ebook Uznawanie i wykonywanie orzeczeń w sprawach cywilnych w Unii Europejskiej Agnieszka Frąckowiak-Adamska

Spis treści ebooka Uznawanie i wykonywanie orzeczeń w sprawach cywilnych w Unii Europejskiej

Wykaz skrótów , str. 19

Przedmowa , str. 27

Wstęp , str. 31

Rozdział I
Geneza i specyfika europejskiej przestrzeni sądowej , str. 39
1. Ewolucja zasady wzajemnego uznawania orzeczeń cywilnych w UE , str. 39
1.1. Konwencja brukselska (1968) i konwencja z Lugano (1988) , str. 39
1.2. Działania w latach 80. i pierwszej połowie lat 90. XX w. , str. 42
1.3. Traktat z Amsterdamu i szczyt w Tampere , str. 43
1.4. Działania prawodawcze w XXI w. , str. 45
1.4.1. Prawo pochodne z zakresu współpracy sądów w sprawach cywilnych przyjęte w latach 2000-2016 , str. 47
1.4.2. Przegląd chronologiczny rozporządzeń zawierających klauzulę uznawania orzeczeń przyjętych w latach 2000-2016 , str. 50
2. Zróżnicowany stopień wzajemnego uznawania w europejskiej przestrzeni sądowej , str. 59
2.1. Pojęcie europejskiej przestrzeni sądowej , str. 59
2.2. Wzajemne zaufanie jako podstawa EPS , str. 62
3. Aktualne kompetencje Unii do regulowania wzajemnego uznawania orzeczeń , str. 69
3.1. Kompetencje wewnętrzne Unii dotyczące współpracy sądów w sprawach cywilnych , str. 69
3.2. Wzmocniona współpraca , str. 73
3.3. Kompetencje Unii do zawierania umów międzynarodowych dotyczących współpracy sądów w sprawach cywilnych , str. 75
3.4. Podsumowanie , str. 76

Rozdział II
Konieczność zapewnienia skuteczności prawa unijnego - wykładnia autonomiczna i zakaz naruszania effet utile rozporządzeń unijnych , str. 77
1. Uwagi wstępne , str. 77
1.1. Autonomia proceduralna państw członkowskich versus skuteczność prawa unijnego , str. 77
1.2. Specyfika pytań prejudycjalnych w zakresie współpracy sądów w sprawach cywilnych , str. 79
2. Autonomiczna wykładnia prawa unijnego , str. 82
2.1. Pojęcia autonomiczne , str. 82
2.2. Sposób przeprowadzania wykładni autonomicznej , str. 86
2.3. Aspekt negatywny wykładni autonomicznej , str. 87
2.3.1. Wykładnia w oderwaniu od prawa krajowego , str. 87
2.3.2. Wykładnia w oderwaniu od przepisów unijnych dotyczących innych polityk , str. 90
2.3.3. Wykładnia w oderwaniu od przepisów unijnych dotyczących innych zagadnień z zakresu współpracy sądów w sprawach cywilnych , str. 91
2.4. Aspekt pozytywny wykładni autonomicznej , str. 93
2.4.1. Systematyka/kontekst rozporządzenia , str. 95
2.4.1.1. Kontekst danego rozporządzenia , str. 95
2.4.1.2. Szersze postrzeganie kontekstu - zalążki wykładni systemowej , str. 99
2.4.2. Cele europejskiej przestrzeni sądowej w sprawach cywilnych - cele poszczególnych rozporządzeń , str. 102
2.4.2.1. Cele konwencji brukselskiej i rozporządzeń Bruksela I i I bis , str. 102
2.4.2.2. Cele rozporządzenia Bruksela II bis , str. 106
2.4.2.3. Cele rozporządzenia o alimentach (4/2009) , str. 109
2.4.2.4. Podsumowanie , str. 110
2.5. Wykładnia w poszanowaniu praw podstawowych , str. 111
3. Zakaz naruszania skuteczności (effet utile) rozporządzeń unijnych , str. 118
3.1. Sprawy, w których Bruksela I ma zastosowanie, ale stosuje się krajowe przepisy proceduralne , str. 119
3.2. Sprawy, w których rozporządzenie Bruksela I ma zastosowanie, ale pierwszeństwo ma umowa międzynarodowa , str. 121
3.3. Sprawy, w których rozporządzenie Bruksela I nie ma zastosowania , str. 123
3.4. Zakaz naruszania skuteczności rozporządzenia Bruksela II bis , str. 125

