ebook Zarys współczesnej ortodoncji Irena Karłowska

Wydawca: PZWL

Rok wydania: 2016

Kolejne, IV wydanie znakomitego podręcznika współczesnej diagnostyki i leczenia ortodontycznego w różnych okresach rozwojowych człowieka.

W obecnej edycji rozdziały dotyczące rozwoju twarzy i uzębienia oraz etiologii wad zgryzu napisano na nowo, treści pozostałych zaktualizowano, poprawiono i rozszerzono:
- uzupełniono analizę składowych estetycznych uśmiechu o opis badania przedmiotowego,
- uwzględniono pomiar McNamary i wskaźnik Tanaki Johnstona w analizie modeli,
- zamieszczono równania regresyjne opracowane dla populacji polskiej w celu przewidywania miejsca na kły i zęby przedtrzonowe,
- opisano dodatkowe aparaty lecznicze: twin-block, trainer oraz aparaty do dystalizacji zębów trzonowych, a także systemy lecznicze szyn termoformowalnych,
- uwzględniono ważny we współczesnym lecznictwie ortodontycznym aspekt leczenia przedimplantacyjnego.
Istniejący materiał ilustracyjny wzbogacono o nowe kolorowe ryciny.

Publikacja przeznaczona dla studentów, lekarzy dentystów specjalizujących się w ortodoncji, a także lekarzy innych specjalności interesujących się tą tematyką.

Spis treści ebooka Zarys współczesnej ortodoncji

Przedmowa V

Rozdział 1 Rys historyczny – Izabella Doniec-Zawidzka 1
1.1. Czasy starożytne 1
1.2. Stara szkoła 1
1.3. Nowa szkoła 2
1.4. Nowoczesna szkoła 2
1.5. Okres płyt aktywnych 3
1.6. Ortodoncja czynnościowa 3
1.7. Ortodoncja polska 4

Rozdział 2 Rozwój i wzrost twarzy 5
2.1. Pojęcia wzrostu i rozwoju – Barbara Wędrychowska-Szulc 5
2.2. Przedurodzeniowy okres wzrostu i rozwoju – Barbara Wędrychowska-Szulc 5
2.2.1. Rozwój twarzy 5
2.2.2. Wzrost szczęki 6
2.2.3. Wzrost żuchwy 7
2.2.4. Wzajemne położenie szczęki i żuchwy 8
2.2.5. Rozwój stawu skroniowo-żuchwowego 8
2.2.6. Rozwój zębów 9
2.2.7. Rozwój mięśni 9
2.2.8. Zmiany proporcji i zmienność osobnicza 10
2.2.9. Typy wzrostu 10
2.2.10. Typy kostnienia 11
2.2.11. Wzrost czaszki 12
2.3. Pourodzeniowy okres wzrostu i rozwoju 14
2.3.1. Wzrost twarzy – Barbara Wędrychowska-Szulc 14
2.3.2. Wzrost szczęki i żuchwy – Barbara Wędrychowska-Szulc 15
2.3.3. Rozwój uzębienia – Barbara Wędrychowska-Szulc 18
2.3.4. Zakończenie wzrostu twarzy – Barbara Wędrychowska-Szulc 21
2.3.5. Rozwój tkanek miękkich twarzy – Barbara Wędrychowska-Szulc 21
2.3.6. Metody badania wzrostu – Barbara Wędrychowska-Szulc 21
2.3.7. Kierunki wzrostu twarzy – Beata Rucińska-Grygiel 22
2.4. Intensywność wzrostu i potencjał wzrostowy – Beata Rucińska-Grygiel 23
2.5. Ocena wieku kostnego i zębowego – Hanna Bielawska-Victorini 24
2.5.1. Wiek kostny 25
2.5.2. Wiek zębowy 32

Rozdział 3 Etiologia wad zgryzu – Barbara Wędrychowska-Szulc 41
3.1. Czynniki ogólne 41
3.1.1. Czynniki zewnątrzpochodne działające w życiu płodowym 41
3.1.2. Zaburzenia wewnątrzwydzielnicze 42
3.1.3. Inne choroby ogólnoustrojowe – krzywica 43
3.2. Czynniki miejscowe 43
3.2.1. Dysfunkcje 44
3.2.2. Parafunkcje – nawyki 48
3.2.3. Próchnica i skutki przedwczesnej utraty zębów mlecznych 50
3.2.4. Urazy 52

