ebook Wyrok sądu polubownego w postępowaniu cywilnym Łukasz Błaszczak

Wydawca: Wolters Kluwer

Rok wydania: 2010

Rozprawa jest pierwszym na polskim rynku wydawniczym tak obszernym opracowaniem odnoszącym się do wyroku sądu polubownego ujmowanego jako instytucja postępowania cywilnego. Zagadnienie wyroku arbitrażowego wpisuje się w rozległą i wielowątkową problematykę działalności sądownictwa polubownego, stanowiąc przy tym ważny element tej instytucji.

W pracy poddano analizie zagadnienia, które z punktu widzenia wyroku arbitrażowego mają największe znaczenie, czyli charakter prawny wyroku, jego strukturę i elementy składowe, podstawy wyrokowania, kontrolę, czy wreszcie skutki (procesowe i pozaprocesowe), jakie wywołuje orzeczenie sądu polubownego. Oddzielnym przedmiotem rozważań jest problematyka anarodowych wyroków arbitrażowych, rozpatrywana także w kontekście polskich przepisów kodeksu postępowania cywilnego. Punkt odniesienia dla niektórych uwag zawartych w pracy stanowią nie tylko poglądy doktryny obcej, ale i regulacje normatywne wybranych obcych systemów prawnych. Na tej podstawie budowane są wnioski de lege
lata i de lege ferenda. I uwagi na teoretyczne i praktyczne znaczenie instytucji wyroku sądu polubownego rozprawa adresowana jest do przedstawicieli nauki oraz do osób, które w swojej praktyce stykają się z problematyką sądownictwa arbitrażowego.

Spis treści ebooka Wyrok sądu polubownego w postępowaniu cywilnym

Przedmowa str. 11

Wykaz ważniejszych skrótów str. 15

Rozdział I
Wprowadzenie. Zagadnienia ogólne str. 21

1. Problematyka wyroku sądu polubownego jako przedmiot pracy str. 21

2. Źródła prawa w zakresie wyroku sądu polubownego. Znaczenie regulaminów arbitrażowych dla przedmiotowego zagadnienia str. 24

3. Regulacje prawne dotyczące wyroku sądu polubownego w wybranych państwach str. 36
3.1. Prawo niemieckie str. 36
3.2. Prawo austriackie str. 39
3.3. Prawo włoskie str. 39
3.4. Prawo francuskie str. 42
3.5. Prawo belgijskie str. 47
3.6. Prawo szwajcarskie str. 49
3.7. Prawo hiszpańskie str. 51
3.8. Federalne i stanowe prawo arbitrażowe w USA str. 53
3.9. Prawo angielskie str. 57
3.10. Podsumowanie uwag prawnoporównawczych str. 59

4. Wyrok a postanowienie sądu polubownego. Kwalifikowana postać orzeczenia arbitrażowego str. 60

5. Funkcje sądownictwa polubownego w kontekście wyroku arbitrażowego str. 64
5.1. Termin ",funkcja", i jego znaczenie str. 64
5.2. Funkcja ochronna. Wyrok arbitrażowy jako rezultat udzielonej ochrony str. 67
5.3. Funkcja rozstrzygania sporów str. 69
5.4. Odciążenie sądowego wymiaru sprawiedliwości str. 70

6. Wyrok sądu polubownego a zagadnienie sądowego wymiaru sprawiedliwości, zasady prawa do sądu str. 70
6.1. Uwagi ogólne w zakresie pojęcia wymiaru sprawiedliwości w kontekście problematyki wyroku sądu polubownego str. 70
6.2. Prawo do sądu a wyrok sądu polubownego str. 75

Rozdział II
Charakter prawny wyroku sądu polubownego str. 80

1. Konceptualizacja problemu badawczego str. 80

2. Natura prawna wyroku sądu polubownego w poglądach doktryny obcej na wybranych przykładach. Główne koncepcje i założenia str. 81
2.1. Uwagi wprowadzające str. 81
2.3. Teoria umowna oraz teoria pośrednia i ich zwolennicy str. 82
2.3. Teoria procesowa i jej zwolennicy str. 86