Rozdział III
Uznawanie i wykonywanie orzeczeń na tle innych unijnych regulacji dotyczących współpracy sądów w sprawach cywilnych , str. 128
1. Wzajemne uznawanie a harmonizacja przepisów dotyczących jurysdykcji , str. 128
1.1. Równoległe regulowanie jurysdykcji i uznawania orzeczeń , str. 128
1.2. Regulacja jurysdykcji jako warunek konieczny uznawania orzeczeń , str. 131
1.3. Ogólny zarys regulacji dotyczących jurysdykcji i mechanizmów jej kontroli , str. 134
1.3.1. Równouprawnienie sądów do badania jurysdykcji i zakaz kontroli jurysdykcji przez sądy innych państw członkowskich , str. 134
1.3.2. Rozporządzenie Bruksela I , str. 135
1.3.3. Rozporządzenie Bruksela II bis , str. 142
1.3.4. Alimenty , str. 151
1.3.5. Dziedziczenie , str. 153
1.4. Kontrola jurysdykcji i dopuszczalności postępowania , str. 154
1.5. Przepisy dotyczące zawisłości sprawy (lis pendens) , str. 155
1.5.1. Podstawowe cechy instytucji lis pendens , str. 155
1.5.2. Odstępstwo od zasady chronologii powództw na gruncie rozporządzenia Bruksela I , str. 159
1.5.3. Powiązanie zasady lis pendens z uznawaniem orzeczeń , str. 163
2. Wzajemne uznawanie orzeczeń a inne regulacje dotyczące współpracy sądów , str. 165
2.1. Uwagi wstępne , str. 165
2.2. Przeprowadzanie dowodów w innym państwie członkowskim , str. 167
2.3. Doręczenie dokumentów , str. 169
2.3.1. Uwagi wstępne , str. 169
2.3.2. Rozporządzenie 1393/2007 , str. 170
2.3.2.1. Metody doręczeń , str. 172
2.3.2.2. Możliwość odmowy przyjęcia dokumentu , str. 174
2.3.3. Doręczanie dokumentu wszczynającego postępowanie w razie braku adresu pozwanego , str. 176
2.3.4. Kilkukrotna kontrola prawidłowości doręczenia dokumentu wszczynającego postępowanie w przypadku orzeczenia zaocznego , str. 177
2.3.4.1. Kontrola przed wydaniem orzeczenia , str. 179
2.3.4.2. Kontrola po wydaniu orzeczenia , str. 182
3. Wpływ regulacji dotyczących wzajemnego uznawania orzeczeń na krajowe postępowania egzekucyjne , str. 187

