ebook Zależność i wyzwanie Argentyna wobec rywalizacji Wielkiej Brytanii, Niemiec i Stanów Zjednoczonych 1930-1946 Ryszard Stemplowski

Wydawca: Polski Instytut Spraw Międzynarodowych

Rok wydania: 2023

Pobierz fragment

Jaką politykę prowadzi w latach trzydziestych - czterdziestych XX w. rząd, czy to autorytarny - cywilny, czy autokratyczny - wojskowy, dużego państwa latynoamerykańskiego z gospodarką opartą głównie na eksporcie produktów rolno - hodowlanych, gdy na stosunki w tym państwie, a tym samym na politykę, oddziaływa rywalizacja trzech największych mocarstw zachodnich - Stanów Zjednoczonych Ameryki, Niemiec i Zjednoczonego Królestwa Wielkiej Brytanii i Północnej Irlandii?
Jak wpływa to na ustrój tego państwa i na stosunki między tymi mocarstwami?
Orginalny tekst niniejszej monografii został rozszerzony o watki związane z działaniem służb wywiadu i dywersji tych państw oraz z występującymi w Argentynie postawami wobec wojennej i powojennej imigracji ludzi współodpowiedzialnych za zbrodnie, zwłaszcza Niemców, m. in. osławionego Eichmanna, Mengelego z Auschwitz, Stangla z Treblinki, oficerów SS i Wermachtu, czy też uczonych - techników z przemysłu zbrojeniowego.

Spis treści ebooka Zależność i wyzwanie

SPIS TREŚCI
Wstęp do wydania trzeciego

Wstęp do wydania drugiego

Wstęp do wydania pierwszego

Rozdział I

U schyłku lat dwudziestych

Rozdział II

Przemiany gospodarczo-społeczne w Argentynie a międzynarodowa rywalizacja w latach trzydziestych

Wielki Kryzys i jego skutki dla kraju surowcowego – reakcja rządu – układ Roca–Runciman – założenia nowej polityki gospodarczej rządu – przyspieszenie uprzemysłowienia kraju, jego społeczne uwarunkowania – problem określenia wielkości inwestycji obcych – inwestycje zagraniczne a charakter uprzemysłowienia – inwestycje ze Stanów Zjednoczonych – inwestycje brytyjskie – handel ze Stanami Zjednoczonymi – handel z Wielką Brytanią – kapitały niemieckie – handel z Rzeszą – gospodarcze znaczenie Japonii – gospodarcze znaczenie Włoch – rywalizacja handlowa – rywalizacja w skali latynoamerykańskiej – znaczenie Wielkiej Brytanii – kapitał zagraniczny i rywalizacja w handlu a struktura społeczna.

Rozdział III

Penetracja niemiecka w Argentynie (1931/1933 – 1937/1938)

Etapy politycznej ofensywy nazistowskiej – działalność nazistowska w środowiskach niemieckojęzycznych – oświata – stowarzyszenia – akcje masowe – prasa – niemieccy antyfaszyści – NSDAP – nazizm a nacjonalizm niemiecki – faszyzm włoski – oddziaływanie nazistowskie na ogół mieszkańców – migranci ukraińscy – niemiecka propaganda radiowa i agencje prasowe – pozycje Wielkiej Brytanii i Stanów Zjednoczonych – instruktorzy niemieccy w argentyńskich siłach zbrojnych – postawa rządu argentyńskiego – ekspansja nazistowska w Ameryce a cele niemieckiej polityki zagranicznej – działania wywiadów wielkich mocarstw.

Rozdział IV

Argentyński nacjonalizm lat trzydziestych a faszyzm i imperializm

Polityczno-instytucjonalne przesłanki recepcji faszyzmu/nazizmu – system parlamentarny w Argentynie – przemiany w układzie sił klasowych a państwo – pueblos originarios – funkcja partii politycznych – nacjonalizm argentyński a faszyzm/nazizm – nurt skrajny w nacjonalizmie – idea korporacyjna – znaczenie katolicyzmu – dziedzictwo hiszpańskie – Ariel – nacjonalizm konserwatywny – znaczenie italo-iberyjskich wzorców autorytarnych i faszystowskich – centrowe tendencje w nacjonalizmie (antybrytyjskość) – FORJA – nacjonalizm obronny.

Rozdział V

Polityka zagraniczna rządu Justo (luty 1932 – luty 1938)

Stosunek do Wielkiej Brytanii – polityka amerykańska – mediacja w konflikcie o Chaco – pozycja Argentyny w Ameryce – stosunek do USA – Liga Narodów – stosunki z Brazylią – postawa wobec Włoch – panamerykanizm a polityka Argentyny – polityka wobec sąsiadów i jej implikacje międzynarodowe – nacjonalizm a polityka zagraniczna – obca penetracja wywiadowcza.

