ebook Wpływ aktywności finansowej Unii Europejskiej na położenie społeczne Romów w Polsce Joanna Talewicz-Kwiatkowska

Wydawca: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego

Rok wydania: 2013

Sięgając do przeszłości, Joanna Talewicz-Kwiatkowska stara się ułatwić czytelnikowi zrozumie-nie specyfiki kulturowej, a zarazem wielości problemów, z jakimi boryka się zbiorowość romska w dążeniu do ukształtowania ponadlokalnej wspólnoty – społeczności o charakterze narodowym. Autorka omawia politykę państwową, regulacje prawne i programy mające na celu poprawienie sytuacji tej społeczności, analizuje także ich rezultaty. Pokazuje, jak wielkim utrudnieniem w podejmowaniu skutecznych działań przez unijne i polskie instytucje jest niedostatek wiedzy członków społeczności romskiej na temat rysujących się przed nią możliwości i przysługujących jej praw. Ten stan rzeczy jest konsekwencją nie tylko poziomu edukacji, lecz także działalności niektórych liderów ograniczających dostęp do takiej wiedzy. Joanna Talewicz-Kwiatkowska identyfikuje się z badaną przez siebie społecznością romską, wyszła z niej, a zarazem do niej należy. Z jednej strony, będąc wewnątrz, miała możliwość uzyskania pełniejszej wiedzy, nieograniczanej postrzeganiem jej jako osoby obcej. Z drugiej jednak strony utrudniało jej to zapewne obiektywne ujęcie rozmaitych kwestii z przeszłości, ale też czasów współczesnych. Ta dwoistość sytuacji wyostrzała także problemy etyczne – lojalność wobec grupy skłaniała do unikania poruszania pewnych spraw, rzetelność badawcza wymagała mówienia i przedstawiania uzyskanej wiedzy bez jej cenzurowania. Joanna Talewicz-Kwiatkowska doskonale poradziła sobie z tym dylematem, dzięki temu powstała bardzo wartościowa praca, unikatowa w polskiej literaturze dotyczącej Romów. Prof. dr hab. Lech Mróz

Spis treści ebooka Wpływ aktywności finansowej Unii Europejskiej na położenie społeczne Romów w Polsce

