibę lub miejsce sprawowania&nbsp,&nbsp,zarządu na terytorium Europejskiego Obszaru&nbsp,&nbsp,Gospodarczego] , str. 584
Art. 63za. [Warunki zwolnienia z&nbsp,obowiązku sporządzania sprawozdawczości&nbsp,&nbsp,zrównoważonego rozwoju grupy kapitałowej dla jednostki&nbsp,dominującej będącej jednostką zależną od jednostki dominującej&nbsp,&nbsp,wyższego szczebla mającej siedzibę lub miejsce sprawowania&nbsp,&nbsp,zarządu poza terytorium Europejskiego Obszaru&nbsp,&nbsp,Gospodarczego] , str. 585
Art. 63zb. [Dodatkowe przepisy dotyczące braku zastosowania zwolnienia&nbsp,&nbsp,z&nbsp,obowiązku sporządzania sprawozdawczości zrównoważonego&nbsp,&nbsp,rozwoju grupy kapitałowej przez jednostkę dominującą&nbsp,&nbsp,będącą jednostką zależną] , str. 587
Art. 63zc. [Obowiązkowy format sprawozdania z&nbsp,działalności i&nbsp,sprawozdania&nbsp,&nbsp,z&nbsp,działalności grupy kapitałowej oraz sprawozdawczość&nbsp,&nbsp,zrównoważonego rozwoju] , str. 588
Art. 63zd. [Warunki i&nbsp,kryteria publikacji przez polskie jednostki zależne&nbsp,&nbsp,i&nbsp,oddziały sprawozdawczość zrównoważonego rozwoju dotyczącej&nbsp,&nbsp,grupy kapitałowej jednostki dominującej najwyższego szczebla&nbsp,&nbsp,z&nbsp,państwa spoza EOG lub sprawozdawczość zrównoważonego&nbsp,&nbsp,rozwoju jednostki samodzielnej z&nbsp,państwa spoza EOG] , str. 588
Rozdział 7. Badanie sprawozdań finansowych, atestacja sprawozdawczości&nbsp,zrównoważonego rozwoju, składanie do właściwego rejestru sądowego,&nbsp,udostępnianie i&nbsp,ogłaszanie sprawozdań &nbsp,, str. 592
Art. 64. [Zakres obowiązku badania sprawozdań finansowych] , str. 592
Art. 64a–65. (uchylone) , str. 597
Art. 66. [Umowa o&nbsp,badanie sprawozdania finansowego] , str. 597
Art. 67. [Uprawnienia i&nbsp,obowiązki informacyjne biegłego rewidenta] , str. 608
Art. 67a. (uchylony) , str. 616
Art. 68. [Udostępnianie rocznych sprawozdań finansowych, sprawozdań&nbsp,&nbsp,z&nbsp,działalności, sprawozdań z&nbsp,badania oraz sprawozdań z&nbsp,atestacji&nbsp,&nbsp,sprawozdawczości zrównoważonego rozwoju] , str. 616
Art. 69. [Składanie sprawozdań w&nbsp,rejestrze sądowym] , str. 618
Art. 70. [Ogłaszanie rocznego sprawozdania finansowego] , str. 625
Art. 70a. [Oświadczenie o&nbsp,braku obowiązku sporządzenia i&nbsp,złożenia&nbsp,&nbsp,rocznego sprawozdania finansowego] , str. 626
Rozdział 8. Ochrona danych , str. 628
Art. 71. [Przechowywanie i&nbsp,ochrona danych] , str. 628
Art. 72. [Postać przechowywanych danych, przetwarzanych przy użyciu&nbsp,&nbsp,komputera] , str. 633
Art. 73. [Miejsce i&nbsp,sposób przechowywania danych] , str. 635
Art. 73a. [Przechowywanie dowodów księgowych przechowywanych&nbsp,&nbsp,w&nbsp,Krajowym Systemie e-Faktur] , str. 637
Art. 74. [Okresy przechowywania danych] , str. 638
Art. 75. [Udostępnianie danych] , str. 640
Art. 76. [Przechowywanie danych jednostek niekontynuujących&nbsp,&nbsp,działalności] , str. 641
Rozdział 8a. Usługowe prowadzenie ksiąg rachunkowych , str. 642
Art. 76a. [Zakres usługowego prowadzenia ksiąg rachunkowych, wymogi&nbsp,&nbsp,stawiane osobom wykonującym taką działalność] , str. 642
Art. 76b–76g. (uchylone) , str. 643
Art. 76h. [Obowiązek ubezpieczenia się przedsiębiorców zajmujących się&nbsp,&nbsp,usługowym prowadzeniem ksiąg rachunkowych] , str. 643
Art. 76i. (uchylony) , str. 645
Rozdział 9. Odpowiedzialność karna , str. 646
Art. 77. [Odpowiedzialność za naruszenie obowiązków w&nbsp,zakresie&nbsp,&nbsp,prowadzenia ksiąg rachunkowych i&nbsp,sporządzania&nbsp,&nbsp,sprawozdań finansowych] , str. 646
Art. 78. [Odpowiedzialność biegłego rewidenta za opinię] , str. 649
Art. 79. [Odpowiedzialność za naruszenie innych przepisów ustawy] , str. 651
Rozdział 10. Przepisy szczególne i&nbsp,przejściowe , str. 655
Art. 80. [Ograniczenia zakresu stosowania niektórych przepisów&nbsp,rozdziałów 5, 6 i&nbsp,7] , str. 655
Art. 80a. (uchylony) , str. 657
Art. 81. [Delegacje do wydania przepisów wykonawczych] , str. 657
Art. 82. [Uprawnienia Ministra Finansów] , str. 661
Art. 83. [Wzorcowe plany kont] , str. 662
Rozdział 11. Zmiany w&nbsp,przepisach obowiązujących, przepisy końcowe , str. 663
Art. 84. (pominięty) , str. 663
Art. 85. [Uchylenie przepisów] , str. 663
Art. 86. [Wejście w&nbsp,życie ustawy] , str. 664
Załączniki , str. 665
Wybrane regulacje prawne i&nbsp,środowiskowe &nbsp,, str. 699
Literatura &nbsp,, str. 709
Skorowidz rzeczowy &nbsp,, str. 713