ebook Witkacy. Etyka Agnieszka Kałowska

Wydawca: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego

Rok wydania: 2016

Dzięki publikacji Czytelnik przeżyje nowe spotkanie z Witkacym: ujrzy go jako rozmówcę i teoretyka rozmowy, podważającego religię poszukiwacza Absolutu, obywatela podbitego państwa pozującego do zdjęć w stroju kolonialisty, człowieka współczującego cierpiącej musze i psom na łańcuchach, o krok od konwersji na buddyzm. Najważniejsze problemy etyczne dwudziestego wieku – dialog, stosunek do religii, kolonializm, ekologia, wielokulturowość – znajdują odbicie w biografii i twórczości Stanisława Ignacego Witkiewicza: nie tylko w powieściach i dramatach, ale i w listach, komentarzach, tekstach publicystycznych.
Autorka podejmuje temat dotychczas niezbadany: rekonstruuje poglądy etyczne artysty, wnikliwie śledząc ich rozwój, złożoność, ukazując źródła i artystyczne konsekwencje. Wydobywa szczeliny między deklaracjami a poglądami wynikającymi z tekstów, sytuuje na tle najważniejszych twórców epoki, pokazuje dramatyczne zwroty, a wreszcie i to, że etyka Witkacego rodziła się w dialogu z Innymi – i tylko dzięki sztuce ich głosy mogły wybrzmieć.

Spis treści ebooka Witkacy. Etyka

Wykaz skrótów 9
Wstęp 13

Rozdział I. Etyka rozmowy. „Ogólna walka wszystkich ze wszystkimi” 23
Poprzednicy. Etyczny wymiar rozmowy 23
Katalog etycznych zasad 28
Dyskusyjne praxis 39
„Walka, to jest dyskusja”, czyli witkacowskie metafory 55
Wobec filozofii dialogu 67

Rozdział II. Wobec chrześcijaństwa. Dialog i herezja 77
Źródła religii 77
Poza etyką i moralnością 86
Literackie „dramaty dyskusji” 99
„Nowy człowiek, zwykłe bydlę” 99
„Całować papieża w pantofel” 101
„Prawdziwa religijna fikcja” 103
Zbawienie „śmierdzącej żydówki” 107
Religia „prostaczków” 110
Modernizm i narodowe mity 115
„Letnia woda”? 115
„Bizantyjskie chramy” 122
A-ateista 126

Rozdział III. Wobec etyki buddyjskiej. „Na Mahatmę artystą zostać nie mogę” 133
Cejlon 133
„Wzruszony naszym pobożnym zachowaniem się kapłan...” 138
Niedziałanie versus twórczość 146
Międzywojnie 149
Nie nirwana, lecz Sztuka 152
„Całuję Cię w pępek” 158
Wobec etyki Schopenhauera 160
Cierpienie, współczucie... „mdła dobroć” 163

Rozdział IV. Postkolonializm. Syngalezi i górale 181
„Z podróży do tropików” 181
„Kraj dziki” 186
„Twarze i stroje cudowne” 192
„Mięso” i „czekolada” 199
Kara w tropikach 204
Ostatnie zdjęcie kolonialisty 205
Tekstualne powroty 206
(Nie)zobiektywizowany obrazek 210
Zakopane na Nowej Gwinei 213
Tatrzańskie egzotyki 215
Epilog 220

Rozdział V. Ekologia. Mucha na łańcuchu 223
„Żyj w zgodzie z naturą!” 223
Poglądy ekologiczne Stanisława Witkiewicza 224
Przyrodnicza edukacja Stasia 228
662 upadki Bunga…, czyli „cudowna górska jesień” 235
„Z górami nic porównać się nie da” 243
„Zakopane staje się niemożliwe” 250
„Robić tylko to, co konieczne” 255

Bibliografia 269