ebook Wiek Pacyfiku - polityka Stanów Zjednoczonych wobec regionu Azji i Pacyfiku po roku 1989 Marcin Grabowski

Wydawca: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego

Rok wydania: 2012

Okres od zakończenia zimnej wojny to czas, kiedy region Azji i Pacyfiku zaczyna odgrywać w polityce i gospodarce światowej coraz istotniejszą rolę, stając się też coraz ważniejszym dla Stanów Zjednoczonych, czego symbolicznym ukoronowaniem jest deklaracja amerykańskiej sekretarz stanu Hillary Clinton, że wiek XXI to dla Ameryki Wiek Pacyfiku. Zmiana priorytetów USA jest symbolicznie widoczna już w pierwszej podróży zagranicznej George'a H. Busha w roku 1989, której celem była nie Europa (jak u jego poprzedników), lecz Azja.

W pracy przeanalizowano politykę USA w regionie zarówno w wymiarze bilateralnym (wobec Chińskiej Republiki Ludowej, Japonii, Korei, Indii oraz Australii), jak i multilateralnym (Forum Współpracy Gospodarczej Azji i Pacyfiku [APEC] i Stowarzyszenia Narodów Azji Południowo-Wschodniej [ASEAN], a także organizacji od ASEAN pochodnych: ASEAN+3, Forum Regionalne ASEAN oraz Szczyt Azji Wschodniej). Analiza skupia się na okresie po roku 1989, kiedy USA musiały zredefiniować swoją politykę zagraniczną, obejmując prezydentury G.H. Busha (1989-1993), B. Clintona (1993-2001), G.W. Busha (2001 -2009) oraz częściowo B. Obamy (2009-).

Spis treści ebooka Wiek Pacyfiku - polityka Stanów Zjednoczonych wobec regionu Azji i Pacyfiku po roku 1989

Wykaz skrótów 9
Wstęp 13
Konstrukcja pracy 14
Metodologia badań 16
Stan badań 17
Przeprowadzone badania 18

Rozdział I. Teoretyczne podstawy analizy 21

1.1. Nurt realistyczny 23
1.2. Nurt liberalny 26
1.3. Szkoła angielska, instytucjonalizm, teoria krytyczna, postmodernizm, konstruktywizm 33

Rozdział II. Pozycja USA w regionie Azji i Pacyfiku 37

2.1. Geografia i geopolityka regionu a Stany Zjednoczone 38
2.2. Pozycja USA w kontekście demograficznym i społeczno-kulturowym 43
2.3. USA a potencjał i zróżnicowanie gospodarcze regionu 49
2.4. Sytuacja strategiczno-militarna w regionie 59

Rozdział III. Mechanizmy, cele i założenia polityki USA wobec regionu Azji i Pacyfiku 69

3.1. Ramy instytucjonalne amerykańskiej polityki zagranicznej 70
3.1.1. Źródła polityki zagranicznej USA 70
3.1.2. Rola prezydenta USA 71
3.1.3. Administracja prezydencka 72
3.1.3.1. Rada Bezpieczeństwa Narodowego 72
3.1.3.2. Rada Doradców Gospodarczych 73
3.1.3.3. Przedstawiciel USA ds. Handlu 74
3.1.3.4. Departament Stanu 75
3.1.3.5. Departament Obrony 78
3.1.4. Rola Kongresu 82
3.1.5. Grupy lobbingowe, media, opinia publiczna i ośrodki badawcze ... 84
3.2. Cele i założenia polityki USA 88
3.2.1. Podstawowe nurty w amerykańskiej polityce zagranicznej 88
3.2.2. Założenia polityki zagranicznej administracji G.H. Busha 90
3.2.3. Założenia polityki Billa Clintona 91
3.2.4. Cele polityki administracji G.W. Busha 92
3.2.5. Założenia polityki Baracka Obamy 94
3.3. Rola regionu Azji i Pacyfiku w polityce zagranicznej USA 97
3.3.1. Założenia teoretyczne 97
3.3.2. Cele polityki G.H. Busha 98
3.3.3. Założenia polityki Billa Clintona 102
3.3.4. Zmiany w polityce G.W. Busha 103
3.3.5. Wyzwania dla prezydenta Baracka Obamy 107

Rozdział IV. Polityka USA wobec kluczowych państw regionu 113

4.1. Polityka USA wobec Chin 114
4.2. Polityka Stanów Zjednoczonych wobec Japonii 130
4.3. Stosunki trójstronne Waszyngton–Tokio–Pekin 146
4.4. Rola państw koreańskich w polityce USA 153
4.5. Rola polityki USA wobec Indii w systemie regionalnym 168
4.6. Australia w polityce USA i systemie regionalnym 175

Rozdział V. Polityka USA wobec organizacji regionalnych, szczególnie APEC i ASEAN 185

5.1. APEC – najważniejsza organizacja ogólnoregionalna 188
5.2. Polityka USA wobec APEC 199
5.3. ASEAN i organizacje integracyjne Azji Wschodniej 221
5.4. USA a organizacje integracyjne w ramach Azji Wschodniej 236

Podsumowanie 259
Summary 265
Bibliografia 267
Źródła 267
Zbiory dokumentów 267
Raporty, deklaracje, przemówienia, umowy 268
Dane statystyczne, analizy 280
Literatura 282
Wydawnictwa zwarte 282
Artykuły, opracowania 292
Źródła internetowe 308
Czasopisma 309
Spis tabel 310
Spis wykresów 310