ebook W kręgu wartości i kultury Japonii

Wydawca: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego

Rok wydania: 2013

Prezentowany tom zawiera m.in. teksty dotyczące Nishidy Kitarō, najwybitniejszego filozofa japońskiego XX wieku, który odegrał kluczową rolę w powstaniu japońskiej filozofii nowożytnej jako duchowy ojciec słynnej Szkoły w Kioto. Ponadto znaleźć można tu prace związane tematycznie z szeroko pojętymi wartościami kultury Japonii, np. omawiające nurt witalizmu w Japonii, etyczny aspekt połowu wielorybów oraz teksty dotyczące historii, sztuki, filmoznawstwa, folkloru i religii. Czytelnik otrzymuje również artykuły literaturoznawcze (w tym omawiające początki literatury feministycznej), z zakresu interpretacji poezji oraz językoznawstwa.

Tom ten poświęcony jest tematyce wartości w kulturze Japonii, ze szczególnym uwzględnieniem ich kontekstu społecznego i historycznego.

W części pierwszej na szczególną uwagę zasługuje analiza Nishidy Kitarō tzw. logiki absolutnie sprzecznej samotożsamości (zettaimujunteki jikodōitsu) jako odpowiednika logiki jednoczesnej negacji i afirmacji (sokuhi) stosowanej w buddyjskich tekstach kanonicznych. Przedstawiciele Szkoły w Kioto nawiązywali do wybranych teorii zachodnich filozofów, takich jak B. Pascal, E. Husserl czy M. Heidegger, jednak głównie po to, by stawiane przez nich pytania o naturę świata i kondycję ludzką uczynić punktem wyjścia dla swoich własnych filozoficznych rozważań w kontekście tradycji buddyjskiej – Nishida, Nishitani Keiji i Hisamatsu Shin’ichi nawiązywali do zen, a Tanabe Hajime – do amidyzmu.

W drugiej części tomu zebrano prace poruszające problematykę aksjologiczną w kontekście literatury, historii, religii, sztuki, filmoznawstwa oraz językoznawstwa Japonii.

*********

Values in Japanese culture. On the 140th birthday of Nishida Kitarō (1870–1945)

Articles concerned with the philosophy of the Kyoto School and the thought of Nishida Kitarō, thematically linked with the widely understood values of Japanese culture. The authors discuss, among others, vitalism, the Japanese tradition of the Way (of Writing and of the Sword), the ethical aspect of whaling, they also refer to history, art, film studies, folklore, and religion. The collection features articles from the field of literary studies (including a discussion of the beginnings of feminist literature) on the interpretation of poetry and linguistics.

Spis treści ebooka W kręgu wartości i kultury Japonii

Uwagi redakcyjne 7
Agnieszka Kozyra, Iwona Kordzińska-Nawrocka, IV Dni Japonii na Uniwersytecie Warszawskim. W kręgu wartości kultury Japonii. W 140. rocznicę urodzin Nishidy
Kitarō (1870‒1945) 9

Część I. Filozofi a szkoły z Kioto (Kyōtoha) ‒ w 140. rocznicę urodzin Nishidy Kitarō (1870‒1945)
Agnieszka Kozyra, Nishida Kitarō i filozoficzna szkoła z Kioto (Kyōtoha) 15
Suzuki Sadami, Filozofia Nishidy Kitarō a nurt witalizmu w Japonii 31
Ōkuma Gen, Muzeum Filozofi i im. Nishidy Kitarō w prefekturze Ishikawa 54
Agnieszka Kozyra, Logika absolutnie sprzecznej samotożsamości Nishidy Kitarō z punktu wiedzenia logiki religii w ujęciu o. Innocentego Marii Bocheńskiego 60
Anna Mierzejewska, Wpływ buddyzmu Czystej Ziemi na filozofię Tanabego Hajime 86
Aleksandra Skowron, Dialog buddyzmu i chrześcijaństwa w myśli Nishitaniego Keijiego 106
Urszula Mach-Bryson, Etyczne i estetyczne wartości Drogi Herbaty w filozofii Hisamatsu Shin’ichiego 127

Część II. W kręgu wartości kultury Japonii
Watanabe Hideo, Nowożytność i prenowożytność w interpretacji literatury klasycznej. Wstęp do Kokinshū a teoria rozwoju poezji waka 153
Itō Moriyuki, O znaczeniu tekstów zapisywanych sylabariuszem ‒ wokół pamiętników okresu Heian 166
Senri Sonoyama, Rola poezji w Ochikubo monogatari (Opowieści o Ochikubo) 181
Karolina Broma-Smenda, Kobieta i mężczyzna w związku miłosnym – na przykładzie wybranych dzieł literatury starożytnej 195
Agnieszka Żuławska-Umeda, Wokół Zapisków z szałasu ułudy Matsuo Bashō, czyli o jego powrotach z wędrówek 211
Mikołaj Melanowicz, „Na początku kobieta naprawdę była Słońcem”. Wartości głoszone przez „nowe kobiety” (Hiratsuka Raichō i „Seitō”) na przełomie Meiji i Taishō 226
Iwona Kordzińska-Nawrocka, Wzorce męskości we współczesnej Japonii 241
Kosaka Yasuharu, O połowach wielorybów w świetle etyki ‒ Sutra Nirwany a poglądy św. Augustyna 267
Inaga Shigemi, Wybrane zagadnienia współczesnej sztuki Dalekiego Wschodu z punktu widzenia filozofii kegon 283
Marta Magdalena Ławniczak, Kurosawa Akira i jego filmy w konwencji noir 318
Anna Zalewska, Pojęcie drogi w kulturze japońskiej na przykładzie Komentarza na temat kaligrafii 334
Agata Koszołko, Historia drogi miecza (kendō) w Japonii 347
Ewa Pałasz-Rutkowska, Cesarz Meiji – nowe obowiązki władcy 372
Krzysztof Stefański, Duch bushidō armii cesarskiej, czyli tragedia pomyłek 386
Marta Załuska, Skalanie (kegare) w religijnej tradycji Japonii 410
Anastasiia Kharchenko, Tradycja i współczesność japońskiego folkloru: elementy wierzeń ludowych w japońskich legendach miejskich 435
Romuald Huszcza, Semiotyka wartości a relatywno-kulturowe aspekty semantyki leksemów języka japońskiego 451
Jarosław Pietrow A., Kategoria tradycyjnych obiektów kultury i sfer wartości w systemie leksykalnym oraz kategoryzatorowym języka japońskiego 466

Indeks osób 483
Biogramy autorów 490
Summaries 496