ebook Wokół edukacji polonistycznej w szkole Halina Wiśniewska

Wydawca: UMCS

Rok wydania: 2016

Niniejsza publikacja składa się z 28 tekstów (poddanych modyfikacjom), które ukazały się drukiem w latach 1973–2014. Ich tematy oscylują wokół trzech głównych zagadnień (wprawdzie wyodrębnionych umownie, ale – w założeniu – porządkujących), spajających to, co obowiązywało w tradycyjnie rozumianym nauczaniu języka polskiego, z tym, co współtworzy polonistykę nowoczesną. Mamy tu więc, obok łączenia dawnych i nowych teorii językoznawczych, wykorzystywanie w podobnym (dychotomicznym) zestawieniu: pojęć i problemów, metod kształcenia oraz umiejętności redagowania przez uczniów określonych form wypowiedzi, w niemal każdym z artykułów obserwuje się liczne odniesienia do historii dydaktyki i systemu językowego. Omawiając kolejne kwestie, badaczka z reguły nawiązuje do preferowanych w rożnych okresach teorii naukowych i chętnie włącza w prowadzony wywód osiągnięcia wielu dyscyplin wiedzy: począwszy od strukturalizmu po holizm i antropocentryzm, od psycholingwistyki i socjolingwistyki przez pragmatykę językową po etnolingwistykę i aksjologię, jednocześnie doprecyzowując i stosując w swoich szkicach ważne terminy, np.: sprawność językowa, kompetencja komunikacyjna, kompozycja, spójność przekazu.

Spis treści ebooka Wokół edukacji polonistycznej w szkole

Słowo wstępne 7

I. KSZTAŁCENIE JĘZYKOWE – KONCEPCJE, KOMPONENTY, DZIAŁANIA 11
Sprawność językowa i komunikacyjna w historii dydaktyki polonistycznej (1950–2000) 13
Antropocentryzm a kształcenie językowe 29
Integracja w kształceniu polonistycznym 43
Nauczanie integrujące na lekcjach języka polskiego 55
Dyskurs edukacyjny jako neologizm w nauczaniu integrującym 65
Kształcenie logicznego myślenia jako kształcenie kompetencji językowej 81
Zanikanie w szkole wiedzy o historyczności języka polskiego 95
Bogactwo/ubóstwo słownika jako przejaw stereotypowego myślenia o sprawności językowej uczniów 107

II. DYNAMIZM ZJAWISK KULTUROWYCH I AKSJOLOGICZNYCH 119
Ekspansja nazw kobiet jako przejaw zmian społecznych i obyczajowych 121
Ekspansja wyrazu seks we współczesnych słownikach 133
Kim chcę być w dorosłym życiu? – opinie czternastolatek 145
„Posiadanie” jako wartość najwyższa w młodzieżowych ocenach narodowości 157
Nauczanie dowcipu w szkole 171
Wartościowanie w kształceniu językowym (dla licealistów) 185
Indywidualizacja języka postaci w Panu Tadeuszu Adama Mickiewicza 199

III. CECHY UCZNIOWSKICH TEKSTOW PISANYCH 207
O typowości tekstów uczniowskich 209
Strategie obronne uczniowskiego pisania w dyskursie edukacyjnym 221
Substytucja tekstowa – uczniowska strategia pisania form wypowiedzi 237
Spójność tekstu w wypracowaniach olimpijczyków 249
Łatwa i trudna kompozycja wypracowań uczniowskich 259
Typologia opowiadania uczniowskiego 269
Schematyzm działań dydaktycznych przyczyną niskiej sprawności pragmatycznej (na przykładzie opisów szkolnych) 279
Pseudopoetyckość – uczniowska cecha opisów krajobrazów 291
Cechy stylistyczne rozprawek uczniów-olimpijczyków 301
Streszczenie – bardzo ważna umiejętność ucznia 311
Leksyka wiersza lirycznego w uczniowskim przekładzie 319
Zła tradycja pisania o wierszach w szkole 329
Wnioski (syntezy lekcyjne) – negatywne wzorce pisania i nauczania 341
Nota wydawnicza (zestaw chronologiczny) 349
Bibliografia i wyjaśnienie skrótów 351