Rozdział 4 Badanie kliniczne pacjenta i badania pomocnicze 53
4.1. Wywiad – Beata Rucińska-Grygiel 53
4.1.1. Wywiad rodzinny 53
4.1.2. Wywiad osobniczy 53
4.2. Badanie zewnątrzustne – Beata Rucińska-Grygiel 55
4.2.1. Analiza rysów twarzy 55
4.3. Badanie wewnątrzustne – Beata Rucińska-Grygiel 70
4.3.1. Przedsionek jamy ustnej 70
4.3.2. Wędzidełka warg 70
4.3.3. Język 71
4.3.4. Przyzębie 72
4.3.5. Podniebienie 72
4.3.6. Zęby 73
4.4. Badania czynnościowe narządu żucia – Irena Karłowska 73
4.4.1. Badanie ruchów żuchwy 74
4.4.2. Badanie stawów skroniowo-żuchwowych 75
4.4.3. Badanie sposobu połykania 76
4.4.4. Badanie toru oddychania 77
4.4.5. Badanie mięśni języka 78
4.4.6. Mowa a wady zgryzu 79
4.4.7. Badanie warg 79
4.4.8. Testy czynnościowe 80
4.5. Analiza modeli diagnostycznych i przyrządy pomiarowe 81
4.5.1. Wprowadzenie – Beata Rucińska-Grygiel 81
4.5.2. Metryczna analiza łuku zębowego – Beata Rucińska-Grygiel 82
4.5.3. Analiza symetrii łuku – Beata Rucińska-Grygiel 84
4.5.4. Analiza pionowa – Beata Rucińska-Grygiel 87
4.5.5. Wysokość podniebienia – Beata Rucińska-Grygiel 88
4.5.6. Analiza bazy apikalnej (według Rees) – Beata Rucińska-Grygiel 88
4.5.7. Analiza modeli w zwarciu – Beata Rucińska-Grygiel 90
4.5.8. Przyrządy pomiarowe stosowane do analizy modeli 91
4.5.8.1. Symetroskopy – Beata Rucińska-Grygiel 91
4.5.8.2. Cyrkle – Beata Rucińska-Grygiel 93
4.5.8.3. Ortometry – Beata Rucińska-Grygiel 94
4.5.8.4. Modele wirtualne (cyfrowe) – Barbara Wędrychowska-Szulc 95
4.6. Wskaźniki ortodontyczne 96
4.6.1. Wskaźnik Moyersa – Izabella Doniec-Zawidzka 96
4.6.2. Metoda Tanaki i Johnstona – Izabella Doniec-Zawidzka 99
4.6.3. Równania regresyjne dla populacji polskiej – Barbara Wędrychowska-Szulc 99
4.6.4. Wskaźnik Droschla – Izabella Doniec-Zawidzka 101
4.6.5. Wskaźnik Tonna – Izabella Doniec-Zawidzka 101
4.6.6. Wskaźnik Ponta – Izabella Doniec-Zawidzka 101
4.6.7. Wskaźnik Boltona – Izabella Doniec-Zawidzka 105
4.6.8. Analiza segmentowa uzębienia stałego według Lundströma – Izabella Doniec-Zawidzka 106
4.6.9. Wskaźnik Little’a – Izabella Doniec-Zawidzka 107
4.6.10. Wskaźnik Izarda – Izabella Doniec-Zawidzka 108
4.6.11. Wskaźnik nosowo-szczękowy Masztalerza – Izabella Doniec-Zawidzka 108
4.6.12. Wskaźnik McNamary – Izabella Doniec-Zawidzka 109
4.7. Badania radiologiczne – Hanna Bielawska-Victorini 109
4.7.1. Zdjęcia skrzydłowo-zgryzowe 109
4.7.2. Zdjęcia dłoni i nadgarstka 111
4.7.3. Zdjęcia stawu skroniowo-żuchwowego 111
4.7.4. Zdjęcia zgryzowe 112
4.7.5. Zdjęcia pantomograficzne 113
4.7.6. Radiografia – system cyfrowej wizualizacji radiologicznej 113
4.7.7. Rezonans magnetyczny (MR) 114
4.7.8. Zdjęcia tomograficzne (warstwowe) 115
4.7.9. Tomografia komputerowa (TK) 115
4.7.10. Spiralna tomografia komputerowa (sTK) 116
4.7.11. Cyfrowa tomografia objętościowa 118
4.7.12. Tomografia spiralna wielowarstwowa 118
4.8. Analiza cefalometryczna 119
4.8.1. Wprowadzenie – Zygmunt Ziemba 119
4.8.2. Analiza cefalometryczna według Schwarza – Zygmunt Ziemba 119
4.8.3. Analiza cefalometryczna według Steinera – Barbara Wędrychowska-Szulc 125
4.8.4. Analiza cefalometryczna według Segnera i Hasunda – Beata Rucińska-Grygiel 131
4.8.5. Analiza cefalometryczna według Jarabaka – Barbara Wędrychowska-Szulc 142
4.8.6. Ocena kierunku wzrostu – Beata Rucińska-Grygiel 152
4.9. Systemy komputerowe i wykorzystanie internetu w ortodoncji – Zygmunt Ziemba 155
4.9.1. Internet a ortodoncja 157