Rozdział IV
Materialny, czasowy i terytorialny zakres zastosowania zasady wzajemnego uznawania w sprawach cywilnych i handlowych , str. 191
1. Uwagi wstępne , str. 191
2. Kolejność zastosowania aktów przy określaniu podstawy prawnej uznawania , str. 193
2.1. Ustalenie, czy państwa, których sprawa dotyczy, nie są związane konwencją międzynarodową mającą pierwszeństwo w stosunku do prawa unijnego , str. 194
2.1.1. Konwencje mogące wejść w zbieg z rozporządzeniem Bruksela I , str. 194
2.1.2. Konwencje mogące wejść w zbieg z rozporządzeniem Bruksela II bis , str. 198
2.1.3. Konwencje mogące wejść w zbieg z rozporządzeniem o alimentach , str. 200
2.1.4. Konwencje mogące wejść w zbieg z rozporządzeniem o dziedziczeniu , str. 201
2.2. Ustalenie, czy orzeczenie dotyczy sprawy cywilnej i handlowej wchodzącej w zakres prawa unijnego , str. 201
2.3. Ustalenie, czy państwa związane są dwu- lub wielostronną umową międzynarodową łączącą państwo wydania i państwo wykonania orzeczenia , str. 204
2.4. Ustalenie, czy uznanie/wykonanie jest możliwe na podstawie prawa państwa uznania/wykonania orzeczenia , str. 205
3. Materialny (przedmiotowy) zakres zastosowania unijnej zasady wzajemnego uznawania orzeczeń , str. 207
3.1. Uwagi wstępne , str. 207
3.2. Wymóg transgraniczności sprawy , str. 210
3.3. Sprawy cywilne i handlowe w rozporządzeniu Bruksela I , str. 213
3.3.1. Uwagi wstępne , str. 213
3.3.2. Autonomiczne pojęcie prawa unijnego , str. 216
3.3.3. Wyłączenie sporów o charakterze publicznoprawnym , str. 217
3.3.4. Autonomiczne pojęcie władztwa publicznego , str. 220
3.3.5. Badanie charakteru stosunku prawnego i przedmiotu sporu , str. 220
3.3.6. Określenie charakteru sporu w przypadku wielości stosunków prawnych , str. 225
3.3.6.1. Powiązanie z roszczeniem o charakterze publicznoprawnym , str. 225
3.3.6.2. Powiązanie z roszczeniem objętym wyjątkiem z art. 1 ust. 2 rozporządzenia Bruksela I , str. 228
3.3.6.3. Środki tymczasowe , str. 229
3.3.6.4. Kary pieniężne/grzywny przymuszające do wykonania orzeczenia sądowego , str. 231
3.3.7. Roszczenia pieniężne bezsporne i drobne , str. 235
3.3.7.1. Roszczenia pieniężne bezsporne , str. 236
3.3.7.2. Fakultatywne procedury europejskie dla transgranicznych bezspornych roszczeń pieniężnych oraz drobnych roszczeń , str. 237
3.4. Sprawy małżeńskie i odpowiedzialności rodzicielskiej , str. 239
3.4.1. Sprawy małżeńskie , str. 239
3.4.1.1. Przyjęcie, że pojęcie małżeństwa ma autonomiczny unijny charakter , str. 242
3.4.1.2. Przyjęcie, że małżeństwo jest definiowane z odesłaniem do przepisów krajowych , str. 243
3.4.1.3. Podsumowanie , str. 245
3.4.2. Sprawy dotyczące odpowiedzialności rodzicielskiej , str. 245
3.4.3. Dwa mechanizmy uznawania/wykonalności orzeczeń w rozporządzeniu Bruksela II bis , str. 251
3.5. Sprawy z zakresu obowiązków alimentacyjnych wynikających ze stosunku rodzinnego, pokrewieństwa, małżeństwa lub powinowactwa , str. 251
3.6. Sprawy z zakresu testamentów i dziedziczenia, w tym obowiązków alimentacyjnych powstających w związku ze śmiercią , str. 254
3.7. Sprawy z zakresu upadłości, układów i innych podobnych postępowań , str. 259
3.8. Sprawy z zakresu stosunków majątkowych wynikających z małżeństwa lub związku uznawanego za mający skutki porównywalne do skutków małżeństwa , str. 261
3.9. Dziedziny nieobjęte unijną zasadą wzajemnego uznawania orzeczeń , str. 266
3.9.1. Sprawy z zakresu stanu cywilnego, zdolności prawnej lub zdolności do czynności prawnych osób fizycznych , str. 268
3.9.2. Ubezpieczenia społeczne , str. 273
3.9.3. Sądownictwo polubowne , str. 278
3.9.3.1. Uwagi wstępne , str. 278
3.9.3.2. Kwestie związane z sądownictwem polubownym objęte zakresem zastosowania rozporządzenia Bruksela I , str. 281
3.9.3.3. Zapis na sąd polubowny jako kwestia wstępna , str. 282
3.9.3.4. Zakaz prowadzenia postępowań przed sądami ze względu na zapis na sąd polubowny , str. 283
3.9.3.5. Wyłączenie dotyczące arbitrażu w rozporządzeniu Bruksela I bis , str. 288
3.9.3.6. Podsumowanie , str. 290
4. Zakres terytorialny zastosowania zasady wzajemnego uznawania , str. 291
4.1. Uwagi wstępne , str. 291
4.2. Specjalna pozycja Danii, Irlandii i Zjednoczonego Królestwa , str. 293
4.2.1. Specjalna pozycja Zjednoczonego Królestwa i Irlandii , str. 294
4.2.2. Specjalna pozycja Danii , str. 295
5. Zakres czasowy stosowania zasady wzajemnego uznawania , str. 298
5.1. Uwagi wstępne , str. 298
5.2. Rozpoczęcie stosowania rozporządzeń , str. 300
5.3. Klauzule przejściowe , str. 301
5.4. Równoczesne stosowanie rozporządzeń w przypadku ich przekształceń , str. 302
5.5. Wejście w życie rozporządzeń w nowych państwach członkowskich , str. 303

