ebook Zaistnieć w kulturze. O kształceniu kompetencji kulturowej uczniów w edukacji polonistycznej Grażyna Różańska

Wydawca: Uniwersytet Pomorski w Słupsku

Rok wydania: 2011

Temat niniejszej publikacji wynika z przeświadczenia o konieczności poszerzenia wiedzy o kształceniu kompetencji kulturowej uczniów w edukacji polonistycznej oraz o zasadności zbadania tejże kompetencji na grupie reprezentatywnej uczniów szkół gimnazjalnych, w związku z przeprowadzoną w 1999 roku reformą szkolnictwa polskiego i wprowadzeniem nowego szczebla kształcenia – gimnazjum. Książka składa się z czterech części. Pierwsza z nich prezentuje różnorodne definicje i pojęcia omawiające teoretyczne podstawy rozumienia terminów: kultura, teksty kultury i kompetencja kulturowa. Poprzez analizę różnych stanowisk i poglądów naukowych zdefiniowano kulturę jako całość zachowań ludzkich, zdolność do ich przekształcania i weryfikowania z uwzględnieniem wartości, które są nieodłącznym elementem istnienia i ewolucji jednostki. Ma to pomóc uczniom w przyswojeniu takich pojęć, jak tolerancja, globalizacja, etniczność, wielokulturowość, kultura śródziemnomorska oraz kompetencja kulturowa, rozumiana jako zdolność jednostki do samodzielnego interpretowania świata, niezależność w wygłaszaniu sądów i opinii, umiejętność różnicowania i wartościowania elementów kultury estetycznej, sprawność w interpretowaniu i analizowaniu zjawisk kultury, zdolność do jej recepcji, odkodowywania znaków i odkrywania artystycznych sensów zamkniętych w dziełach sztuki.

(Autorka, Ze Wstępu)

Spis treści ebooka Zaistnieć w kulturze. O kształceniu kompetencji kulturowej uczniów w edukacji polonistycznej

Wstęp 5
ROZDZIAŁ I. TEORETYCZNE PODSTAWY ROZUMIENIA POJĘĆ: KULTURA, TEKST KULTURY I KOMPETENCJA KULTUROWA 8
1. Definicje kultury i warunki uczestnictwa w kulturze 8
2. Pojęcie tekstów kultury 22
3. Istota i wyznaczniki kompetencji kulturowej 32
ROZDZIAŁ II. KSZTAŁCENIE KOMPETENCJI KULTUROWEJ W EDUKACJI POLONISTYCZNEJ W ZAŁOŻENIACH REFORMY PO 1999 ROKU 45
ROZDZIAŁ III. WSPÓŁCZESNY UCZEŃ W PRZESTRZENI KULTURY 53
1. Uczeń jako uczestnik komunikacji kulturowej 53
2. Kształcenie kulturowe a osobowość uczniów 73
3. Uczeń wobec uniwersum wartości 83
4. Uczeń wobec kanonu lektur 93
ROZDZIAŁ IV. TESTOWE BADANIA POZIOMU KOMPETENCJI KULTUROWEJ UCZNIÓW SZKÓŁ GIMNAZJALNYCH 103
1. Analiza podręczników gimnazjalnych – narzędzia kształcenia 108
2. Charakterystyka wybranych serii podręczników 113
3. Badania ankietowe 132
a. Analiza ankiet dla nauczycieli uczących w gimnazjum 132
b. Analiza ankiet uczniów ostatnich klas gimnazjum 139
c. Analiza ankiet – testów kompetencji kulturowej uczniów kończących gimnazjum 151
ZAKOŃCZENIE – PODSUMOWANIE BADAŃ 170
Bibliografia 174
Aneksy 184