3. Natura prawna wyroku sądu polubownego w poglądach polskiej doktryny (z uwzględnieniem okresu przedwojennego, międzywojennego, powojennego i współczesnego) str. 92

4. Przegląd poszczególnych teorii dotyczących charakteru prawnego arbitrażu z uwzględnieniem jego najważniejszych elementów str. 101
4.1. Uwagi ogólne (wprowadzające) w przedmiocie natury prawnej arbitrażu str. 101
4.2. Charakter prawny zapisu na sąd polubowny i postępowania arbitrażowego jako elementy istotne z punktu widzenia natury prawnej arbitrażu str. 103
4.2.1. Charakter zapisu na sąd polubowny w ujęciu teoretycznym (stanowisko własne str. 104
4.2.2. Charakter postępowania arbitrażowego. Ustalenie statutu postępowania polubownego w aspekcie międzynarodowym str. 114
4.3. Charakter prawny receptum arbitrii str. 123
4.4. Stanowiska własne w przedmiocie natury prawnej arbitrażu str. 126

5. Model teoretyczny natury prawnej wyroku sądu polubownego w postępowaniu cywilnym str. 130
5.1. Wyrok sądu polubownego jako czynność materialnoprawna str. 133
5.2. Wyrok sądu polubownego jako szczególna postać działań prawnych str. 140
5.3. Wyrok sądu polubownego jako czynność postępowania arbitrażowego w systemie prawa procesowego cywilnego str. 141
5.3.1. Zjawisko judycjalizacji postępowania przed sądem polubownym (przejawy i elementy judycjalizacji, kwalifikacja postępowania, kwalifikacja czynności postępowania str. 141
5.3.2. Problem kwalifikacji wyroku sądu polubownego do kategorii czynności procesowych. Próba podsumowania i zajęcia własnego stanowiska w przedmiotowej kwestii str. 159

Rozdział III
Procesowe aspekty wydania i istnienia wyroku sądu polubownego str. 169

1. Wydanie wyroku sądu polubownego str. 169

2. Nadanie ugodzie formy wyroku arbitrażowego str. 176

3. Istnienie wyroku sądu polubownego w znaczeniu procesowym str. 183
3.1. Wprowadzenie str. 183
3.2. Koncepcja elementów konstytutywnych decydujących o istnieniu wyroku sądu polubownego str. 188
3.3. Inne czynniki warunkujące istnienie wyroku sądu polubownego str. 196
3.3.1. Brak przymiotu arbitra str. 196
3.3.2. Wydanie wyroku w faktycznie istniejącym postępowaniu arbitrażowym str. 200

Rozdział IV
Podstawy wyroku sądu polubownego str. 203

1. Pojęcie podstawy prawnej wyroku w założeniu ogólnym str. 203

2. Podstawa materialnoprawna wyrokowania przez sąd arbitrażowy (ustalenie właściwego prawa materialnego) str. 205
2.1. Problematyka wyboru prawa właściwego do merytorycznego rozstrzygnięcia sporu str. 207
2.1.1. Ustalenie prawa właściwego przy uwzględnieniu reguł prawa kolizyjnego str. 207
2.1.2. Teoria lex arbitrii i jej zastosowanie z punktu widzenia arbitrażu międzynarodowego str. 213
2.1.3. Potencjalny konflikt celów w prawie kolizyjnym arbitrażu międzynarodowego str. 221
2.1.4. Inne zagadnienie związane z kolizyjnoprawnym wyborem prawa str. 224
2.2. Zastosowalność wybranego przez arbitrów prawa przy rozpatrywaniu sporu str. 232