Rozdział VI

Polityka rządu Ortiza (1938–1939)

Narastanie sprzeczności między wielkimi mocarstwami – polityka brytyjska – posunięcia antynazistowskie w Brazylii – krytycyzm wobec ekspansji nazistowskiej w Argentynie – antynazistowskie posunięcia rządu argentyńskiego – reakcja urzędowego Berlina – dalsze posunięcia Ortiza – stanowiska Stanów Zjednoczonych i Wielkiej Brytanii wobec ekspansji nazistowskiej – stanowisko argentyńskie wobec panamerykanizmu w nowej sytuacji międzynarodowej – afera patagońska – reakcje na wydarzenia w Europie – nowe ograniczenia antynazistowskie – defensywa niemiecka w Ameryce Łacińskiej – dwutorowość niemieckich działań – aktywność wywiadowcza mocarstw.

Rozdział VII

Polityka argentyńska w dobie agresji niemieckiej
(wrzesień 1939 – listopad 1941)

Neutralność Ameryki i neutralność Argentyny – pierwsze reakcje w społeczeństwie argentyńskim – nowa forma działalności niemieckiej – stanowisko rządu wobec Niemiec i zasad neutralności, stanowisko opozycji – niemiecka propaganda – Anglicy argentyńscy – konferencja hawańska – wpływ wojny na handel międzynarodowy – argentyńskie dążenia do rozwoju handlu południowoamerykańskiego – reperkusje agresji niemieckiej na ZSRR – krytyka neutralizmu przez opozycję parlamentarną – konsultacje wojskowe w Ameryce – Argentyna a potencjały wojskowe w Ameryce Południowej – Brazylia i Chile – wiadomości o wywiadowczej aktywności wielkich mocarstw – wewnątrzkrajowe uwarunkowania neutralizmu – stosunki z Wielką Brytanią, ich ocena w Foreign Office.

Rozdział VIII

Neutralizm argentyński (grudzień 1941 – maj 1943)

USA w stanie wojny – stanowisko rządu argentyńskiego – narada w Rio de Janeiro – stanowiska Argentyny i Chile – reorientacja w handlu zagranicznym Argentyny – materiały strategiczne – Znaczenie USA, aspekt polityczno-wojskowy – argentyńskie próby nabycia uzbrojenia w Niemczech – pożytki neutralizmu argentyńskiego dla Niemiec – nacisk Stanów Zjednoczonych – stosunek Wielkiej Brytanii do neutralizmu argentyńskiego – rozbieżność stanowisk Stanów Zjednoczonych i Wielkiej Brytanii – znaczenie Hiszpanii – handel południowoamerykański – prosperity – społeczne postawy wobec neutralizmu – wiadomości o wywiadowczej aktywności wielkich mocarstw – postawy Polaków i Argentyńczyków polskiego pochodzenia – postawy Anglików, Szkotów, Walijczyków, Irlandczyków – postawy Rusinów i Ukraińców – nacjonalizm a neutralność – rewizjonizm historyczny w Argentynie.

Rozdział IX

Polityka rządu wojskowego a przemiany w stosunkach międzynarodowych

Wojskowy zamach stanu 4 czerwca, pierwsze decyzje junty – neutralizm wojskowych i zabiegi o broń w Stanach Zjednoczonych – reakcja rządu Stanów Zjednoczonych – rozbieżności między Waszyngtonem a Londynem – stanowisko rządu wojskowego – wiadomości o obcej aktywności wywiadowczej – wojskowy zamach stanu w Boliwii a waszyngtońska kampania antyargentyńska – stanowisko brytyjskie – zerwanie stosunków dyplomatycznych z Japonią i Niemcami przez rząd Ramíreza – walka o władzę – odsunięcie Ramíreza – polityka rządu USA wobec rządu Farrela-Peróna – reakcja brytyjska – więcej o działaniach wywiadowczych – niezwykła działalność ambasadora USA Bradena a wyniki służb specjalnych USA i WB – zbliżenie pojałtańskie pomiędzy Argentyną a USA – przystąpienie Argentyny do wojny przeciwko Japonii i Niemcom – termin „faszyzm” w działaniach rządu USA wobec rządów wojskowych – związek z genezą peronizmu – stanowisko Wielkiej Brytanii. – Perón wybrany prezydentem.

Aneks do rozdziału IX

Rozważania finalne

Bibliografia

Indeks nazwisk