Rozdział 5 Klasyfikacja stosunków zębowo-zgryzowo-szkieletowych – Irena Karłowska 159
5.1. Klasyfikacja Angle’a 159
5.2. Klasyfikacja ustawienia kłów 160
5.3. Wzajemne ustawienie zębów siecznych (nagryz pionowy i poziomy) 160
5.4. Klasyfikacja przednio-tylnego położenia podstaw kostnych szczęk (klasy szkieletowe) 162

Rozdział 6 Diagnostyka wad zgryzu – Irena Karłowska 163
6.1. Wady poprzeczne 165
6.2. Wady dotylne 167
6.3. Wady doprzednie 170
6.4. Zgryzy otwarte 172
6.5. Zgryzy głębokie 173
6.6. Wady z rozległymi zmianami w stosunku do trzech płaszczyzn przestrzennych 174
6.7. Protruzja dwuszczękowa 175
6.8. Wady zębowe 176
6.8.1. Stłoczenia zębów 176
6.8.2. Szparowatość 176
6.9. Nieprawidłowości zębowe 176
6.9.1. Nieprawidłowości dotyczące budowy zębów 177
6.9.2. Nieprawidłowości dotyczące liczby zębów 179
6.9.3. Nieprawidłowości dotyczące położenia zębów 180
6.9.4. Nieprawidłowości dotyczące czasu wyrzynania się zębów 181