Rozdział V
Formalny zakres zastosowania zasady wzajemnego uznawania orzeczeń - pojęcie orzeczenia wydanego przez sąd , str. 311
1. Uwagi wstępne , str. 311
2. Pojęcie sądu państwa członkowskiego , str. 315
2.1. Autonomiczność i różnorodność pojęcia ",sąd", , str. 315
2.2. Wykluczenie sądów międzynarodowych i polubownych , str. 316
2.3. Pojęcie sądu w poszczególnych rozporządzeniach , str. 318
2.3.1. Pojęcie sądu w rozporządzeniach Bruksela I i I bis oraz w rozporządzeniu o ETE , str. 318
2.3.1.1. Sąd państwa członkowskiego , str. 318
2.3.1.2. Sądy wspólne dla kilku państw członkowskich , str. 322
2.3.2. Pojęcie sądu w rozporządzeniach Bruksela II bis, o ENZ i upadłościowych , str. 325
2.3.3. Pojęcie sądu w rozporządzeniach o alimentach, o dziedziczeniu, o stosunkach majątkowych wynikających z małżeństw lub zarejestrowanych związków partnerskich oraz o środkach ochrony , str. 327
2.3.3.1. Dwuelementowa definicja , str. 327
2.3.3.2. Pojęcie sądu w rozporządzeniu o alimentach , str. 327
2.3.3.3. Pojęcie sądu w rozporządzeniu o dziedziczeniu , str. 328
2.3.3.4. Pojęcie sądu w rozporządzeniach o stosunkach majątkowych , str. 330
2.3.3.5. Pojęcie organu wydającego w rozporządzeniu o środkach ochrony w sprawach cywilnych , str. 330
2.3.3.6. Podsumowanie , str. 331
3. Pojęcie orzeczenia , str. 332
3.1. Uwagi wstępne , str. 332
3.2. Autonomiczna i szeroka interpretacja pojęcia ",orzeczenie", w rozporządzeniach Bruksela I i I bis , str. 333
3.3. Ogólne wymogi dotyczące orzeczenia sądowego na gruncie rozporządzenia Bruksela I , str. 335
3.3.1. Wymóg ",rozstrzygania przez sąd", , str. 336
3.3.2. Wymóg kontradyktoryjności zaistniałej lub potencjalnej , str. 337
3.4. Pojęcie orzeczenia - rodzaje orzeczeń objętych klauzulą uznawania , str. 338
3.4.1. Orzeczenia dotyczące dowodów , str. 338
3.4.2. Środki tymczasowe , str. 342
3.4.2.1. Uwagi wstępne , str. 342
3.4.2.2. Środki tymczasowe wydawane przez sąd mający jurysdykcję w sprawie głównej , str. 344
3.4.2.3. Środki tymczasowe wydawane przez sąd niemający jurysdykcji w sprawie głównej , str. 350
3.4.2.4. Ustalenie, czy środek został zarządzony przez sąd mający właściwość do rozpoznania sprawy co do istoty , str. 360
3.4.3. Orzeczenia rozstrzygające o jurysdykcji międzynarodowej , str. 362
3.4.3.1. Orzeczenia stwierdzające niewłaściwość sądu , str. 362
3.4.3.2. Orzeczenia zakazujące stronie prowadzenia postępowań przed innymi sądami , str. 364
3.4.4. Orzeczenia nakładające kary, sankcje i grzywny - wymóg ostatecznego określenia wysokości kary pieniężnej , str. 368
3.4.5. Orzeczenia o orzeczeniach , str. 370