Wstęp 9
Rozdział I. Wyjaśnienie najważniejszych pojęć 11
Mniejszość 11
Grupa etniczna 12
Zmiana kulturowa w procesie asymilacji 14
Asymilacja 16
Marginalizacja, wykluczenie społeczne 18
Rozdział II. Metodologia i technika badań empirycznych 23
Rozdział III. Historia Romów w Europie ze szczególnym uwzględnieniem Polski 25
Pochodzenie Romów 25
Dowody językowe 25
Geneza Romów 26
Cyganie w Europie 28
Migracje i czas prześladowań 28
Cyganie w Polsce 32
Zagłada 35
Cyganie w Europie Zachodniej i krajach bloku komunistycznego, ze szczególnym uwzględnieniem Polski 42
Rozdział IV. Romowie w Polsce w latach 1989–2004. Polityka państwa i status społeczno-ekonomiczny 55
Polityka wobec mniejszości w Polsce po 1989 roku 55
Zmiany w polityce państwa wobec mniejszości – instytucjonalne zmiany w rządzie 55
Instytucje rządowe zajmujące się problematyką mniejszości 60
Regulacje dotyczące mniejszości w ujęciu konstytucyjnym 62
Ochrona mniejszości narodowych i etnicznych w umowach bilateralnych i międzynarodowych wiążących Polskę 63
Możliwości organizowania się i działalności politycznej środowisk mniejszościowych 67
Szkolnictwo mniejszościowe 68
Romowie w wolnej Polsce 69
Sytuacja społeczno-ekonomiczna 69
Podziały wewnętrzne i liczebność 74
Zróżnicowanie kulturowe Romów Polsce 77
Działania państwa polskiego wobec Romów po roku 1989 – Pilotażowy program rządowy na rzecz społeczności romskiej w województwie małopolskim 86
Okoliczności powstania programu 86
Powstanie programu 88
Edukacja 89
Przeciwdziałanie bezrobociu 90
Zdrowie 90
Sytuacja bytowa 91
Bezpieczeństwo 92
Kultura 93
Wiedza na temat społeczności romskiej 93
Podsumowanie realizacji Pilotażowego programu rządowego na rzecz społeczności romskiej w województwie małopolskim 94
Fundusze przedakcesyjne a Romowie 96
Rozdział V. Romowie w Unii Europejskiej 99
Status i liczebność 99
Podziały wewnętrzne 101
Zróżnicowanie w sferze języka i religii 102
Sytuacja społeczno-ekonomiczna 103
Ochrona praw mniejszości w ustawodawstwie Unii Europejskiej 108
Działania Unii Europejskiej bezpośrednio odnoszące się do Romów 111
Rezolucje Parlamentu Europejskiego 112
Europejskie spotkania (szczyty) w sprawie Romów 115
Platforma Europejska na rzecz integracji Romów 117
EURoma – Europejska sieć na rzecz włączenia społecznego Romów 119
Programy Unii Europejskiej 119
Rozdział VI. Romowie po przystąpieniu Polski do Unii Europejskiej 121
Ochrona prawna – Ustawa o mniejszościach narodowych i etnicznych oraz o języku regionalnym 121
Komisja Wspólna Rządu Mniejszości Narodowych i Etnicznych 125
Zespół do spraw Romskich 126
Program na rzecz społeczności romskiej w Polsce 128
Założenia i cele Programu na rzecz społeczności romskiej w Polsce 128
Rezultaty realizacji Programu na rzecz społeczności romskiej w Polsce w świetle dostępnych dokumentów 130
Możliwość korzystania z funduszy Unii Europejskiej 133
Rozdział VII. Wykorzystanie funduszy unijnych na rzecz Romów w Polsce 135
Programy realizowane w latach 2004–2006 135
Inicjatywa Wspólnotowa EQUAL 135
Zasady Inicjatywy Wspólnotowej EQUAL 136
Udział Romów w realizowanych projektach 138
Rezultaty omawianych projektów w świetle dostępnych dokumentów 141
Opinie o programie Inicjatywy Wspólnotowej EQUAL po jego zakończeniu 143
Programy wspólnotowe 144
Programy realizowane w latach 2007–2010 145
Program Operacyjny Kapitał Ludzki 145
Projekty na rzecz społeczności romskiej (tak zwany komponent romski) 146
Programy realizowane w latach 2008–2010 149
Programy wspólnotowe 160
Projekty związane ze społecznością romską 161
Rozdział VIII. Wpływ programów unijnych na położenie społeczne Romów w Polsce na przykładzie województwa małopolskiego 163
Aktualna sytuacja Romów w Polsce w świetle danych pochodzących z badań empirycznych 163
Edukacja 171
Przedstawiciele instytucji centralnych 171
Przedstawiciele organizacji/instytucji romskich i nieromskich 176
Przedstawiciele społeczności romskiej 179
Rynek pracy 186
Przedstawiciele instytucji centralnych 186
Przedstawiciele organizacji/instytucji romskich i nieromskich 189
Przedstawiciele społeczności romskiej 193
Sytuacja socjalna 196
Przedstawiciele instytucji centralnych 196
Przedstawiciele organizacji/instytucji romskich i nieromskich 197
Przedstawiciele społeczności romskiej 199
Kultura 201
Przedstawiciele instytucji centralnych 201
Przedstawiciele organizacji/instytucji romskich i nieromskich 207
Przedstawiciele społeczności romskiej 214
Podsumowanie i wnioski 219
Propozycje na przyszłość 225
Zakończenie 229
Bibliografia 233
Spis tabel 257