Rozdział 7 Aparaty profilaktyczne i lecznicze 183
7.1. Aparaty stosowane w uzębieniu mlecznym i mieszanym 183
7.1.1. Płytka przedsionkowa – Irena Karłowska 183
7.1.2. Aparaty typu trainer – Joanna Janiszewska-Olszowska 185
7.1.3. Płytka podniebienna z wałem prostym – Irena Karłowska 186
7.1.4. Płytka podniebienna z wałem skośnym – Irena Karłowska 186
7.1.5. Równia pochyła – Irena Karłowska 186
7.1.6. Czepiec z procą bródkową – Irena Karłowska 189
7.2. Aparaty czynnościowe – Irena Karłowska 190
7.2.1. Aktywator Andresena 190
7.2.2. Otwarte aktywatory Klammta 193
7.2.3. Bionatory Baltersa 195
7.2.4. Aparat Wunderera 197
7.2.5. Aparat Metzeldera 197
7.2.6. Aparat Ostrowskiego 198
7.2.7. Aparat Lehmana 199
7.2.8. Regulatory funkcji Fränkla 199
7.3. Aparaty sprężynowe (elastyczne) – Irena Karłowska 201
7.3.1. Aparaty Bimlera 202
7.3.2. Kinetor Stockfischa 204
7.3.3. Aparaty Karłowskiej 204
7.4. Aparaty mechaniczne 207
7.4.1. Płyta aktywna Schwarza – Irena Karłowska 207
7.4.2. Krótka płyta aktywna dolna – Irena Karłowska 210
7.4.3. Płyta aktywna górna z łukiem zstępującym – Irena Karłowska 211
7.4.4. Aparat Crozata – Irena Karłowska 212
7.4.5. Podwójne płyty do wysuwania żuchwy według Schwarza, Müllera i Sandera, aparat Twin Block – Hanna Bielawska-Victorini 212
7.4.6. Śruby ortodontyczne – Izabella Doniec-Zawidzka 216
7.5. Aparaty stałe czynnościowe 218
7.5.1. Aparat Herbsta i jego modyfikacje – Hanna Bielawska-Victorini 218
7.5.2. Stała płaszczyzna nagryzowa – Irena Karłowska 220
7.5.3. Korona z dolewaną płaszczyzną kierunkową – Irena Karłowska 221
7.6. Biomechanika ruchu zębów – Zygmunt Ziemba 222
7.7. Miniimplanty ortodontyczne – Zygmunt Ziemba 229
7.8. Aparaty stałe grubołukowe – Hanna Bielawska-Victorini 233
7.8.1. Łuk W, Bi-Helix i Quad-Helix 233
7.8.2. Łuk podniebienny Goshgariana 235
7.8.3. Modyfikacja łuku podniebiennego do leczenia zgryzu przewieszonego 235
7.8.4. Aparat Nance 236
7.8.5. Aparaty do dystalizacji zębów trzonowych w szczęce 236
7.8.6. Aparat Lip-bumper 237
7.8.7. Łuk językowy 238
7.8.8. Łuk EK 238
7.8.9. Stałe utrzymywacze przestrzeni 239
7.8.10. Aparaty służące do rozszerzania szwu podniebiennego i dystraktory podniebienne 240
7.9. Aparaty stałe cienkołukowe 242
7.9.1. Wprowadzenie – Izabella Doniec-Zawidzka 242
7.9.2. Materiały stosowane w leczeniu aparatami stałymi – Izabella Doniec-Zawidzka 246
7.9.3. Technika Edgewise – Izabella Doniec-Zawidzka 250
7.9.4. Technika łuku prostego (straight-wire) – Izabella Doniec-Zawidzka 251
7.9.5. Technika bioprogresywna (technika Rickettsa) – Izabella Doniec-Zawidzka 251
7.9.6. Technika niskiego tarcia – systemy zamków bezligaturowych – Zygmunt Ziemba 252
7.9.7. Leczenie aparatami stałymi – Izabella Doniec-Zawidzka 254
7.9.8. Kleszcze ortodontyczne – Izabella Doniec-Zawidzka 258
7.9.9. Technika językowych aparatów stałych – Beata Rucińska-Grygiel 262
7.10. Inne aparaty 267
7.10.1. Headgear – wyciąg zewnątrzustny – Hanna Bielawska-Victorini 267
7.10.2. Maska twarzowa (reverse Headgear) – Zygmunt Ziemba 269
7.10.3. Płytki termoformowalne – Irena Karłowska 270
7.10.3.1. Leczenie ortodontyczne za pomocą systemów szyn termoformowalnych – Joanna Janiszewska-Olszowska 272
7.11. Retencja wyników leczenia – Beata Rucińska-Grygiel 273
7.11.1. Aparaty retencyjne – Beata Rucińska-Grygiel 276