3. Pozostałe podstawy wyrokowania przez sąd arbitrażowy str. 235
3.1. Wprowadzenie str. 235
3.2. Lex mercatoria jako podstawa wyrokowania str. 236
3.2.1. Pojęcie i źródła lex mercatoria str. 236
3.2.2. ",Negatywny wybór prawa", jako konkludentny wybór lex mercatoria. 245
3.2.3. Lex mercatoria z punktu widzenia obcych sądów państwowych str. 246
3.2.4. Lex mercatoria jako podstawa wyroku sądu polubownego w świetle art. 1194 k.p.c. (dopuszczalność czy negacja) str. 250
3.3. Orzekanie na podstawie zasad prawa str. 250
3.4. Orzekanie na zasadach słuszności str. 256
3.4.1. Uwagi wprowadzające str. 256
3.4.2. Orzekanie na podstawie zasad słuszności a obowiązek uwzględniania zwyczajów i postanowień umowy str. 260

Rozdział V
Anarodowy wyrok sądu polubownego str. 263

1. Teoretyczne założenia istnienia anarodowych wyroków sądu polubownego str. 263
1.1. Wprowadzenie str. 263
1.2. Teoria delokalizacji arbitrażu str. 266
1.2.1. Zjawisko delokalizacji arbitrażu str. 266
1.2.2. Różne aspekty zjawiska delokalizacji. Przypadek tzw. dryfujących orzeczeń (floating awards str. 271
1.2.3. Delokalizacja a immunitet państwa str. 273
1.2.3.1. Uwagi wprowadzające. Postawienie problemu str. 273
1.2.3.2. Kwestie szczegółowe: pojęcie i rodzaje immunitetu państwa, immunitet a postępowanie arbitrażowe, immunitet a praktyka arbitrażowa str. 274
1.2.3.3. Zajęcie stanowiska w kwestii: immunitet a postępowanie arbitrażowe, immunitet a delokalizacja str. 283
1.3. Koncepcje anarodowych wyroków sądu polubownego str. 285
1.3.1. Wyrok sądu polubownego zakorzeniony w woli stron i nie związany z porządkiem prawnym str. 285
1.3.1.1. Zarys problematyki str. 285
1.3.1.2. Praktyka arbitrażowa na przykładzie wybranych wyroków str. 287
1.3.1.3. Zastrzeżenia teoretyczne str. 290
1.3.2. Wyrok sądu polubownego zakorzeniony w ponadpaństwowym (transnarodowym) porządku prawnym str. 291
1.3.2.1. Wprowadzenie. Pytanie o zasadność wyróżniania ponadpaństwowego porządku prawnego str. 291
1.3.2.2. Źródła transnarodowego porządku prawnego z perspektywy skuteczności wyroków arbitrażowych str. 293
1.3.2.2.1. Lex mercatoria jako źródło str. 293
1.3.2.2.2. Prawo międzynarodowe jako źródło str. 298

2. Zagadnienie anarodowego wyroku sądu polubownego w postępowaniu cywilnym.Teoretyczne ujęcie problemu str. 305

Rozdział VI
Kontrola wyroku sądu polubownego str. 308

1. Pytanie o zasadność kontroli wyroku sądu polubownego str. 308

2. Kontrola wyroku sądu polubownego z punktu widzenia państwa pochodzenia str. 312
2.1. Uwagi wprowadzające str. 312
2.2. Kontrola wyroku sądu polubownego w państwie pochodzenia w świetle art. IX konwencji europejskiej str. 312
2.3. Integracja wyroku sądu polubownego z porządkiem prawnym państwa pochodzenia. Problematyka eksterytorialnego skutku kontroli wyroku sądu polubownego str. 317
2.4. Eksterytorialny skutek orzeczenia sądowego uchylającego wyrok sądu polubownego a przepis art. 1215 §, 2 pkt 5 k.p.c str. 337
2.5. Wyłączenie orzeczeń sądu państwowego o uznaniu wyroku arbitrażowego spod oddziaływania skutku eksterytorialnego str. 340
2.6. Modele optymalnej kontroli wyroku sądu polubownego. Propozycje ewentualnych rozwiązań str. 342