Rozdział VI
Trzy mechanizmy uznawania i stwierdzania wykonalności orzeczeń cywilnych w UE oraz skutek uznania , str. 373
1. Uwagi wstępne , str. 373
2. Grupa aktów realizujących model z rozporządzenia Bruksela I (grupa I) , str. 376
2.1. Uznawanie orzeczeń - powoływanie się na orzeczenie przed sądem lub organem innego państwa członkowskiego , str. 378
2.2. Stwierdzanie wykonalności , str. 379
2.2.1. Wymóg wykonalności przy stwierdzaniu wykonalności i wykonywaniu orzeczeń , str. 381
2.2.2. Wniosek o stwierdzenie wykonalności , str. 384
2.2.3. Postępowanie , str. 385
2.3. Sposoby obrony przed uznaniem i stwierdzeniem wykonalności , str. 389
2.3.1. Uwagi ogólne , str. 389
2.3.2. Przegląd przesłanek odmowy uznania i stwierdzenia wykonalności , str. 392
2.3.3. Charakter podstaw odmowy uznania/stwierdzenia wykonalności orzeczenia , str. 397
2.3.4. Zakaz stosowania przesłanek odmowy w sposób dyskryminujący , str. 399
2.3.5. Oczywista sprzeczność uznania z porządkiem publicznym , str. 400
2.3.5.1. Treść pojęcia ",porządek publiczny", , str. 403
2.3.5.2. Powiązanie klauzuli porządku publicznego z zakazem kontroli merytorycznej orzeczeń , str. 405
2.3.5.3. Nieproporcjonalne ograniczenie prawa podstawowego jako podstawa odmowy uznania orzeczenia , str. 407
2.3.5.4. Uwzględnienie dobra dziecka w klauzuli porządku publicznego na gruncie rozporządzenia Bruksela II bis , str. 410
2.3.6. Naruszenie prawa do obrony w przypadku wyroku zaocznego , str. 410
2.3.6.1. Ewolucja przesłanki odmowy uznania orzeczenia ze względu na naruszenie prawa do obrony , str. 410
2.3.6.2. Warunki zastosowania art. 34 pkt 2 rozporządzenia Bruksela I , str. 413
2.3.7. Sprzeczność z innym orzeczeniem , str. 419
2.3.8. Dodatkowa podstawa odmowy uznania orzeczeń na gruncie rozporządzeń Bruksela I i I bis - naruszenie niektórych przepisów o jurysdykcji , str. 423
2.3.8.1. Naruszenie przepisów jurysdykcyjnych chroniących słabszą stronę umowy , str. 424
2.3.8.2. Naruszenie przepisów dotyczących jurysdykcji wyłącznej , str. 426
2.3.9. Dodatkowe przesłanki odmowy w sprawach odpowiedzialności rodzicielskiej (rozporządzenie Bruksela II bis) , str. 428
3. Grupa aktów wprowadzających automatyczne i bezwarunkowe uznanie (grupa II) , str. 429
3.1. Uwagi wstępne , str. 429
3.2. Warunki zastosowania mechanizmu automatycznej wykonalności orzeczeń dotyczących prawa do kontaktów z dzieckiem i powrotu dziecka , str. 431
3.3. Normy minimalne dotyczące zagwarantowania sprawiedliwego procesu , str. 435
3.4. Charakter zaświadczenia i centralna rola sądów wydających orzeczenie , str. 438
3.5. Automatyczne uznawanie i wykonalność orzeczeń , str. 439
3.6. Sposoby obrony przed orzeczeniem , str. 443
4. Grupa aktów realizujących model Bruksela I bis (grupa III) . 446
4.1. Uwagi wstępne , str. 446
4.2. Rozporządzenie Bruksela I bis , str. 447
4.3. Rozporządzenie o środkach ochrony w sprawach cywilnych , str. 449
5. Skutek uznania , str. 451
5.1. Uwagi wstępne , str. 451
5.2. Wykonalność a prawomocność , str. 451
5.3. Zasada rozszerzenia skutków , str. 452
5.4. Powaga rzeczy osądzonej , str. 454
5.5. Dostosowanie środka lub orzeczenia nieznanego w państwie wykonania , str. 457
5.6. Skutek orzeczeń dotyczących unijnych i krajowych znaków towarowych , str. 459

Zakończenie , str. 463

Bibliografia , str. 477

Akty prawne , str. 493

Orzecznictwo , str. 503

Szczegóły ebooka Uznawanie i wykonywanie orzeczeń w sprawach cywilnych w Unii Europejskiej

Wydawca:

Wolters Kluwer

Rok wydania:

2017

Typ publikacji:

Ebook

Język:

polski

Format:

pdf

ISBN:

978-83-8124-339-1

ISBN wersji papierowej:

978-83-8107-845-0

Autorzy:

Agnieszka Frąckowiak-Adamska

EAN:

9788381243391

Liczba Stron:

520

Recenzje ebooka Uznawanie i wykonywanie orzeczeń w sprawach cywilnych w Unii Europejskiej