Rozdział 8 Profilaktyka i oświata zdrowotna – Irena Karłowska 281

Rozdział 9 Różne metody leczenia 287
9.1. Ćwiczenia mięśniowe – Irena Karłowska 287
9.1.1. Ćwiczenia czynne 288
9.1.2. Ćwiczenia językowe 288
9.1.3. Ćwiczenia mięśni warg 289
9.1.4. Ćwiczenia stosowane w różnych wadach zgryzu 289
9.1.5. Ćwiczenia stosowane w mioartropatiach 291
9.2. Szlifowanie zębów mlecznych – Irena Karłowska 291
9.3. Pionowa redukcja szkliwa zębów stałych – Beata Rucińska-Grygiel 293
9.4. Ekstrakcje zębów w regulacji zgryzu – Irena Karłowska 298
9.4.1. Ekstrakcje zębów mlecznych 301
9.4.2. Ekstrakcje seryjne 301
9.4.3. Ekstrakcje asymetryczne 302
9.4.4. Ekstrakcje wyrównawcze 303
9.5. Leczenie wad zgryzu aparatami czynnościowymi i mechanicznymi – Irena Karłowska 304
9.5.1. Leczenie zgryzów krzyżowych 304
9.5.2. Leczenie zgryzu przewieszonego 305
9.5.3. Leczenie dotylnych wad zgryzu 306
9.5.4. Leczenie doprzednich wad zgryzu 309
9.5.5. Leczenie zgryzów otwartych 312
9.5.6. Leczenie zgryzów głębokich 312
9.5.7. Leczenie stłoczeń zębów 314
9.5.8. Leczenie protruzji dwuszczękowej 314
9.6. Leczenie ortodontyczno-protetyczne w uzębieniu mlecznym, mieszanym i wczesnym stałym – Irena Karłowska 315
9.7. Leczenie nieprawidłowości zębowych – Irena Karłowska 319
9.8. Higiena jamy ustnej podczas regulacji zgryzu – Hanna Bielawska-Victorini 320
9.8.1. Profilaktyka periodontopatii zapalnych – Izabella Doniec-Zawidzka 321

Rozdział 10 Powikłania leczenia ortodontycznego – Joanna Janiszewska-Olszowska 323
10.1. Zapalenie i przerost dziąseł 323
10.2. Odwapnienia i próchnica zębów 324
10.3. Urazy i podrażnienia strony błony śluzowej jamy ustnej 324
10.4. Uszkodzenia powierzchownej warstwy szkliwa 324
10.5. Resorpcja zewnętrzna korzeni 325
10.6. Przejściowe zwiększenie ruchomości zębów 326
10.7. „Czarne trójkąty” 327
10.8. Recesje przyzębia 327
10.9. Inwaginacje dziąsłowe 328
10.10. Urazy tkanek twarzy 329
10.11. Alergia na elementy aparatu 329
10.12. Nawroty wady 329
10.13. Łysienie z ucisku 330
10.14. Leczenie ortodontyczne a dysfunkcja stawu skroniowo-żuchwowego. 330
10.15. Przebieg leczenia ortodontycznego u pacjentów przyjmujących bifosfoniany 331
10.16. Unikanie powikłań w leczeniu ortodontycznym 331

Rozdział 11 Współpraca interdyscyplinarna 333
11.1. Współpraca z chirurgiem stomatologicznym – Izabella Doniec-Zawidzka 333
11.2. Współpraca z chirurgiem szczękowym – Izabella Doniec-Zawidzka 334
11.3. Osteogeneza dystrakcyjna – Beata Rucińska-Grygiel 335
11.3.1. Plan postępowania 335
11.3.2. Budowa i rodzaje dystraktorów 336
11.3.3. Zastosowanie osteogenezy dystrakcyjnej 337
11.4. Aspekty periodontologiczne leczenia ortodontycznego – Beata Rucińska-Grygiel 341
11.5. Leczenie ortodontyczne poprzedzające leczenie protetyczne – Hanna Bielawska-Victorini 346
11.5.1. Leczenie ortodontyczne przedimplatacyjne – Beata Rucińska-Grygiel 349

Rozdział 12 Rozszczepy szczęki 357
12.1. Klasyfikacja rozszczepów – Zygmunt Ziemba 357
12.2. Leczenie rozszczepów – Zygmunt Ziemba 360
12.3. Pobieranie wycisków u dzieci z rozszczepem szczęki – Irena Karłowska 364

Rozdział 13. Wady genetycznie uwarunkowane – Zygmunt Ziemba 367
13.1. Zaburzenia symetryczne 368
13.1.1. Dysplazja obojczykowo-czaszkowa 369
13.1.2. Dyzostoza żuchwowo-twarzowa 369
13.1.3. Zespół Crouzona 369
13.1.4. Zespół Aperta 370
13.1.5. Sekwencja Pierre’a Robina (zespół, triada Robina) 371
13.2. Zaburzenia asymetryczne 373
13.2.1. Zespół Goldenhara 373
13.2.2. Zespół François–Haustrata 375
13.2.3. Połowiczy przerost twarzy 375
13.3. Inne zaburzenia rozwojowe 375
13.3.1. Dysplazja ektodermalna 375
13.3.2. Zespół Downa (mongolizm) 376
13.3.3. Achondroplazja 377

Skorowidz 379