3. System sądowej kontroli wyroków sądu polubownego w postępowaniu cywilnym str. 345
3.1. Uwagi wprowadzające str. 345
3.2. Charakter prawny skargi o uchylenie wyroku sądu polubownego jako środka służącego wzruszeniu wyroku arbitrażowego (stanowisko własne) str. 349
3.3. Charakter prawny postępowania o uznanie i stwierdzenie wykonalności str. 357
3.4. Pytanie o dopuszczalny zakres i metodę badania wyroku sądu polubownego w ramach kontroli prowadzonej przez sąd państwowy str. 362

Rozdział VII
Skutki wyroku sądu polubownego str. 374

1. Moc wiążąca wyroku sądu polubownego w świetle konwencji nowojorskiej str. 374
1.1. Pojęcie i podstawa (źródło) mocy wiążącej wyroku arbitrażowego str. 374
1.2. Przepis art. V ust. 1 lit. e KN jako punkt wyjścia dla określenia mocy wiążącej wyroku arbitrażowego str. 380
1.2.1. Uwagi wprowadzające str. 380
1.2.2. Moc wiążąca a skuteczność wyroku arbitrażowego str. 383
1.2.3. Środki prawne od wyroku arbitrażowego a jego moc wiążąca w świetle art. V ust. 1 lit. e KN str. 389
1.2.4. Rozważania w przedmiocie mocy wiążącej w znaczeniu materialnym i formalnym w świetle art. V ust. 1 lit. e KN str. 393
1.3. Moc wiążąca a skuteczność materialnoprawna umowy o arbitraż str. 397
1.3.1. Wpływ umowy o arbitraż na moc wiążącą wyroku arbitrażowego str. 397
1.3.2. Moc wiążąca a powództwo o świadczenie str. 400
1.4. Podsumowanie (stanowisko własne) str. 401

2. Skutki wyroku sądu polubownego w postępowaniu cywilnym str. 402
2.1. Koncepcja aktu złożonego jako podstawa do przypisania wyrokowi arbitrażowemu skutków procesowych str. 402
2.2. Koncepcja mocy prawnej wyroku sądu polubownego. Teoretycznoprawne ujęcie zagadnienia w kontekście skutków procesowych w postępowaniu cywilnym str. 406
2.3. Prawomocność wyroku sądu polubownego w postępowaniu cywilnym str. 410
2.3.1. Uwagi wprowadzające. Formalna i materialna koncepcja prawomocności wyroku sądu polubownego str. 410
2.3.2. Pytanie o istnienie rozszerzonej prawomocności w płaszczyźnie wyroku arbitrażowego a model rozszerzonego zapisu na sąd polubowny str. 419
2.3.2.1. Uwagi wprowadzające str. 419
2.3.2.2. Kwestie szczegółowe oraz rozstrzygnięcie problemu istnienia rozszerzonej prawomocności w kontekście wyroku sądu polubownego (stanowisko własne str. 422
2.4. Wykonalność wyroku sądu polubownego w postępowaniu cywilnym str. 426
2.4.1. Uwagi wprowadzające str. 426
2.4.2. Zjawisko exequatur shopping str. 429
2.4.3. Konkurencja wyroków sądu polubownego w przedmiocie uzyskania mocy wykonawczej. Problem uchylenia w państwie pochodzenia a wykonalności w państwie trzecim str. 432
2.4.3. Zasada exequatur sur exequatur ne vaut a wykonalność wyroków sądu polubownego str. 437
2.5. Skuteczność wyroku sądu polubownego w postępowaniu cywilnym str. 439
2.6. Wpływ wniesienia skargi o uchylenie wyroku sądu polubownego na prawomocność i wykonalność wyroku arbitrażowego str. 443

3. Problem skutków wyroku sądu polubownego przed jego uznaniem lub stwierdzeniem wykonalności albo w razie odmowy uznania lub stwierdzenia wykonalności (stanowisko własne) str. 444

Podsumowanie (wnioski końcowe) str. 450

Wykaz literatury str. 457