ebook W(y)czytać Zagładę Małgorzata Wójcik-Dudek

Wydawca: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego

Rok wydania: 2016

Książka podejmuje problem Zagłady w najnowszej polskiej literaturze dla dzieci i młodzieży. Jego wysoka frekwencja w XXI-wiecznej literaturze osobnej, choć w dużej mierze z pewnością wynika ze szczególnego charakteru stosunków polsko-żydowskich, to bywa również, jeśli nie przede wszystkim, podyktowana pewnego rodzaju modą na odpamiętywanie przeszłości − memory boom.

Autorka prezentuje wersje narracji o Zagładzie tworzone przez drugie i trzecie pokolenie, choć refleksję o odpamiętywaniu przeszłości rozpoczyna kanoniczną "Akademią pana Kleksa" Jana Brzechwy stanowiącą, według niej, mit podwalinę opowieści o Holokauście. Kolejne rozdziały zostały poświęcone między innymi sylwetce Janusza Korczaka, współczesnym formom opowiadania o Holokauście, „dziecięcym” realizacjom Zagładowych toposów znanych z literatury adresowanej do dorosłych czytelników.

Spis treści ebooka W(y)czytać Zagładę

Spis treści

Wzgórze pamięci / 7
Kłopoty z postpamięcią / 8
Praktyki edukacyjne wobec Zagłady / 17
Polska szkoła pamięci / 21
Szkolne czytanie o Zagładzie jako wyzwanie etyczne, czyli o roli kontekstu / 23
DS804.34 i PZ / 30
Uskoki pamięci / 34

Trylogia, która nie krzepi. Alternatywna lektura pana Kleksa Jana Brzechwy / 45
Gry z Akademią… / 45
1946 — między huśtawką a szafotem / 55
Dojrzewanie czy „odczarowanie świata”? / 58
Akademia czy cheder? / 64
א Alef = Akademia / 66
Pozorna przeźroczystość / 81
Czym jest wymazywanie? / 83
Młodsze siostry Akademii…, czyli książki których nikt nie czyta / 87
Dwie trylogie / 98

Architektura biografii — przypadek Korczaka / 101
Między pomnikiem a literaturą. Od mapowania miasta — do mapowania pamięci / 101
Rok Korczakowski, czyli kłopotliwa inwazja pamięci / 107
Od taktyka do stratega — współczesny pomysł na Korczaka / 112

Mikronarracje z obrzeży Zagłady / 133
Mikronarracje i przeciw-historia,czyli wyzwalanie z opresji / 133
Zagłada według Anny Frank / 136
Dziewczyńskie narracje — intymistyka a Zagłada / 143
Baśń i Holokaust / 157
Pułapka sensów / 167

Macierzyństwo w stanie zagrożenia / 171
Między jidisze mame a Medeą / 171
Metonimia matki — casus z ulicy Śliskiej / 177
Świat bez matki — wzorce opowiadania / 178
Matka jako pretekst / 182
Głód/sytość — matka i afekt / 183
Kiedy mama jest daleko / 186
Zwierzęcy punkt widzenia — inna wersja macierzyństwa / 194
Matki Polki i rytuały gościnności / 198

Postpamięć i zarządzanie przestrzenią / 219
Święty krajobraz / 219
Piękne kłamstwo / 220
Filosemicka postpamięć / 226
Gry z przestrzenią / 229
Przestrzeń żydowska / 229
• Ciągłość muru / 231
• Prześwity prawdy / 243
Przestrzeń pożydowska / 245
Nie-miejsce — Disneyland pamięci / 251
Przestrzeń mówi / 257

Homo ludens, czyli opresja zabawy / 259
Żydowska etnografia dzieciństwa / 260
Biblioteka Shoah / 262
Berek — getto jako plac zabaw / 271

Dybuk kontra Facebook, czyli Kotka Brygidy i Wszystkie lajki Marczuka / 279
Dybuk — przypadek Kotki Brygidy Joanny Rudniańskiej / 280
Facebook — przypadek Wszystkich lajków Marczuka Pawła Beręsewicza / 285

Bliscy nieznajomi. Próba podsumowania / 291

Bibliografia / 295
Indeks osobowy / 317

Summary / 329
Zusammenfassung / 331